Açıklanan paketler, uçuşan rakamlar, büyüyen bir belirsizlik... G20, 5 trilyon dolarlık paketten söz ediyor; IMF kredi paketleri açıklıyor; merkez bankaları swap kanallarını genişletiyor. Dünya, bu yaşadığı kâbustan nasıl ve ne zaman kurtulacağını da, ne kadarlık bir maliyeti göğüsleyebileceğini de bilmiyor. Herhalde bugünlerde evlerde en çok okunan kitaplar kriz teorisi kitapları. Herkes farklı bir toparlanma umudunda. Örneğin Bank of America fon yöneticileri anketine göre toparlanmanın U şeklinde olacağını düşünenler %52 oranında. Ankete katılanların %22'si W, %15'i V, %7'si ise L şeklinde toparlanma bekliyor.
Biraz açalım. U tipi, 2 çeyrek boyunca küçülme ve U'nun dip kısmında en az 4 çeyrek süren negatif veya sıfır büyüme oranları yani 1,5-2 sene sonra toparlanma demek. W tipinde ise daralmanın ardından verilen desteklerle geçici bir iyileşme ardından daha sert bir küçülme yaşanır. V tipinde ekonomi, 1-2 çeyrek süren ani bir daralma ardından şokun etkisinin geçmesi ile hızla toparlanma sürecine girer. L tipinde ise ilk negatif şokun etkisiyle girilen resesyondan sonra en az 2 yıl sıfır ya da düşük büyüme oranları gözlenir.
Sadece ABD ekonomisinde ilk çeyrek %6, ikinci çeyrek %30'u aşan daralma beklentileri var. İşte bu ekonomik baskı nedeniyle Trump'ın birkaç gün içinde virüs için alınan tedbirleri hafifletmesi bekleniyor.
Bu karar Kasım'daki başkanlık seçiminde kendisi için kurtuluş reçetesi olur mu? Göreceğiz. Doğrusu seçimin erteleneceğini düşünenlerdenim.
Dünyanın öteki yakasında, Çin'de 17 Nisan'da ilk çeyrek büyüme verisi açıklanacak.
Virüsün merkezi olarak Çin, aylarca duran fabrikalarının büyümeye etkisini ilk gören ülke olacak. Bugüne kadar pek çok raporda 2030'da dünyanın en büyük ekonomisi olacağı varsayılan Çin, virüsle bu hedeften ne kadar uzaklaştı?
Virüsün yeni merkezi olan ABD başta olmak üzere -ki Washington'da tazminat tasarısı hazır- tüm dünyanın tazminat davalarıyla yeni bir yük altına mı girecek? İzleyeceğiz.
Türkiye ise sokağa çıkma yasağı konusunda yaş sınırlı önlemler aldı. Çalışabilen nüfus ve sektörler, evden ve fabrikalardan üretime devam etti. Pek çok sektör de başta maske olmak üzere tıbbi malzeme üretimiyle seferberliğe destek verdi. Hem ücretsiz korona tedavisi hem de her kesime ekonomik destekler devam ediyor.
Bu büyük şokta doğru adım ne? M.Ö. 400'lerde Sokrates'in söylediği gibi, bu pandemiyle mücadelede "Bildiğimiz tek şey, hiçbir şey bilmediğimiz." Ama Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın "virüsün yayılma hızı kontrol altında" sözleri müthiş haber. ABD'den İspanya'ya, pek çok ülkede ekonomik baskılar nedeniyle virüsün en etkili olduğu dönemde, tedbirleri gevşetme haberlerini görünce, ortaya bir fotoğraf çıkıyor. Uzun süreli sokağa çıkma yasağı ilan etmemiş olması Türkiye'yi güçlü kılıyor.
Korkmadan, dayanışma halinde, tedbirli ve temkinli olmak işe yarıyor. Kabul edelim, bugüne kadar yaşadığımız krizler, bizi bir adım öne çıkaran tecrübeler kazandırdı. Bu sözleri erken bulanlar olabilir ama not düşmüş olayım. Korona sonrası dönemde G20 sıralamasındaki değişimleri konuşmaya hazır olalım.
Bu dönemde sektörler nasıl bir deneyim yaşıyor? Kulisleri bir sonraki yazıda paylaşalım.
