İlk kez Çin'in Wuhan şehrinde tespit edilen Covid-19, yani koronavirüs, daha önce insanlarda rastlanmamış yeni bir hastalıktır. İlk enfeksiyonlar canlı bir hayvan pazarına bağlandı, fakat şimdi virüs kişiden kişiye hızlı bir şekilde yayılıyor.
ÖLÜM ORANI DÜŞÜK
Koronavirüs, dünyada 100'den fazla ülkeye yayıldı. Bu virüs dünyada bu kadar yayılıp çevremizi sarmışken, Türkiye'ye gelmemesi bir mucize olurdu. Birçok ülkede virüs kalabalık ortamlardan yayılmaya başlamış ve virüsün bulaştığı birçok kişide ölüm meydana gelmiştir. Koronavirüsten korunmak için çevremizdeki birçok kişi, verilen tavsiyeler doğrultusunda kendince önlemler almaktadır. Bu tavsiyeler, günlük ortaya çıkan bilgiler doğrultusunda verilmektedir. Toplumdaki ilerleme durumuna ve hastalığın küresel dönemine dikkat etmeniz gerekir. Şiddetli akut solunum yolu koronavirüs 2 veya kısaltılmasıyla SARS-CoV-2'nin sebep olduğu hastalık olan koronavirüs (Covid-19)'nin hızlı bir şekilde yayılarak bulaştığı tespit edilmiştir. Hastalığın öncekilere oranla daha düşük ölüm oranlarına sebebiyet verdiği tespit edilmiştir. Hafif, orta ve ağır olmak üzere farklı durumlarda görülebilen koronavirüs, daha önce 2003'de ortaya çıkan SARS (ağır akut solunum yolu yetersizliği sendromu) ve 2012' ortaya çıkan MERS (SARS virüsünden 8 kat daha güçlü) virüsüyle aynı gruptandır.
UYARILARI DİKKATE ALIN
Şu ana kadar tespitlerin yüzde 80'inde hastalık hafif seyretmektedir ve bulgular grip bulgularıyla aynıdır. Tespitlerin yüzde 15'inin, solunum yolu bulgularının ilerlemesiyle beraber hastaneye yatması zorunlu hale gelmektedir. Tespitler sonucunda virüs bulaşan hastaların yüzde 5'inde durumları kritiktir ve yoğun bakım ünitesi desteği gerekmektedir. Genel ölüm oranının yüzde 2 olduğu düşünülmektedir. ABD'de ve Çin'de aşılar geliştirilmesine rağmen, güvenlik testi ve klinik araştırmalar için geçen zaman sebebiyle aşıların dağılmasının çok uzun zaman alacağı düşünülmektedir. Korona virüsünün en önemli belirtileri; yüksek ateş, kuru öksürük, kas ağrısı, halsizlik, burunda tıkanıklık, burun akıntısı, karın ağrısı, ishal, solunum sıkıntısıdır. Eğer bunlardan biri bile varsa mutlaka tedbir maksatlı hastaneye gidilmelidir. Koronavirüs hafif başlayıp 5 ila 7 gün sonra ağırlaşır. Sağlık Bakanımız Sayın Fahrettin Koca ve ekibinin halkımızı sürekli bilgilendirmesi, enfeksiyonun kontrolü ve alınan önlemler, Dünya Sağlık Örgütü'nün ilan ettiği standartlardadır. Bu nedenle bakanlığımızın uyarıları mutlak suretle dinlenmeli, uygulanmalıdır.
HİÇBİR DİŞ ALETİNE ÇIPLAK ELLE DOKUNULMAMALI
DİŞ hekimleri maske, elbise ve eldivenlerle çalışmaya alışkındır. Koronavirüs havadan bulaşan bir virüs olduğundan, cerrahi maskeler yeterli olmaz. Küçük bir ihmal yüzünden bile virüse yakalanma oranımız çok yüksek. Alınabilecek önlemler aşağıdaki gibidir:
Yüz şeffaf maskelerle, gözler de gözlükle tükürük veya kan sıçramasına karşı korunmalıdır.
Tek kullanımlık cerrahi önlük giyilmelidir.
Hiçbir diş aletine çıplak elle dokunmamalıyız. Unutmamalıyız ki cansız yüzeylerde virüs 24 saate kadar kalmakta ve bulaşma riski devam etmektedir.
Maske, önlük ve gözlüğü çıkarırken yüzünüze dokunmamaya çok dikkat edilmelidir.
Her işlem sonrası mutlaka el ve yüz kapsamlı bir şekilde yıkanmalıdır.
Bilinçli olmayan hastaları bilinçlendirmeliyiz.
Sık tokalaşmadan, temastan uzak durulmalıdır.
DİŞ HEKİMLERİ RİSK ALTINDA
Koronavirüs, diş hekimleri için büyük risk taşımaktadır. Virüs, bireylerin öksürmeleri, hapşırmaları ile ortama saçılan damlacıkların solunması ile bulaşmaktadır. Diş hekimleri hasta ile yakın temas, kan, tükürük ve damlacıklara maruz kalma sebebiyle risk altındadır. İdari kontroller, çalışma alanı hijyeni, kişisel koruyucu ekipmanlar, temas ve havadan alınan virüslerden korunmak adına önlemler alınmalıdır.
Randevulu hasta gelmeden önce aranarak koronavirüs ile ilgili bilgilendirilmelidir. Ateş, öksürük, boğaz ağrısı, kas ağrısı gibi bulgular varsa, son zamanlarda yurt dışı seyahatleri yaptıysa randevu 14-30 gün arası ertelenmelidir. Unutulmamalıdır ki, bu virüs sadece bir kişiyi etkilemiyor, hızlı bir şekilde yayılıyor. Bunun için herkes kendi ve çevresini düşünerek hareket edip önlem almalıdır.
ÖNLEM ALINMALI
Hasta geldikten sonra ellerini dezenfektanla 20 saniye boyunca temizlemesi gerektiği anlatılmalıdır.
Öksüren kişilere mutlaka maske verilmeli ve tedavisi daha sonraya ertelenmelidir.
Eğer son 30 gün içinde uçakla bir seyahat yaptıysa, seyahat ile ilgili bilgi alınmalıdır.
Bütün bu önlemlere rağmen virüsün bulaşma riskinin hâlâ olduğunu unutmayın. İlk önce sizin kendini korumanız, her türlü önlemi almanız gerekir.
MASKEYİ İKİNCİ KEZ KULLANMAYIN
Koronavirüs, 24 saat boyunca yüzeylerde hayatta kalabileceğinden, tüm dental ve normal yüzeylerin temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi çok önemlidir. Bekleme odası, banyo, muayene odaları mutlaka dezenfekte edilerek temiz kalması sağlanmalıdır. Ne kadar az kişiyle temas kurarsak virüs bulaşma riskini o kadar azaltmış oluruz. Koronavirüs bulaşmış hastalarla 1 metreden yakın mesafede 10 dakikadan fazla konuşarak aynı havayı solumak virüsün size de bulaşmasına neden olabilir. Tuzlu su gargarası yaparak ağız hijyeninizi sağlayabilirsiniz. Hijyen, hayatımızın her anında sağlık için önemlidir. İyi el hijyeni, diş hekimi ve çalışanlar için en önemli korumalardan biridir. Ellerinizi su ve sabunla en az 20 saniye yıkayın. Toplu taşıma kullanıyorsanız, mümkün olduğunca yüzeylerle temastan kaçının. Öksüren birinin yanından mümkün olduğunca uzaklaşın. Bir maskenin yeniden kullanılması söz konusu dahi olamaz. Çünkü maskeye gelen virüsü elinize ve yüzünüze bulaştırabilirsiniz. Kullanılmış maskeleri tekrar kullanmaktan kaçının.
