İki gündür Irak'tayız. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun Bağdat-Necef-Kerbela temaslarına eşlik ediyoruz.
Ne zaman Türkiye'nin yakın doğusundaki ülkelere gitsem mutlaka Atatürk'ü hatırlarım. Laik, çağdaş cumhuriyetin önemini iliklerimde hissederim. Tabii, Atatürk'ü donduran, halktan koparan, elit azınlığın statik tercihlerine indirgeyen geleneksel devlet refleksini hiç ama hiç unutmam. O nedenle Cumhuriyet'in demokratikleşmesi adına taş üstüne taş koyan, devleti vatandaşı ile buluşturan herkesi ayrı bir yerde tutarım. Halen yaşadığımız sancılı süreçler; Cumhuriyet'in aslına dönmesi, mazisinden aldığı değerlerle, atiye emin adımlarla ilerlemesi anlamına geliyor.
Tekrar konumuza dönecek olacak olursak... 2008'den bu yana devam eden küresel ekonomik kriz karşısında Türkiye ekonomisini "komşu ve çevre ülkelerle ticaret" politikası ayakta tuttu. Eski Bakan Kürşad Tüzmen'in temelini attığı, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'ın dört elle sarılıp çıtayı yükselttiği bu yaklaşımda Irak hep ayrıcalıklı konumdaydı. Tüm veriler dikkate alındığında Irak'a 17 milyar dolar ihracat yapan, 3 milyar dolar ithalat gerçekleştiren ve 14 milyar dolar dış ticaret fazlası veren bir Türkiye'den söz ediyoruz. Petrol ve doğalgaz boru hatları ise bu tabloyu daha da anlamlı kılıyor. Şayet Irak ve benzeri ülkelerle canlı ticari ilişkiler kurulmasaydı, Türkiye ekonomisi kaygı uyandıran düzeyde cari açıkla yüzleşir ve muhtemelen kredi notu artışı yaşayamazdı.
Dışişleri Bakanı Davutoğlu, bu ticari modele, siyasi perspektif katmaya çalıştı. Stratejik derinlik yaratamayan, sınırları fiilen kaldırıp, bölgesel entegrasyonlar geliştiremeyen Türkiye'nin, bu coğrafyada ayakta kalması hayli güç. Ancak, Davutoğlu'nun dinamik diplomatik hedefleri ile reel politiğin dayatmaları arasında, koşullarla inatlaşmadan yeni dengeler kurulması gerekiyor. Irak ziyaretine biraz da bu yönüyle bakılmalı!