Çevreye, kente, cari açığa devrimci çözüm, teknolojiden geldi ve Temsa, yüzde 100 yerli ilk elektrikli otobüsünü deneme seferine soktu. Aselsan ile gücünü birleştiren yerli şirketimiz, pil üretimini Türkiye'de gerçekleştirecek. Temsa'nın Adana'daki dev tesislerinde, toplu ulaşımın yeni nesil araçlarını, yerinde inceledim. Genel Müdür Dinçer Çelik ve ekibi, gün boyunca çalışmalarını anlattılar. Görünen; giderek akıllanan kentlerin daha sessiz ve kent dostu araçlar ile donanacağı... Fikir aslında son derece sade... Fosil yakıtlı otobüsleri, elektrikliye çevirmek... Bu sayede karbon salınımı azaltıyor ve gürültü kirliliğini düşürüyorsunuz. Aslında bu saydıklarım, otobüsleri kullanan kentli kimliğimden görünen faydalar. Ancak şehirlerarası ulaşım firmaları ve belediyeler için daha büyük faydalar, e-otobüs kavramıyla belirginleşiyor.
DEVRİMCİ ADIM ENERJİDE
Öncelikle otobüsler akıllanıyor. E-otobüs, yol bilgisinden sürüş emniyetine dek yığınca yenilik barındırıyor. Temsa'nın getirdiği devrimci adım, otobüsün aklı yanı sıra, enerjisine dair... Maliyetin 3'te 2'sinin pil olduğu günümüzde yerli teknolojinin gelişimiyle bu oran düşecek. Araç ağırlığının 1.5 tonunun pil olduğu düşünülürse buradaki teknoloji sahipliği daha da önem kazanıyor. 10 yılda maliyetin 10 kat düştüğü bir sektörde Temsa, kent ve şehirlerarası ulaşım kavramını dönüştürme fırsatı oluşturabilecek. Dinçer Çelik, güçlü motor sayesinde parça sayısında radikal azalma sağladıklarını söylüyor. Böylece işletme maliyetlerinde 1'e 5 azalmanın yanı sıra bakımda tasarruf sağlanıyor. Tamam, mazot yok. Peki, pilin şarjı bedava mı? Değil ama geceden şarj edilen otobüsün deposu (!) 45 liraya doluyor. Başlangıç fiyatı normal otobüslere göre 3 kat olsa da 5 yıl sonra başa baş noktasına gelinmekle kalmıyor, gerek belediye, gerek şehirlerarası otobüs şirketi, 5 kat düşük maliyet yakalıyor. Temsa, MD9'un ilk uygulamasını, tesisin bulunduğu Adana'da başlattı bile. Duraklarda kısa şarj veya garajda gece boyu ucuz tarifeden şarj ile belediyelerin kenti içi ulaşımda Temsa, "yeni normal" haline gelmiş olacak.
PETROLÜMÜZ YOKSA BATARYAMIZ VAR
Türkiye, petrolde dışa bağımlı bir ülke... Petrolümüz yoksa bataryamız neden olmasın ki? Sonuçta elektrikli araç çağında altın kural, basit; "altını olan, kuralı koyar." Pili üreten, cari açığı azaltır, dışa bağımlı olmaz. Temsa ile Aselsan'ın işbirliği, bu yeni ulaşım devriminin kilit taşı niteliğinde ve bu teknolojinin bize ait olması, sadece Temsa ve Aselsan için değil, Türkiye'deki pek çok kent, şirket ve kurum için altın fırsatlar barındırıyor. Nitekim Temsa'nın "en az yakıt bizde kullanılır" mottosu, orta ve uzun dönemde kentlerin tasarımından ulaşımın yeni standartlarına dek "belirleyici" teknoloji ve kavramları içeriyor.
SÜRÜCÜ EĞİTİMİ İLE SÜRÜŞ DEĞİŞİYOR
Dinçer Çelik, güvenli sürüş eğitimlerinin, yeni ulaşım devriminin bir parçası olduğunu belirtiyor. 30'da 1 daha az parça sayesinde sürücüye daha fazla denetim imkânı gelirken, yolcuların güvenliği, kat be kat arttırılmış oluyor. Akıllı sistemler, sürücüye sunduğu imkânlar sayesinde yolcuları rahat ulaştırmakta yeni bir sayfa açmış oluyor.
SADECE TÜRKİYE'DE KİLOWATT'A GÖRE TEŞVİK
Dünya örneklerinde teşvikler ağırlıklı olarak vergi muafiyeti yönünde. Herhangi bir araç ve motor tipi ayırımı da yok. Türkiye'de ise elektrik motoru kilowatt'ına (kW) göre teşvik var. Çin elektrikli otobüs başına 1.000.000 yuan azami doğrudan teşvik veriyor. 2017 yılında teşviki yüzde 20 ve 2018 sonrasında da daha fazla azaltılacağı belirtiliyor. ABD'de ise Federal Ulaşım Dairesi 55 milyon dolar fonlama sağlıyor. Eyaletler ise bu parayı kullanarak ihtiyaçları kadar alım yapıyor. Avrupa örnekleri (sağda) ise yüzde 48'lere kadar vergi muafiyeti öngörüyor.
SMART MOBİLİTY
Temsa Genel Müdürü Dinçer Çelik, Smart Mobility kavramı etrafında farklı kenti içi ulaşım kültürü yeşerttiklerini söylüyor. Çelik'e göre akıllı otobüsler, akıllı şehirlerin vazgeçilmezi olacak. Ürettikleri Avenue ibus benzeri araçlar sayesinde müşterilerinin güvenlik, sürdürülebilirlik, verimlilik ve dijitalleşme boyutlarında çözüm sunuyorlar. Araç içi yolcu bilgilendirme sistemleri, araç içi kamera kayıt sistemleri, acil durum müdahale altyapısı, araç içi wifi istasyonu, USB şarj istasyonları, yeni gösterge paneli, akıllı servis donanımları ve daha da önemlisi daha akıllı ulaşım imkânı...
