Küresel yönetim oyunu ve Ortadoğu dengesi tarihi kırılma noktasında. Sürecin belirleyici aktörü Türkiye. Ve o Türkiye, iç-dış muhalif odakların eş anlı kıskacına girmek üzere. Gündemde iç içe geçen iki kritik olayın yönetim becerisi ise Türkiye'nin terfi edeceği ligi belirlemeye aday. Ankara'da gerçekleşen "güvenlik zirveleri" nde bir yandan terör örgütü PKK'nın yeni kanlı eylemlerine karşı izlenecek yol haritası belirleniyor. Diğer yandan da İsrail'le gerilen ilişkiler ve denklemdeki İran'ın nükleer kapasitesinin bölge barışı açısından kontrol edilebilmesi üzerinde duruluyor.
***
Sıcak gündem İsrail olduğu için insani yardım konvoyuna yönelik devlet terörünün arka planına bakmak ve siyasi kulislerdeki analizleri aktarmak yararlı olacak.
1- Gazze'ye yönelik ablukanın kırılması amacıyla 32 milletten gönüllüyü bir araya getiren gemi konvoyunu Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'nin teşvik ettiği söylenemez. Hatta bir bakıma bu hareketin Hükümet'i, emri vaki ile karşı karşıya bıraktığı, siyaseten zorladığı bile savunulabilir. Ancak, bu aşamada tartışılması gereken husus
"Hükümet gemileri engellemeliydi" iddiası değil,
"İsrail'in, uluslararası sularda masum insanları katletmesi" olmak durumundadır. İsrail,
"Madem, bu coğrafyada rol almak istiyorsunuz. Oyunun kuralı böyle" demeye getirmiştir. Bir anlamda Türkiye'nin burnunu sürtmeye teşebbüs etmiştir. Yani mesele, stratejik içeriklidir.
2- İsrail'in, yardım gemilerine saldırısını en az iki açıdan düşünmek zorundayız.
"İran boyutu ve Türkiye'nin Arap âleminde yükselen prestiji." Şurası gerçek ki İsrail,
"güvenlik" konseptine göre kurulmuş, sadece tehdit algılaması olan ve varlığını şiddetli karşı ataklara göre kurgulamış bir devlet. Bu devletin, İran'ın nükleer gücünden rahatsız olmaması düşünülemez. Ancak, konu nükleer silah olunca hem İran'ın hem de İsrail'in aynı anda değerlendirilmesi gerektiğini dile getiren Türkiye profili son derece önemlidir. Zira,
Başbakan Tayyip Erdoğan'ın, olası savaşı önlemeye dönük gayretini İsrail, paranoyak ruh hali ile yaşamsal varlığını yani silahlı gücünü zayıflatmayı, düşmanını cesaretlendirmeyi hedefleyen girişim olarak yorumlamıştır. Gazze ekseninde Erdoğan'ın canlandırdığı
"küresel vicdan" ise hem İsrail'i hem de otokratik Arap liderliğini aynı anda huzursuz etmiştir. Erdoğan'ın şahsında yükselen duruş ve demokratik yollarla seçilmiş lider kimliği her iki merkezde de yeni durum algılaması yaratmıştır. Bu nedenle İsrail'in, esasen Türklere yönelik saldırısı, Türkiye'nin ve Erdoğan'ın karizmasını sorgulatmaya dönük ince planın ürünüdür. Ancak ters tepmiştir.
3- Gazze dramı ve Ankara'nın aldığı inisiyatif henüz sonuçlanmış da değildir. Yeni gemilerle İsrail'in sözde yasak bölgesinin bir kez daha test edilmesi, gözlerin yeniden Türkiye'ye çevrilmesi olasıdır. Bu yüzden anlık tepkiler yerine uzun vadeli bakış açısı ile hareket edilmesi önceliklidir. Çok yakında Doğu Akdeniz'in, uluslararası sularında Türk gemilerinin
"devriye görevi" veya
"tatbikat" yapması mümkündür. Çünkü, İsrail'in kafasına göre çizdiği 200 millik uyarı, 100 millik güvenlik alanının uluslararası hukukta meşruiyeti yoktur.
***
Tırmanma eğilimi gösteren terör de sürecin parçasıdır. Terör örgütü PKK, farklı parçalara ayrılmış, farklı güçlerce kullanılabilen
"taşeron eylem" de yapabilen yapıya dönüşmüştür. Bu yapının, Türkiye ile hesabı olan her çevre tarafından manipüle edilmesi mümkündür. PKK için
"uyuşturucu" hâlâ önemli gelir kaynağıdır ve sicili bozuk bazı AB ülkeleri örgüte örtülü desteğe devam etmektedir. Terörün hortlaması, sınır bölgelerinden ülkenin içine, metropollere kayması ihtimali, PKK için
"Her yerde varız" tarzı güç gösterisine dönüşebilecektir. MİT'in, PKK'daki son çırpınışı ve bağlantılarını bir kez daha masaya yatırması ise aciliyet kazanmıştır. Aksi takdirde, terör yeniden iç siyaset malzemesi haline geldi mi, kalıcı çözümler için yıllarca beklenecek, fırsat kaçacaktır.
