15 Temmuz'daki hain darbe girişiminden sonra Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) finansörü şirketler, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) devredildi. Fon yönetiminde Koza Altın, Erciyes Anadolu, Aydınlı başta olmak üzere şirketlerin hemen hemen tamamında aktif büyüklük ve özkaynaklar iki kattan fazla arttı. FETÖ döneminde devlete tek kuruş vergi ödemeyen şirketlerden 7 milyar TL'ye yakın tahsilat yapıldı. Türkiye'nin 37 ilindeki toplam 783 şirketi yöneten TMSF Başkanı Muhiddin Gülal ile konuştuk.
Şu anda 783 şirketi yönetiyorsunuz. Devraldığınızdan günden bu yana durum nedir?
Bugün 783 şirketi kayyum olarak yönetiyoruz. 115 şirkette pay kayyumu, 103 gerçek kişinin de mal varlıklarına kayyum olarak atandık. 783 şirketin 31 Mart tarihi itibarıyla, aktif büyüklükleri 70.28 milyar TL, özkaynakları 29.68 milyar TL oldu. 2020 yılı ciro toplamları 37.52 milyar TL, kârları ise 3.4 milyar TL olarak gerçekleşti. Bu işletmelerde istihdam edilen çalışan sayısı 44 bin 415 kişi. TMSF'ye devrolmalarından bugüne kadar şirketlerin aktif büyüklükleri ve özkaynakları yüzde 65 oranında arttı. Milletin emanetine halel getirmemiş olmanın mutluluğu içindeyiz.
Bu şirketler eskiden devlete vergi dahi ödemiyordu. Örgüte giden para kesilince aslında Maliye de kazandı. Ne kadarlık bir vergi ödendi?
2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarında Koza Grubu, Erciyes Anadolu, Kaynak Holding, Aydınlı, Naksan Grubu gibi şirketlerden toplam 7 milyara yakın vergi geliri sağlandı. Vergi ödenmeye başladıkça Erciyes Anadolu Holding, Koza-İpek Holding ve Aydınlı Hazır Giyim şirketleri Kurumlar Vergisi rekortmenleri listelerinde de üst sıralara çıktı.
Şirketlerde TMSF kayyumluk süresi bildiğim kadarıyla doluyor. Bundan sonra ne olacak?
Yeni bir yasal düzenleme hazırlanıyor. 3 yıl daha kayyumluk uzatılacak. Şirketleri yönetmede sorun yok, hukuki olarak önümüzü görememek belirsizlik yaratıyor. Hedefimiz, 3 yıl içinde TMSF'nin elinde şirket kalmaması... Bunun için yargı süreçlerinin hızlanması gerekiyor.
Şu anda hangi dosyaların yargı süreçleri tamamlandı?
Naksan Grubu'nun dosyası Yargıtay'a giden ilk dosya... 2 senedir onama çıkmadı. Erciyes Anadolu Holding'in müsadere kararı da Yargıtay'da... O da bir seneyi geçti. Koza-İpek Grubu'yla ilgili müsadere kararı çıktı. Ama o henüz Yargıtay'a gitmedi. Naksan Grubu'nun kararı Yargıtay'da onanırsa emsal olacak ve bir içtihat da oluşacak.
Şirketler Hazine'nin malı olacak
Mahkeme süreçleri tamamlanmadan şirketler satılamıyor değil mi? TMSF mali durumu yönetilemez durumda olan şirketleri satabiliyor. Kârlı olan firmaları satamıyor. Yargıtay süreçleri tamamlandıktan sonra halka açıp, satışla karar alınabilir mi, bunların hepsini tartışıyoruz. Ancak müsadere kararı onandığında şirketler Hazine'nin malı olacak.
36 bin kişi alacak kaydı yaptırdı
Bank Asya'nın tasfiyesi ne durumda? Bank Asya'nın tasfiye süreci 10 senede ancak biter. İcra-iflas sürecinin Türkiye'de hızlandırılması için de düzenlemeler yapılması gerekiyor. Şu ana kadar 36 bin kişi alacak kaydı yaptırdı. Süreç devam ediyor. Bu arada sıra cetvelinde ödemelerde dördüncü sıraya kadar geldik.
Demirel, Uzan ve Yiğit dosyası duruyor
Önünüzde hangi banka dosyası var? Murat Demirel ve Korkmaz Yiğit dosyalarında çok ilerleme olmadı. Dinç Bilgin'in dosyası tamamlandı. Mehmet Emin Karamehmet ile protokol yapıldı. Murat Demirel'in 1 milyar doların üzerinde borcu var. Yapılan tahsilat 100 milyon dolar...Uzanlar'dan da 5 milyar dolara yakın alacak var.
Bankalardan 23.2 milyar dolar tahsilat
2001 krizinden sonra el konulan bankaların patronlarıyla olan tahsilat anlaşmaları tamamlandı mı? Bugüne kadar TMSF'ye, toplam 26 banka devredildi. Bankaların çözümlenmesi çalışmaları neticesinde, 31 Mart itibarıyla 23.2 milyar dolar tahsilat tutarına ulaşıldı. Bunun 12.4 milyar doları Hazine'ye, 1.4 milyar doları Merkez Bankası'na borç geri ödemesi olarak aktarıldı. Kamu kurumlarına da 5.6 milyar dolarlık kaynak aktarıldı.
889 milyon $'lık prim tahsili
Mevduat sigortacılığı faaliyetleri konusunda Türkiye ne durumda? Ülkemizde mevduat sigortacılığı sistemine üyelik zorunlu. Toplam 40 adet banka mevduat sigortacılığı sistemine üye. TMSF, söz konusu bankalardan üçer aylık dönemler itibarıyla sigorta primi topluyor. 2020'de 889 milyon dolar yıllık sigorta primi tahsil edildi, 2021 yılı birinci çeyreğinde ise 228.2 milyon dolarlık tahsilat yapıldı.
