Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından açıklanan 2015 İnsani Gelişme Raporu'nda Türkiye, yüksek insani gelişme kategorisinde yer aldı ve 2 basamak düşmüş olsa da 72'nci oldu.
Rapor açıklandıktan hemen sonra Boğaziçi Üniversitesi'nde bir öğlen yemeğinde sohbet imkânı bulduğumuz UNDP Başkan Yardımcısı ve UNDP Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu Bölge Ofisi Direktörü Cihan Sultanoğlu, tüm dünyayı kapsayan bir raporda Türkiye'nin sıralamasını iyi bulduğunu söylüyor. Ama tabii bölgedeki eşitsizlikler konusu çok önemli. Cinsiyete, coğrafyaya ve etnik gruplara bağlı eşitsizlikler bu insani gelişmenin yönünü çevirebilecek güçte. Hele de yüksek göç dalgalarıyla mücadele veren bir coğrafyada bulunduğumuz düşünülecek olursa, insani gelişme raporunda önümüzdeki yıllarda Türkiye'nin durumu, 2015'i aratabilir de. O nedenle Ankara'nın bu raporu dikkatle okumasında ve gerekli dersleri çıkarıp, yol haritasında değişiklik yapmasında fayda var. Neticede Türkiye'nin yerini sıralamada daha yukarılarda bekliyoruz.
Sultanoğlu, "Avrupa ve Orta Asya'daki gelişmekte olan ülkeler toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri dahil eşitsizlik oranlarını kısmen azaltmayı başardılar, ancak insani gelişmeye yönelik çabaların artırılmasında insana yakışır çalışma çok önemli bir rol oynuyor. Ülkeler eğitime ve becerilere, katılıma ve sosyal korumaya daha fazla odaklanırsa, başarılarını artırabilir" diyor.
Rapor kadınlar açısından hepimizin üzülerek takip ettiği saptamalarla da dolu kuşkusuz. Kadınların ücretli işlerde erkeklerden ortalama olarak yüzde 19 daha az kazandığını ve kadınların yüzde 30'unun kırılgan istihdam alanında istihdam edildiğini rapor da teyit ediyor. Ne yazık ki raporda, "Bu bölgelerde kadınlar genellikle ailelerine ve toplumlarına hizmet etmekte daha ağır bir yükün altındalar. Bu eğilim nüfus yaşlandıkça daha vahim hale geliyor. Bakım hizmetlerinde orantısız bir yükün altında eziliyorlar" deniliyor.
Rapor, bakım hizmetlerinin daha adil dağılımı için ülkeleri bu konuya yönlendirirken Sultanoğlu, bölgede yaptıkları çalışmalarda Türkiye'de bu alanda 700 bin kişilik bir iş potansiyelinin olduğunu söylüyor. Türkiye'de bakım işlerinde kaçak olarak çalışan ve sağlık hizmetlerinden faydalanmayan yabancı kadınların durumu iyi değil ve aslında rapor yetkililerin harekete geçmesi ve yeni bir model çalışması için bu konulara da güzel bir vurgu yapıyor. Toplantı sırasında bakım işinde çalışan yabancı kadınlar sayesinde, aslında Türkiye'deki orta sınıf kadınların iş hayatına atılabildiği ve bunun da pozitif bir gelişme olduğu konuşulmuştu.
Raporda, "Yeni ve hızlandırılmış teknolojik devrimlerin yaşandığı bir dönemden geçen dünyada bazı işler tamamen yok olacak. Sıradan becerilere sahip çalışanlar için bundan daha kötü bir dönem hiç olmadı" deniliyor. Tüm dünyanın yeni beceriler geliştirmek ve ekonomik dönüşümü sağlamak için seferberlik yapması şart ama önce savaşların son bulması lazım.
