Yer kabuğu üzerinde hiç beklenmedik anlarda ortaya çıkan deprem yer yüzünde önemli yıkımlara neden olabilir. Bu nedenle de deprem nasıl oluşur sorusu insanlığın geleceği açısından bilinmesi gereken bir konudur. Özellikle Türkiye'nin deprem kuşaklarında yer alması deprem neden olur sorusunun sıklıkla sorulmasına neden olur. Deprem nedir, neden olur ve çeşitleri nelerdir sorularının tüm yanıtlarını yazımızda bulabilirsiniz.
Deprem, yer kabuğunda meydana gelen sismik hareketler neticesinde oluşan fay kırılmalarının yarattığı sarsıntılardır. Oluşum süreci ise fay hatları üzerinde oluşan enerji birikimi şeklinde açıklanabilir. Dünyanın ilk dönemlerinden bu yana depremler oluşmaya devam ediyor. Özellikle yeryüzünün şekillenmesinde depremin çok önemli etkileri olduğundan bahsetmek mümkündür.
Kaotik süreçleri de içine alan ve fizik bilimi de dahil olmak üzere birçok bilim tarafından depremin oluşumu hakkında araştırmalar yapılıyor. Artık teknolojilerin gelişmeye başlaması ile birlikte depremin oluşması önceden de tahmin edilebiliyor.
Dünyanın farklı yerlerinde her sene 50.000'den fazla deprem meydana gelir. Bu depremlerin az miktardaki kısmı yerleşim merkezlerinde ya da yakın alanlarda ortaya çıkar. Yüksek sarsıntılar olarak ortaya çıkan depremler genelde yaşam alanlarına ciddi zararlar verebilir. Türkiye'nin bulunduğu coğrafyada da birçok aktif fay hattı bulunur.
Dünyanın iç yapısı farklı katmanlardan oluşur. Oluşum modeline göre yer kürenin dış kısmında yaklaşık olarak 70 ile 100 km kalınlığında bir taş küre bulunur. Bu taş kürenin diğer ismi Litosfer'dir. Kıtalar ve okyanusların tamamı bu Litosfer üzerinde bulunur. Tüm jeolojik süreç ve depremler de yine bu katman üzerinde meydana gelir.
Litosfer ile çekirdek arasında kalan bölümün kalınlığı da 2900 km olan Manto isimli alandır. Bu Manto adı verilen alanın altında kalkan çekirdeğin nikel ve demir karışımından oluştuğu düşünülür. Üst Manto olarak isimlendirilen alanda oluşan kuvvetler litosferi parçalar ve birçok farklı levha adı verilen kısımlar ortaya çıkar. Yer kabuğunu oluşturan bu levhaların çeşitli hareketler nedeniyle birbirlerini ittikleri bilinir. Bu olaylar sonrasında da depremler meydana gelir.
Deprem, sismik hareketlerin meydana gelmesi ile ortaya çıkan fay kırılmalarının oluşturduğu birtakım sarsıntılar olarak açıklanır. Depremlerin oluşumu tamamen fay hatları üzerinde oluşan enerji birikimi şeklinde de tanımlanabilir. Bu durum yer kabuğunun tamamen hareketli bir yapısı olmasından kaynaklanır. Birçok farklı bilim dalı depremin oluşum sürecini araştırıyor.
Depremler insanların ilk var olmaya başladığı dönemlerden bu yana oluşan doğa olaylarıdır. Yer yüzünün şekillenmesinde önemli etkileri bulunan bu olaylar yer kabuğunun hareketleri neticesinde meydana gelir. Bu depremlerin birtakım çeşitleri vardır. Bunları şu şekilde açıklamak mümkün olabilir:
Türkiye'de en fazla görülen deprem türü tektonik depremlerdir. Aynı zamanda bu depremler en yıkıcı olan depremler arasında olur. Enerjisi büyük olduğundan sonuçları da büyük olan depremler arasında yer alır. Volkanik depremler dağların patlaması neticesinde ortaya çıkar. Türkiye'de günümüzde aktif bir yanardağ olmadığı için volkanik deprem görülme riski de çok zayıftır. Aynı zamanda volkanik depremler tektonik depremlere göre daha az sarsıntı oluşturur. Çöküntü depremler de yer altındaki oyuk, toprak ya da mağaraların çökmesi ile meydana gelir.
SON DAKİKA