Kıyamet kopmadı. Şirince beklediğini bulamadı.
Fransa'da da bir kasaba da onun gibi kıyamete hazırlanmış, o da beklediğini elde edememiş. Maya takvimi işlemedi. İnsanlar bu defa 2023'ü falan kendilerine yeni tarih olarak seçmiş.
Yeni bir kıyamet senaryosu hazırlamaya başlamışlar.
Oldum bittim aklım bu tür fantastik şeylere ermez. Bu alanda yapılan, bu konuları kapsayan filmleri de çok yakın tarihlerde, içerdikleri görsel ideoloji, hatta ideoloji nedeniyle gördüm.
Hazzetmedim. Ama insanlığın çok büyük bir bölümünün bu tür senaryolara inandığı, bu konularla içli dışlı olduğu muhakkak. Aslında 1980'lerin malı sayılması gereken New Age bu işin miladı kabul edilebilir. Ardından da Da Vinci Kodu gibi kitaplar geldi. Şimdi gün geçmiyor ki, bu türden bir başka kitap yayımlanmasın.
İnsanların Uzakdoğu kültürlerine merak salmasını, yogayla, çakralarla, ayurvedayla, reikiyle falan uğraşmasını da ben aynı kategoride görüyorum.
Besbelli, içinde yaşadıkları Batı uygarlığı bu insanlara yetmiyor. O medeniyetin temeli sayılabilecek aşırı akılcı yapı, sistematik örgütlenme, mekanik düzen, kısacası modernizmin 'bünyesi' insanlara dar geliyor.
Onları sıkıyor. Hatta daha masum ve gerçekçi arayışlar, organik beslenme, şu çevreci yaşam, şu büyük kentleri terk edip kırsal alana yerleşme türünden yaklaşımlar da aynı kapıya açılıyor. Modernleşme, hakikaten, insanın ruhsal dünyasının boşaltılmasıydı.
Bizden başka hiçbir ülkenin bu ölçüde sözünü etmediği Aydınlanma dönemi ilk adımı atmıştı. İnsanoğlunun dünyayı salt akılla kavrayabileceğine, dönüştürebileceğine inanılıyordu. Ruhsal dünyanın, sezgilerin, öznel değerlerin, geleneğin aşılması gerektiğine iman edilmişti.
Yükselen ideolojiler ve onlara dayanarak kurulan siyasal sistemler hep bu amaca dönüktü. Fransız Devrimi, kiliseleri kapattı. Ekim Devrimi dini toptan yasakladı, onunla mücadele etti. Ateizm bir ideolojik tutum niteliği kazandı. Materyalizm dünyayı kastı kavurdu.
YENİ DİNSELLİK ARAYIŞI
Bizde de aynı şey yaşandı. Jön Türkler ve Cumhuriyet yönetimleri dinle nasıl bir ilişki kuracaklarına karar vermediler. En ileri çözüm devletin dini kontrol etmesi oldu. Ama unutmayalım ki, sert Kemalizm döneminde, 1908 sonrasında, bizde de materyalizm 'yeni din' olarak benimsendi, her türlü kötülüğün nedeni olarak din, öznellik ve gelenek gösterildi.
Bu çerçeve artık insanlığı sıkıyor.
İnsanlar özgür olmak istiyor. Belli bir kesim doğrudan dine yöneliyor.
Sanırım Türkiye'deki durum, diğer sosyolojik özelliklerin yanında, böyle bir dokuya sahip. Geleneklere yeniden dönülüyor. Son yıllarda bazı dinsel kurumların yeniden keşfedilmesi, hayatımıza yeniden parmağını dokunan bir 'dinsel romantizmin' varlığı hep aynı kökten türüyor.
Fakat bir de yeni bir dinsellik arayışı içine girenler var. Daha 1960'larda başlamış Çiçek Çocukları, hippilik, onlardan yayılarak toplumların bilincine sızan Uzakdoğu kültürü bu anlayışın başlangıcı. Araya 1970'lerin getirdiği sol kesinti girdi. Fakat o Uzakdoğu ve mistisizm damarı New Age anlayışıyla işler tutuldu. Nihayet 2000'in getirdiği 'apokalptik'/kıyametimsi söylem işi büsbütün ileri bir noktaya taşıdı.
Apokalips özünde Hıristiyanlığa ait bir kavramdır. İslam kıyametten elbette bahseder ama çok farklı bir bağlamda.
Binyıl ve kıyamet ise Hıristiyanlık eskatolojisinin ('sonulluk kültürü/bilgisi' diyelim, Yunancada sözcük 'son şeylerin bilgisi' anlamına geliyor) özünü oluşturuyor. Dünya 2000'e bu nedenle heyecan içinde girdi. Bu yıl, 21 Aralık'ta kıyamet beklentisi gene benzeri nedenlerden ötürü, yani yeni bir ruhaniyet ve mistisizm arayışının uzantısı, 'son/ucu' olarak önümüze çıktı.
Yapacak bir şey yok, 2023'ü bekleyelim diyeceğim ama kim öle kim kala.
Asıl kıyamet insanın ömründen bir yılın eksilmesidir ki, ona da işte bir yıl kaldı.
