Ulusal Sanayici ve İş Adamları Derneği (USİAD) geçen gün bir e-mail göndererek, 12-18 Aralık arasının 'Yerli Malı ve Tutum Haftası' olduğunu hatırlattı.
Bu haftayla ilişkim o kadar uzun zamandır kopuk ki hakkındaki bütün bilgilerim uçup gitmiş. Tazelemek gerekti:
1929'da patlayan dünya ekonomik krizi ihracatımızı vuruyor. Genç Cumhuriyet de iç pazarı geliştirmek, yerli sanayii desteklemek için, tasarrufu ve yerli malı kullanımını özendirmeye çalışıyor.
Böylece 'Yerli Malı Haftası' kutlamaları başlıyor. 1983'te haftanın adı 'Tutum, Yatırım ve Türk Malları Haftası' olarak değiştiriliyor.
Doların 3 lira civarında dolandığı bir dönemde, bolca yabancı ara-malı kullanan yerli sanayicilerin bu haftayı hatırlatması şaşırtıcı değil elbette.
Yerli Malı Haftası başka bir çağa aitti. Aslında günümüzün küresel ekonomisinde yeri yoktu. Ancak şartların değişmesiyle birden anlam kazandı.
Tabii bir farkla: 30'larda, 40'larda "Yerli malı kullanın" çağrısını yapan, dönemin iktidarıydı, hâkim ekonomik sınıfıydı. Bugün ise küreselleşmeye direnmeye çalışan sermaye ve emek aynısını söylüyor.
İşin ilginci ABD'de de benzeri bir durum var. Hani geçenlerde değinmiştim: Süpermarket zinciri Wal-Mart'ın, bazı malları Çin'den alması yüzünden, 2001-2013 yılları arasında, 400 bin Amerikalı işinden olmuş. İşte ABD orta sınıfının daralmaya başlamasının bir nedeni de bu...
Küreselleşme çağında emek ve bilhassa tarım üreticileri yerel kalıyor. Sermaye gibi dünyayı dolaşamıyor. Dolayısıyla Amerikan emekçileri ve üreticileri Wal-Mart ve benzeri ithalatçılara, "Yerli malı kullanın... Tedarikçileriniz Çinli değil Amerikalı olsun" demekte.
Bunlar yeni bir dünyanın acı veren doğum sancıları.