Dolara endeksli yaşıyoruz. Vatandaş, ekonomide işler iyi mi, kötü mü gidiyor diye dolara bakıyor. Dolar haziranda dur durak bilmedi. Merkez Bankası (MB) agresif biçimde 11 Haziran'dan bu yana 6.2 milyar dolar sattı. Net rezervimiz 65 milyar dolar. Dolar nereye koşuyor? Hareket faizi çift haneye çeker mi? MB, 24 Temmuz toplantısında faiz artırır mı? Yolda, sokakta, evde, ofiste herkes birbirine bu soruyu soruyor. Mayısta en parlak ekonomik ayını yaşayan, hikâyesi güzel Türkiye'ye bir haller oldu.
Perşembe günü Danimarka'nın on line servis veren yatırım bankası Saxo Capital Markets Menkul Değerler Genel Müdürü Egemen Kaya ile piyasaları konuştuk. Kaya, "Her ay finanse etmemiz gereken 5-6 milyar dolar cari açık var. Sıcak para ABD Merkez Bankası'na, Euro Bölgesi'nin yolculuğuna ve Çin'deki yavaşlamaya bakar, yatırım trendleri buna göre şekillenir" dedi.

***
Piyasalarda ABD Merkez Bankası (FED)'nın yaptığı açıklamaların yarattığı panik havası yatışmış gibi görünse de, yaz boyunca etkisini sürdürecek. Türkiye, Polonya, Güney Afrika gibi hızlı çıkışın olduğu bol para çeken gelişen piyasalar her gün sınavdan geçecek. Çünkü FED'de konsensüs yok! Yarısı, "Sene sonuna kadar bedava parayı keselim" diyor.
Yarısı da, "Hayır, ekonomi biraz daha düzelmeli" diye bastırıyor. Uzlaşmanın olmadığı yerde ne olur? Yanıtı Kaya veriyor: "Piyasalar her ayın ilk cumasında ABD'den gelen tarım dışı istihdam verisi ile enflasyonu izler. Gelen datalar pozitif olursa Türk piyasası diğer marketlerden olumsuz ayrışır."
Demek ki, yaz sıcak geçecek.
***
Hiçbir MB miktarı belli döviz rezervi için sonsuz satış yapamaz.
Kaya'ya göre, MB dövizde satış yerine, faiz bandının üst kısmını yukarı çekebilirdi. Türkiye uzun süredir negatif reel faizle yola devam ediyor. ABD'nin 10 yıllık tahvillerinin yüzde 2.70- 2.75'e dayandığı bir dünyada Türkiye'nin faiz bandını yüzde 3,5-6 bandında tutması mümkün mü? Kaya, "Yatırımcı ABD'nin 10 yıllık tahvillerini risksiz görür.Türkiye'ye gelen yatırımcıya bundan sonra 3 ya da 4 puan yeter mi? Düşünülmesi gereken bu" diye konuşuyor.
Likidite azlığı da etkili oldu.
Piyasa faizi neredeyse çift haneye dayandı.
Kaya, "Türkiye 12 ayda şimdiye kadar sürdürdüğü düşük faiz politikasını 200-300 baz puan artırmak zorunda kalabilir" yorumunu yaptı. Faiz artırımı için eylül sonu dedi. Demek ki, yabancı, bugüne kadar ötelediği "cari açık ve enflasyon" gibi iki kritere bundan sonra çok daha dikkatli bakacak.