Osma nlı İmparatorluğu'nun dışa açılan en büyük kapılarından biri olan Galata, sadece denizlerin İstanbul istasyonu olmamış, ekonomik hayatın temel merkezi haline gelmişti. Bizans' ta Dionisios döneminde Yunanca "Sikodis" yani İncirlik adını taşıyan bölgenin adını buraya yerleşen Galatlardan aldığı rivayet edilir.
Bölgeyi tarihsel ve ekonomik canlılığına kavuşturmak yolundaki Galataport girişimi, bizi bu hafta da Fransız ihtilalinde kellesi Robespiyer tarafından alınan Galatalı şaire götürdü.
Kahramanımız Andre Chenier, 29 Ekim 1762'de Galata'da doğmuştu. Babası Fransız konsolosu Louis de Chenier'in annesi ise Ege adalarından Yunanlı Santi L'Honaka idi..
İstanbul'da evlenmişlerdi. Çocukluğunun ilk dönemini Kuledibi'nde yaşayan şair, Navarre Kolejini bitirdikten sonra Fransız ordusuna katıldı. (1782)
Ne var ki kalemi kılıca tercih edip ve Londra'daki Fransız elçiliğine katip oldu.. Yaptığı Doğu gezisi ile hem şark, hem de İstanbul havasını soluyan şairin dizelerine Galata da esin kaynağı oluyordu.
"Eski düşünceleri yeni anlayışla yazmak" gibi yeni şiir akımına öncülük ediyor ve siyasetin dışında kalmıyordu.
1790'da Paris'te, kendini devriminin içinde buldu.
Ateşli protesto şiirleri ve Journal de Paris Gazetesindeki yazılarıyla devrimin güçlü ismi Robespierre'e saldıran şair, Marat'ın katlinden sonra Charlotte Corday'ı savundu. Savunamadığı kendisi oldu.
Hapishaneler tıka basa doluydu ve her gün yüzlerce insanın kellesi giyotin sepetine düşmekteydi. Saint Lazer hapishanesindeki 4 aylık mahpusluk hayatı 25 temmuz 1794'da sona erdi.
Önce şairin, kaderin cilvesine bakın 2 gün sonra da celladı Robespiyer'in başı kesildi.
Andre Chenier, başı giyotine uzandığında şöyle bağırmıştı..
Sepete yuvarlanan bu Galatalı kafada edebi zenginliğe, politik isyana meyyal daha çok şey olduğunu tahmin edebiliyoruz. Victor Hugo'dan Alfred de Musset'e kadar büyük sanatçıların etkilendiğini, Besteci Giordina'nın bu Galatalı ile bir opera gerçekleştirdiğini biliyoruz.
Şiirlerini ağaç yapraklarına yazıp, hapishaneden çıkaran şairin mısralarında acaba ne kadar Galata ve İstanbul olduğunu bilemeyiz. Bildiğimiz Sunay Akın'ın mısralarıdır:
"Andre Chenier'in başı Paris'te
Göbeği İstanbul'da kesildi."
Karaköy'den Galata'ya doğru Eski Banka Sokağı'ndan yokuşu çıkarsanız, kapısındaki plakadan, şairin doğduğu eski evi bulabilirsiniz.
