Normalde soluk alıp verme fark edilmeden yapılan bilinçsiz bir olaydır. Ağır egzersiz dışında nefes alıp verme eyleminin, fark edilir hale gelmesi, kişinin solunumunu zorlukla sürdürdüğünün bilincine varmasına, ' dispne veya nefes darlığı' denir.
HEMEN DOKTORA GİTMELİYİM?
Sık görülen şikâyetlerden biri olan nefes darlığı; solunum, kalp damar ve kan sistemine ait ciddi sorunlara bağlı olabilir.
Saatler ve günler içinde gelişen nefes darlığı akut dispne olarak tanımlanır: Astım veya KOAH(Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı) alevlenmesi, zatürre, pulmoner emboli(akciğer atardamarında pıhtı olması), kardiyojenik pulmoner ödem(kalp hastalığına bağlı akciğerde sıvı toplanması), nöropsikiyatrik hastalıklar en sık sebepler arasındadır.
Kronik dispne ise 1 aydan daha uzun süre nefes darlığıdır. Genellikle 55 yaş üstünde sık görülür. Çoğu kez de progresiftir. Başlangıçta eforla olan nefes darlığı zaman içinde istirahat halinde de görülebilir. Akciğere ait sık sebepler: Koah, interstisiyel akciğer hastalıkları(akciğer sertleşmesi); akciğer dışı sebepler arasında ise konjestif kalp yetmezliği, anemi(kansızlık), tiroit hastalıkları, obezite sayılabilir.
Yukarıda bahsedilen şikâyetlerin görülmesi halinde, hastanın bir göğüs hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmesi tavsiye edilir.
Ancak ani başlayan şiddetli nefes darlığı mevcut ise spontan pnömotoraks(akciğer sönmesi), pulmoner emboli, yabancı cisim aspirasyonu(solunum sistemine yabancı cisim kaçması), ağır zatürre gibi durumların hayati risk oluşturması nedeniyle acil servise başvurulması daha uygundur.
ÖNCELİKLE HANGİ UZMANLIK ALANINA BAŞVURMALIYIM?
Ayırıcı tanı için mutlaka tetkik yapılmalıdır. Bilinen bir kalp hastalığı veya hipertansiyonu olan hastaların ilk olarak kardiyolojik açıdan değerlendirilmeli, diğer durumlarda ise mutlaka Göğüs Hastalıkları Hekimine başvurmaları en doğru yoldur.
Solunum sistemi ve/veya dolaşım sisteminin vücudun ihtiyacını karşılamada yetersiz kaldığı durumlarda nefes darlığı meydana gelir
SADECE EFORLA NEFESİM DARALIYOR? ÖNEMSEMELİ MİYİM?
Evet, mutlaka tetkik etmek gerekir. İlerleyici akciğer hastalıklarının başlangıcı olabilir.
NEFES DARLIĞIM KOAH MI, NE YAPMALIYIM?
Bir göğüs hastalıkları uzmanı tarafından muayene olun ve nefes ölçüm testi yaptırın.
NEFES ÖLÇÜM TESTİ YAPILIRKEN CANIM ÇOK YANACAK MI? TEST ÇOK MU ZOR BİR TEST?
Nefes üfleme testi; ağrısız, acısız ve çok kolay bir testtir. Akciğerlerinizin kapasitesini gösterir, burada çıkan sonuca göre tedaviniz planlanır. Tedavi sonrası önceki nefes üfleme testi sonuçlarına göre hastanın kliniği ile beraber tedavi programı yönetilir. Ancak bu testlerin doğru yapılması ve yorumlanması çok önemlidir. Bu nedenle mutlaka Göğüs Hastalıkları uzmanlarına başvurmak gerekir.
Nefes darlığı her zaman kişinin sağlık durumuyla direk ilişkili olmayabilir. Bir insan yoğun bir egzersiz sonrası, yüksek rakıma çıktığında veya vücut ısısı belirgin bir şekilde arttığı zaman da nefes darlığı yaşayabilir. Bununla birlikte nefes darlığı sıklıkla sağlık problemleri ile ilişkilidir ve ciddi rahatsızlıklara işaret edebilir.
