Ben tıbbi araştırmalarda ve yeni ilaçların denenmesinde hayvanların kullanılmasına karşıyım. Hele şempanzelerin ve diğer maymun türlerinin denek yapılmasını şiddetle reddediyorum.
Peki, ya insanlar denek yapılırsa?
Sözün bittiği nokta mı desem, yoksa vicdansızların kapkara vicdanlarına mı havale etsem...
Anlatayım, siz karar verin.
***
IMF (Uluslararası Para Fonu) 3 Ocak'ta 43 sayfalık bir rapor yayınladı. IMF başekonomisti ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) profesörü Olivier Blanchard'ın imzasını taşıyan bu raporda bir itiraf yer alıyordu: "Borçlu ülkelere dayatılan kemer sıkma programlarının sonuçları konusunda yanıldık."
Ve ekliyordu: "Sadece IMF değil. AB Komisyonu, AB üyesi ülkelerin yöneticileri, maliye bakanları, merkez bankaları başkanları da yanıldı."
Sonra da yanılgının nereden kaynaklandığını açıklıyordu: "Çarpan" hatası.
***
İşin özü şu:
IMF'nin ekonomik görünüm tahminlerinde 40 yıldır bir ilkeden ya da kuraldan yola çıkılıyor: "Kamu harcamalarında yüzde 1'lik azalma veya vergilerde yüzde 1'lik artış, gelişmiş ülkelerde büyüme hızını yüzde 0.5 düşürür."
Yunanistan, Portekiz gibi ülkelere "Troyka" (IMF, AB ve Avrupa Merkez Bankası) yardımı planları-programları hazırlanırken işte bu 0.5 "Çarpan"ı esas alındı.
Ama "Çarpılanlar"ın durumu evdeki hesaba uymadı.
IMF önce 2012 Ekim'inde yayınladığı "Dünya Ekonomik Panoraması" raporunda "Hesap hatası"ndan yarım ağızla söz etti. Şöyle bir ifadeyle: "Troyka yardımı alan ülkelerde çarpan 0.9-1.7 aralığında olabilir."
Ve 3 Ocak tarihli raporda da IMF başekonomisti Olivier Blanchard vahim hatayı açıkça dile getirmek zorunda kaldı.
Yani, Yunanistan ve Portekiz gibi ülkelerde kamu harcamalarında yüzde 1'lik azalma ekonomik büyüme hızını 0.5 puan değil, 0.9, hatta 1.7 puan aşağı çekmişti.
Bir başka deyişle, söz konusu ülkelerin ekonomileri öngörülenin 2-3 katı daralmıştı. Bu da tahmin edilen daralmanın yüzde 100, yüzde 200 katıyla karşılaşıldığı sonucunu veriyordu.
***
Bir başka şekilde ifade edersek, Yunanistan ve Portekiz gibi ülkeler "Troyka" yardımının şartlarını yerine getirirken (Çalışanların ve emeklilerin maaşlarında kesinti yapmak, devletteki kadroları kırpmak, vergileri artırmak) iç talebin öngörülenden 2-3 kat daha hızlı daralmasına yol açmışlardı. Bir "Çarpan" yüzünden!
Şimdi o "Çarpan"ın milyonlarca mağduru işsiz. Milyonlarcası kriz öncesinin yarısından az maaşa talim ediyor. Milyonlarcası ilaç, yakacak parası bulamıyor.
Ve "Çarpan" etkisini kar topu hızıyla sürdürmeye devam ediyor.
Yazık oldu
"Çarpılanlar"a...
