"Büyük insanlar eser bırakır, küçük insanlar çocuk yapar," sözünü nerede okudum hatırlamıyorum. Ancak belleğimin lunaparklarında uzun zamandır sallanıp duruyor. Bir zamanlar önemserdim. Şimdilerde doğruluğundan emin değilim. Maksat hayata anlam katmaksa, çocuk mu eser mi, hangisi daha iyidir bilmiyorum. Ama galiba en kötüsü ikisini de yapamamak! Söylemek istediğim şu: Çoğu insan hayattan gelip geçer. İz bırakmadan. Hoş veya boş bir seda olarak. Bazı insanlar ise geriye bir şeyler bırakır. Galiba ölümle baş etmenin en iddialı yoludur bu. Bir şeyler bırakmak.
***
Sanırım Ara Güler de bunlardan birisi. Elimde, Nejat Eczacıbaşı Vakfı'nın yayınladığı fotoğraf sanatçıları dizisinin ikinci kitabı Ara Güler var. Kitap sanatçının fotoğraflarına ve portrelerine uzanan geniş bir retrospektifinden oluşmuş. Eski İstanbul fotoğrafları, İstanbul'un avuçlarımızdan nasıl kayıp gittiğinin belgeleri gibi. Ve geçmiş ne kadar çabuk mazi oluyor. Ara Güler'in yaptığı galiba şu: Hayatta iz bırakmak için hayatın sokaklarında dolaşmak. Ama Güler, sadece kendisini değil fotoğrafın öznesini de hayattan koparmıyor. Portrelerinin en önemli özelliği çektiği kişinin çevresini de fotoğrafa dahil etmesi. 21 mm objektifle "portrenin alanını" genişleten adam O. Yani onun portrelerinde Haliç vapuru ateşçilerini arkadaki makine dairesi olmadan; Sivas Divriği köylülerini ise dağlar ve bozkırsız göremezsiniz. Çünkü Güler, makine dairesini görmeden Haliç Vapuru'nun ateşçilerini; arkadaki dağları görmeden Divriği köylülerinin bakışlarındaki sertliği anlayamayacağımızı bilir. Yani sözün kısası şu dünyada misafiriz. Yapıp, ediyoruz da.. Mesele şu: Ara Güler gibi soralım: "Evladım bunun medeniyete bir katkısı var mı?" Veya şöyle diyelim: Senden geriye ne kalacak. İyilik mi, kötülük mü?
