İzmir'in EXPO 2020 adaylık sürecinde önemli bir süreç geçildi. Önce geçtiğimiz günlerde Paris'te çok başarılı bulduğumuz İzmir sunumu gerçekleşti. Sonra İzmir'in adaylık dosyası tamamlandı. Kısa bir süre önce de, Türkiye'nin Paris Büyükelçisi Tahsin Burcuoğlu, EXPO 2020 Genel Sekreteri Doç. Dr. Ergüder Can ve Genel Sekreter Yardımcısı Zeynep Tansuğ'dan oluşan bir heyet; Uluslararası Sergiler Bürosu (BİE) ofisinde, adaylık dosyasını Genel Sekreter Vicente Gonzalez Loscertales'e teslim etti.
Tam 656 sayfadan oluşan adaylık dosyası, 7 ay süren bir çalışmanın sonucunda, İngilizce ve Fransızca olarak hazırlanmış. Doğal olarak şu anda kamuoyuna içeriği açıklanmayan adaylık dosyasının detaylarına hakim değiliz.

OLASI İÇERİK

Ama adaylık dosyası, EXPO'yu düzenleme hakkını kazanmaya giden süreçte, en temel taşlardan biri. Bunu daha önce bu köşede çok vurguladık. Yani adaylık dosyanız bütünlüklü değil ve temanıza uygun tüm detayları içermiyorsa, EXPO'yu kazanma konusunda, baştan sınıfta kalıyorsunuz.
Bu durumda adaylık dosyasının hem İnciraltı'nda yapılacak fiziki düzenlemelerin ana hatlarını hem de 'herkes için sağlık' teması çerçevesinde neler yapılacağını içerdiğini düşünüyoruz. Zaten doğal olarak, detaylarıyla böyle olması beklenecektir.
Benim dikkatimi çeken bir konu oldu. Bunu paylaşmanın yarar getireceğini umuyorum.
İzmir'in EXPO 2020 adaylığının ilk kez şekillendiği süreçte, Master Plan İhalesi'ne katılan firmalardan biri, mimari alanında dünyanın çok önemli bir ismiyle anlaşmıştı. 2008 yılında "Dünyanın En Güçlü 100 Kadını" arasında gösterilen mimar Zaha Hadid, EXPO İzmir 2020 için danışmanlık verecekti. Irak asıllı İngiliz vatandaşı 'dekonstrüktivist çizgideki' mimar Hadid, yaptığı çok sayıda ödüllü eseriyle dünyanın dikkatini çeken bir isim. Hong Kong'daki Tepe Kulübü (1983), Galler'deki Cardiff Körfezi Opera Binası (1994) ve 2005'te İsviçre Basel'de yaptığı eserler ile parlak ödüller almıştı. 2004 yılında ise Pritzker Mimarlık Ödülü'nü alan ilk kadın mimar olmuştu.

GELMEDİYSE, ÜZÜCÜ

Hadid'in imza attığı değerli ve dikkat çeken projeleri arasında, Abu Dhabi Sahne Sanatları Merkezi, Beethoven Konser Salonu, BMW Merkez Binası gibi 90'ın üzerinde çok önemli eser yer alıyor. Hadid ekibiyle birlikte bugüne dek 900'ün üzerinde projeye imza atmış. Yani ünlü mimarın, EXPO 2020 sürecinde İzmir'e mimari alanda vereceği destek çok önem taşıyor. Ama sordum soruşturdum, Zaha Hadid henüz İzmir'e gelmemiş. İnciraltı'nı görmemiş. Geldiyse de, İzmir'in haberi yok.
Belki de danışmanları ya da ekibinden görevlendirdiği bazı mimarlar gelmiş, İzmir EXPO 2020 alanını görmüşlerdir. Bunu bilemiyorum. Belki de o görüşler doğrultusunda, Zaha Hadid adaylık dosyasına katkı vermiştir, bunu da bilemiyoruz. Şunu vurgulamak istiyorum: EXPO genel hatlarıyla özünde aynı zamanda çok temel bir mimarlık projesidir. Bu yazı bir eleştiri gibi algılanmasın; ama Zaha Hadid gibi bir ismin, EXPO alanını hala görmemesini, çok yadırgadığımı paylaşabilirim.