Kedi, köpek gibi diğer canlılarla paylaştığımız bu dünyayı daha iyi hale getirmek için doğru adımları atmaya ihtiyacımız bulunuyor. Öncelikle binlerce yıllık evcil hayvan besleme serüveninde doğru hayvanları doğru şekilde yetiştirmek büyük bir önem kazanıyor. Bu noktada köpeklere nasıl yaklaşılması gerektiğine dair bilgileri Uzm. Veteriner Hekim Anıl Demirel, Asiye Ateş'in yaşadığı travmaya dair izlerin nasıl kapanacağını Uzm. Psikolog Danışman Ferhan Bıçakçılar ve saldırıya meyilli köpeklerin yetiştirilmesindeki süreci Psikiyatri Uzmanı Uzm. Dr. Tuba Erdoğan anlattı.
UZMAN VETERİNER HEKİM ANIL DEMİREL
Köpek saldırılarından korunmak için nasıl hareket etmeliyiz?
Korunmak için köpeklerin birtakım davranış modellerini bilmek bizim açımızdan önemli olacaktır. Öncelikle köpekler yemek yerken, birçok köpek yemeğini korumak isteyebilir. Bu anlarda yaklaştığınızda kendini korumak için hırlayabilir, saldırganlaşabilir. O yüzden yemek yiyen bir köpeğe yanaşmamak en doğru hareket olacaktır.
Aynı zamanda köpeklerin birtakım objelere karşı ilgileri vardır. Örneğin, top ya da sırtımızda takılı olan çantanın hareket etmesi veya elimizde bulunan gıda maddeleri... Bunlar köpeklerin ilgisini çekebilir ve istemsiz bir şekilde onların size yaklaşmasına neden olabilir.
Saldırılardan korunmak için aslında yapılan yanlış davranışlardan biri, köpek sürüsü içine girdiğinizde ve onlar havlamaya başladığında, siz reaksiyon olarak kaçmaya başladığınızda köpekler bunu tehdit olarak algılar ve peşinizden gelmeye devam eder. Yapılması gereken en önemli şey koşmaktan ziyade, normal ve sakin bir şekilde sırtınızı dönmeden, panik olduğunuzu hissettirmeden alanı terk etmek. Köpekle göz göze gelmekten de kaçınmanız ise bu noktada son derece önemli.
"KÖPEKLERİ YETİŞTİRME KONUSUNDA SAHİPLERE ÇOK BÜYÜK İŞ DÜŞÜYOR"
Pitbull cinsi köpeklerin ne gibi tehlikesi var?
Köpeklerdeki asıl davranış modeli şekillendirmesi yetiştirme üzerine kuruludur. Olay sadece pitbull değil tamamen yetiştirmeden kaynaklıdır. Pitbull cinsi köpeklerin agresyona ciddi anlamda meyilli olduğuna dair söylemler de mevcut. Ancak hangi köpek cinsi olursa olsun hırçın yetiştirilmemelidir.
Pitbull cinsi köpekler, dış görünüş itibariyle de hırçın mizaca sahip olduğu düşünüldüğü için, belli birtakım insanlar tarafından yanlış yetiştirilme sonucu agresif davranışları da sergileyebiliyorlar. Hasta sahiplerime de şunu ifade ederim; "konu sadece pitbull değil aynı zamanda bir köpeği düzgün yetiştirmedir." Bu nedenle burada hayvan sahiplerine çok büyük bir iş düşüyor.
"BAKANLIK TARAFINDAN YASAKLANMASININ NEDENİ ÇOK GÜÇLÜ BİR IRK OLMASI"
Pitbull sahiplerinin kesinlikle bilinçlendirilmesi gerekiyor. Çünkü fiziksel anlamda çok güçlü bir ırklar. Bir de yanlış kişiler tarafından beslendiklerinde agresif davranışları karakterine oturttuğunda, diğer köpeklerin verebileceği zarardan daha fazlasını verebilecekleri için bakanlık tarafından da yasaklı ırklar. Bu köpeklerin şiddetli bir güce sahip olmaları, yetiştirilmeleri esnasında şiddete alıştırılmaları, tehlike boyutlarını daha da artırıyor. Bu noktada kritik soru şu; kim tarafından sahiplenildi ve nasıl yetiştirildi?
UZMAN PSİKOLOJİK DANIŞMAN FERHAN BIÇAKÇILAR
Pitbull saldırısına uğrayan Asiye Ateş'e yaşadığı travma sonrası nasıl yaklaşılmalıdır?
Travma yaşamış çocuklara yaklaşırken çok hassas davranmalıyız. Öncelikle yaşananları hafife almamalıyız. Örneğin "geçer geçer bir şey yok. Bak geçti gitti şimdi birazdan geçecek. Tamam, tamam ağlama. Şimdi anlamazsan sana şunu, bunu alırız" gibi. Ayrıca bunun tam tersi olan "eyvah hayat bitti, bundan sonra zor. Dünya çok tehlikeli bir yer. Sadece senin başına geldi" gibi yaşananları daha büyük felaketler senaryosuna dönüştürmemeye çalışmalıyız.
"GELECEĞE DAİR UMUTLU BEKLENTİLER İÇİN FELAKET SENARYOSUNDAN UZAK DURULMALI"
Bu süreçte çocuğa vereceğimiz en önemli mesaj; yalnız olmadığı, bu süreci yalnız geçirmeyeceğini fark etmesini sağlamalıyız. Özellikle travma yaşayan çocuğun yaşamına devam edebilen birisi konumuna geçmesini; başka bir deyişle "bu olay yüzünden artık her şey bitti" konumundan "bu olay bana bir şeyler öğretti ve yaşamıma devam edebilirim" konumuna geçmesini sağlamaktır. Bireyin kendisiyle ve diğer insanlarla, hayatla, eğer bir hayvan saldırı oldu ise tüm hayvanlarla barışması, geleceğe dair olumlu ve umutlu beklentilerin, hedeflerin oluşturulması önemlidir.
Ebeveynlerine bu noktada ne gibi görevler düşüyor?
Ebeveynler genellikle yaşananlarla ilgili farklı duygusal ve fizyolojik tepkiler verirler. Çocuklar da yetişkinlerin olaya verdikleri tepkilerden büyük ölçüde etkilenir. Anne babanın travma tepkileri üzerinde profesyonel yardım alarak süreci yönlendirdiğinde, aile üyeleri birbirlerinin olayla ilgili deneyimlerini tanıyabilir ve birbirlerinin olası korku, çaresizlik, öfke ve hatta suçluluk duygularıyla baş etme çabalarına anlayış gösterebilir ve destek olabilir. Tüm olumsuz etkilere karşın travmatik deneyim, bir ailenin duygusal iyileşmesinin önemli bir bileşeni haline gelir.
" UYGUNSUZ ORTAMDA BÜYÜYEN, ŞİDDET UYGULANAN KÖPEKLERDE SALDIRGAN DAVRANIŞ DAHA YAYGIN"
PSİKİYATRİ UZMANI UZM. DR. TUBA ERDOĞAN
Saldırıya meyilli köpeklerin sahipleri nasıl bir psikoloji içinde olabilir?
Pitbull cinsi köpek yetiştiren bireylerde, belli bir ruh hali mevcuttur şeklinde bir yorum doğru olmaz. Ancak, bu saldırganlığın altında yatan, insan kaynaklı bir problem olup olmadığı incelenmelidir. Uygunsuz ve uyarımı az ortamda büyütülen, fiziksel veya psikolojik şiddet uygulanan köpeklerde bu tarz saldırgan davranışların daha sık görüldüğü söylenebilir.
