İnanç turizmi, son çeyrek yüzyılda pek çok kadim ulusa, büyük gelir sağlayan alternatif turizm alanını oluşturuyor. Eğer dünya ile paylaşacak değerde tarihi ve kültürel mirasınız varsa, inanç coğrafyasında mutlaka bir karşılığı vardır ve bu alanı turizm için rekabet avantajına çevirebilirsiniz. Ancak bir şartla; akıllı ve gayretli olmanız gerekiyor. Ne mi demek istiyorum, anlatayım... Önce Bursa için iyi örneklerle başlamak istiyorum. Eğer cebinizde 32 milyar dolarınız varsa, Nevada Çölü'nün ortasında Las Vegas kurabilirsiniz. Ancak İnanç ve kültür turizmi yapamazsınız. Bu yüzden dünyanın 7 harikasının dev maketleriyle yetinirsiniz ve paranız tek kollu kumar makinesinden gelebilir ancak. 32 milyar dolar ile Las Vegas kurabilir ancak Urfa kuramazsınız. Bunun için 32 bin peygambere ve 12 bin yıla ihtiyacınız vardır. Bursa da kuramazsınız, tarihi kültürel mirası oluşturacak imparatorluk başkenti geçmişine ve cennet doğaya sahip olmanız şarttır. Gelelim Bursa ve inanç coğrafyasının diğer kadim kentleri için kötü haberlere... Şayet elinizde inanç coğrafyasının beldesi var diye inanç turizminden para kazanacağınızı sanıyorsanız; fena halde yanılıyorsunuz demektir. Turistiniz gelir, bir iki bakar, kendi bilgi dağarcığıyla yetinir ve size de "ören yeri bekçisi" parası bırakır ve gider. Misal Urfa, binlerce peygamberin bu kadim kentine gelen turist, inanç turizmine hiçbir katma değer sunmadan günde ortalama 80 dolar para kazanabiliyor turist başına... Yapabildikleri; Balıklı Göl etrafındaki küçük çocukların, çoğu kere ne dediği dahi anlaşılmayan öyküleri, gelenlere anlatmak... Takdim bu şekilde olunca, gelen turist de birkaç kuruş bırakıp gider. Siz de sınırlı gelirle yetinmek zorunda kalırsınız. Olimpiyatları izlemek üzere 1996'da Atlanta'ya gitmiştim. Tarihi tur almış ve kentin geçmişine yolculuk yapmak istemiştim. Gidebildiğimiz en son tarih, 147 yaşındaki kestanelik ve yerdeki atkestanelerine dokundurmayan rehberler oldu. Çünkü ellerinde tarih ve inanç turizmine dair hemen hiçbir şey yoktu. Buna rağmen onlarca dolarımı almayı başarmışlardı. Bizde en yakın tarih, binlerce yıldan başlıyor. Bütün inançların kavşağında, uygarlıkların beşiği ve inançların yeşerdiği topraklara sahibiz. Atlanta'da olup bizde olmayana gelince... Müzeleri, tarih deposu gibi gören ilkel anlayış... Gelen turiste hemen hemen hiçbir şey sunmadan para talep eden zihniyet. Bursalının dahi inanmadığı bilmediği "inanç turizmi figürlerini" yalnızca restorasyonlarla gelire dönüştürülebileceğini zannetmek... İnanç turizminden gelir elde etmek isteniyorsa, Bursalının önce kendisinin bu işe inanması ve gereğini yaparak, bilgi belge biriktirme külfetine katlanması, gayret göstermesi şarttır. Aksi halde Balıklı Göl'de öykü anlatıcı çocuklardan farkınız kalmayacak.