Kapısından içeri adımınızı atar atmaz tarihin nefesini içine çektiğiniz Rami Kütüphanesi'nde bulunan Kitap Şifahanesi, sizi başka dünyalara götürüyor. Geçmişin kültürel birikiminin, büyük bir dikkatle geleceğe aktarıldığı Kitap Şifahanesi'ndeki yüzlerce yıllık eserler, insanoğlunun tarihsel birikimini sayfaları arasında barındırıyor.
Aradan geçen yüzlerce yılın ağırlığıyla, eskiyen, ciltleri kabaran, yazıları silinen, sayfaları kopan nice eserler, şifahanedeki usta eller vasıtasıyla adeta şifa buluyor.
Dünyada sadece tek bir örneği kalan kitaplar, aylarca süren bir titiz çalışmayla, orijinal hali bozulmadan gelecek nesillere aktarılıyor.
BU ALANDA ÇALIŞAN EN BÜYÜK MERKEZ
Rami Kütüphanesi'nde çalışmalarını sürdüren Kitap Şifahanesi'nin faaliyetlerini, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, Kitap Şifahanesi ve Arşiv Dairesi Başkanı Nil Baydar SABAH okuyucularına özel olarak anlattı: "Restoratörüm ve sanat tarihçisiyim. 11 yıldır Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı'nda bu görevi yürütüyorum.
13 Ocak'ta Rami Kütüphanesi'ne taşındık. Önceden Süleymaniye'deydik. Buranın fiziki koşulları Süleymaniye'ye göre daha rahat. Restorasyon ve konservasyon bir bilim dalı. Lisans programlarında mezun arkadaşlarla çalışıyoruz.
Geleneksel Türk sanatlarından da arkadaşlar var. Sanat tarihçimiz var, kâğıtçılık mezunu arkadaşlar var. 74 kişi olacağız son alımlarla birlikte. Türkiye'de bu alanda çalışan en büyük merkez burası. Bir eser üzerinde çalışmamız 4.5 ayı buluyor."
YÜZLERCE YILLIK ESERLER ÜZERİNDE ÇALIŞILIYOR
"Mushaf sergimiz var kütüphane içindeki müzede. Oradaki kitaplar da bizim elimizden geçti. 9. Yüzyıldan Mushaflar var. 10. Yüzyıldan kâğıt üzerinde yazılmış eserlerle de çalıştık.
Süleymaniye Kütüphanesi, dünyada İslam yazmaları konusunda en önemli kütüphanelerden bir tanesi.
Oranın ve Yazma Eserler Kurumu Başkanlığına bağlı diğer kütüphanelerin, ellerindeki hem yazma eser niteliğine haiz olan hem de korumaya ihtiyacı olan, erken ve geç dönemden pek çok eserin onarımını yapıyoruz.
Onarım için dünyanın farklı ülkelerinden gelen eserler de var. Patani'den geldi, Lübnan'dan geldi. Onların konservasyonunu yapıp geri gönderiyoruz. Çok güzel bir işimiz var. Terapi gibi gören arkadaşımız var.
Eski onarımı kâğıttan ya da derinden çıkarma işlemi zor bir işlemdir. Kitapla konuşuyorsunuz. Bu yaptığımız iş sorumluluk gerektiriyor ama keyifli."
TÜRKİYE KİTAP ŞİFAHANESİ BİR MARKA
"Bazen heyecanlanıyoruz. Bir şeyler fark ediyoruz. Nasıl yapıldığını anlamaya çalışıyoruz. Bir bilmece gibi. Kitap önünüze geliyor ve siz dilinden anlamaya çalışıyorsunuz. Konservasyonunu bitmiş halini görmek heyecan verici.
Dört beş ay çalışmışsınız artık bir parçası olmuşsunuz. Çok ciddi bir sorumluluk gerektiren bir iş. Yüz yıllar öncesindeki kişilerin yapmış olduğu sanat değeri olan eserlere dokunuyorsunuz. Hepsi elle yapıldığı için ünik. Tek ve başka yok.
Doğru malzemeye kullanmaya çalışıyoruz. Çünkü bunu geri dönüşü yok. Esere saygı duymamız lazım.
Onu yazan hattat, kâğıdını yapan usta, cildini yapan mücellit, tezhibini yapan müzehhip, bunların hepsi bu eser için çalışmışlar.
Bu insanların emeğine saygı duymak zorundasınız. Konservasyon pahalı bir iştir. Denemiş ve kaliteli malzeme kullanmak gereklidir. Dünyada ne kullanılıyorsa biz de onu kullanıyoruz.
Kâğıtlarımız bin yolda fazla dayanacak kâğıtlar. Türkiye'de kitap şifahanesi bir marka oldu. Her bir arkadaşımızın emeği var."
