Stelyo kardeşim yazıyor.. Nea Makri'de yanan semtler arasında..
Yunan'da bir mahalle, bir semt, bir kentin adı "Nea" ile başlıyorsa, bilin ki orayı mübadele ile giden, Rumlar kurmuşladır. Türkiye'de yaşadıkları yerin benzerini inşa etmişler.. Türkçe adını, Rumcaya çevirip önüne "Nea" koymuşlar.. "Nea Smyrni" olmuş mesela İzmir'den gidenlerin kurduğu kent!. "Yeni İzmir!." Nea Makri mi?.
2005'te Fethiye'ye yaptığım gezide gidip görmüş yazmıştım, Kayaköy'ü.
Önce o yazıdan bir bölüm alayım buraya.. 19 Ekim 2005'te yazmışım, bu satırları..

*** Dağ yolundan giderken birden karşı yamaçta çıkıyor karşınıza Kayaköy.. Fevkalade düzenli bir yapılaşma ve fevkalade bir mimari ile yapılmış iki katlı evler.. Bir ev öbürünün manzarasını kesmiyor. Evlerden geriye sadece taş duvarlar kalmış, bugün..
Kurtuluş Savaşı sırasında; Türk ve Rum kökenli ailelerin birbirlerine hiçbir hasımlık duymadan yaşadıkları ender köylerden biri burası.. Savaş öncesinin dostluk, barış, kardeşlik havası aynen sürmüş..
Rumlar yamaçta, bu taş evlerde yaşarlarmış. Türkler ovada.. Ama nasıl barış içinde bir arada.. Türklerin bayramlarında onlar daha evvel hazırlanırlarmış..
Onların bayramlarında da Türkler.. Kutlamalar, eğlenceler..
Bayramlaştıkları geleneksel kahve hâlâ duruyor. Orada bir kahve de içtik..
Savaş sonrası, Venizelos'un teklifini Atatürk'ün kabul etmesiyle mübadele kararı alınmış. Kayaköy'ün Rumları gitmek istememişler.. "Gerek de yok, sebep de" diye direnmişler..
Evlerindeki taşınabilir birkaç parça eşyayı alıp gerisini aynen bırakmışlar.
Gitmeden önce tertemiz yapmışlar üstelik. Anahtarlarını da muhtara teslim etmişler.. Geri döneceklerine inanır gibi..
Üç gün yolda beklemişler tek adım atmadan.. Ümit etmişler ki, "Geri dönün" emri gelecek.. Gelmemiş.. Göz yaşları içinde gitmişler..
Girit'e gitmiş bir gurup, bir gurup da kıta Yunanistan'ına.. "Biz ayni coğrafyayı isteriz" demişler. Tüm kıyıyı gezmişler. Aynen benzeyen bir yamaç bulup, yeni Kayaköy'ü orda kurmuşlar. *** Adı Nea Makri, Atina yakınındaki deniz kenarında, aynen Fethiye'deki gibi denize yakın yamaçta kurulan yeni Kayaköy'ün..
Yanan semtlerden biri de o.. Mübadele ile gelenlerin Kayaköy'deki evlerinin tıpkısının aynisini inşa ettikleri Yeni Kayaköy'ü de silmiş haritadan yangın..
Eskisi bizde bomboş ama harap olmuş dururken..
Keşke "Gelin" desek, diyebilsek Nea Makri'yi kuranların üçüncü kuşaklarına.. "Gelin.. Dedeleriniz, ninelerinizin köyü, Kayaköy sizleri bekliyor hâlâ" desek..
Gelseler, o hâlâ duran, hâlâ çalışan "Geleneksel Bayramlaşma Kahvesi"nde bir çay içsek onlarla, eski günleri anarak.. Alsalar evlerini..
Açsalar.. Pansiyon yapsalar.. Hatıra eşyaları satsalar.. Kayaköy'ü hatta, mübadelede göçüp dünyaya yayılanların Kabesi yapsalar..
Savaştan sonra Türk-Yunan dostluğunun kurulması için elinden geleni yapan Atatürk, bu yaptıklarından dolayı Atatürk'ü Nobel Barış Ödülü'ne aday gösteren Venizelos ne kadar mutlu olurlardı yukardan bizi görüp..
Yangın başlar başlamaz Yunan Başbakanı Çipras'ı arayan ve "Türkiye bütün gücü ile yardıma hazır" diyen ilk Dünya Lideri Recep Tayyip Erdoğan değil mi?. .Ve de Yunan Cumhurbaşkanı ile telefonla görüşüp, ülkem adına üzüntülerini bildiren insan!.
O zaman!.
Neden olmasın?