İsveç'in NATO üyeliği doğal olarak ABD üzerinden konuşuluyor. Türkiye'nin İsveç'ten tabii ki beklentileri var. Özellikle terörle alakalı olanlar ilk sırada geliyor. Fakat daha önce de söylediğim gibi, İsveç bu işi yeterince ciddiye alıyormuş gibi görünmüyor. İsveç'in NATO'ya üyeliğini ABD istediği için asıl muhatap ABD diyebiliriz.
Bu nedenle de müzakereler esnasında laf dönüp dolaşıp ABD'nin Türkiye'ye satacağını taahhüt ettiği F-16'lara geliyor. Baştan beri böyle bir başlığın çok uygun bir başlık olmadığını düşünüyorum.
Malum F-16'lar, ABD'nin Türkiye'ye F-35'lerin yerine teklifiyle gündeme geldi. Yani F-35'ler için ödediğimiz 1 milyar 400 milyon doları geri ödemek yerine ABD F-16 vermeyi teklif etmişti.
Sonra teklif genişledi ve yaklaşık 20 milyar dolarlık bir satın alma paketi haline geldi.
Konuyu F-16'lar üzerinden ele almak işte bu yüzden Türkiye'ye büyük bir haksızlık. Sanki bedava veriyorlar. Sanki biz vakti zamanında F-16'lar için başvurmuşuz gibi. Sanki F-35 konusu hiç olmamış gibi.
ABD zaten yerine getirmediği bir sözün alternatif olarak ortaya koyduğu F-16'ları bile bugün müzakere konusu yapıyor. Halbuki F-16'ların müzakere edilecek bir tarafı bile yok.
Siyaseten anlıyorum; iki taraf öyle ya da böyle ilişkilerin devamı için çeşitli başlıklar üzerinden müzakere yürütüyor olabilir. Ancak F-16'lar Türkiye'nin hava üstünlüğü konusunda teknik olarak ne kadar işine yarar onu çok bilemiyorum.
ABD bu süreçte gördüğümüz gibi yarın öbür gün de her konuda F-16'ları tekrar müzakere konusu haline getirebilir.
Dahası bugün karar verilmiş olsa Türkiye'nin eline geçmesi en iyi ihtimalle 5 yılı bulabilir. Ve esasen Türkiye'nin hava üstünlüğü konusunda asıl kritik meselesi F-16'larla da ilgili görünmüyor. Türkiye önümüzdeki 5 yıl içinde ciddi bir açığa da sahip değil.
20 milyar dolar çok büyük para. Kızılelma ve MMU gibi projeleri yürütmekte olan ve bu konularda çok hızlı mesafe alabileceğini şimdiye kadar kanıtlamış olan Türk savunma sanayii bu parayla kendi üretimine odaklansa çok daha iyi olur.
Ben olsam ABD ile müzakerelerde F-16 konusunu açmazdım bile. "Veriyorsanız F-35'lerimizi verin. Biz F-16 konusunda zaten çok da hevesli değiliz" deyip geçmek bile daha uygun olabilir.