Yazdı, oynuyor, filme çekecek

50 yaşına giren Süha, kaza yapar. Arabası ile bir mezarlık duvarına çarpar gece yarısı. Gözünü açar ki mezarlıkta. Gökyüzünde dolunay, mezarlığın ortasında. Ve yürürken bir bakar sağ tarafta boş bir mezar var. Oraya yaklaşır, mezar açık... Su birikintisinde kendi yüzünü görür korkar, yakındaki köye koşar... Kapıları çalar çalar kimse yok. Köylüler bir evde toplanmıştır. Bir cemevi ve cem töreni. Bir bakar tabut ortada, halbuki tabut getirilmez cemevine. Bu bir görgü törenidir. Canlılar için yapılır. Ölü için yapılmaz. Ölünün hayatı anlatılmaya başlanır... Süha o ölünün hayatı ile kendi hayatının paralellikler taşıdığını görür, bir karılaşma başlar. Yakında çekimleri bitecek olan bu filmin hikayesi Ahmet Ümit'in Bir Ses Böler Geceyi kitabından uyarlandı...Filmi 50 yaşlarından itibaren bir hayat muhasebesine giren İsviçreli yönetmen Ersan Arseven çekti. Ahmet Ümit de 50 yaşında ve çok yakında kendi romanının filmini çekme hazırlığında... Bir Sis Böler Geceyi filmine oyunculuk ve sesiyle de katkı sağlayan Ahmet Ümit'i türkü söylerken izleyeceğiz...

Çok yakında bir romanımı, Aşk Köpekliktir'i ben filme çekeceğim. Kadın kahraman için kafamdaki kadın, Türkan Şoray'ın 30 yaşındaki hali.
19 yaşındayken her şeyi bildiğimi zannediyordum. Benim doğrularım en doğruydu, herkes yanlıştı. Şimdi biliyorum ki öyle bir şey yok.
Benim doğrularım var ama bunlar test edilmeye muhtaç.
Her insanın kendi içindeki o karanlığı görmesi ve onunla yüzleşmesi lazım. İçinizdeki kötülük olmasa yaşama sevincini kaybedersiniz.
Bu ülkede suçlulukla yetiştiriliyoruz. Ruh bir kere yaralandı mı dikiş de tutmaz. İnsan ruhunun yarası dikiş tutmaz.

- Yeni romanınıza başladığınızı duydum. - Yeni romanın konusu tarihçiler! Türkiye'de tarih en çok önem verdiğimiz mesele. Hani lafa geldi mi 'Şanlı tarihimiz, şanlı ceddimiz,' falan deriz ama tarih konusunda gerçekten çok fazla bir şey bilmiyoruz. Bize anlatılan tarih gerçek midir? Tarihi kim yazar? Tarih, geçmişteki olayları değerlendiren tarihçilerin yorumları mıdır? Gerçek bir tarihten söz edebilir miyiz? Bu meseleleri ele alan ve Fatih dönemine yapılan bir yolculuk yeni kitabımın konusu. Günümüzde işlenen cinayetlerle Fatih döneminin bir ilgisi var mı? Buradan yola çıkarak Fatih'in babası 2. Murat, Fatih'in çocukları 2. Beyazıt ve Cem Sultan'a uzanan, üç kuşağı irdeleyen psikolojik bir kitap. Kahramanım bir tarih profesörü.
- Geçmişin, Türk halkının üzerinde psikolojik nasıl bir etkisi var sizce? - Halkımızda hâlâ yurttaş, vatandaş olamama durumu var. Teba kültürü, kul kültürü biraz bununla ilgili. 3 bin yıllık bir imparatorluktan, 3 bin yıl kul olan bir halktan söz ediyoruz. Hiç ciddi ayaklanmalar olmamış.
- O yüzden mi fazla bireyselleşemiyor Türk insanı? - Kesinlikle. Mesela Fransız İhtilali'nde halk ne diyor: 'Ben cumhuriyet istiyorum.' Böyle bir şey olmamış hiç bizde. Mustafa Kemal ve ileri kadro gelmiş, bir cumhuriyet kurmuş ama halkın o dönemde cumhuriyet istediği bile belli değil. Kimsenin umurunda değil. Bugün de demokrasi dediğimiz şey hep yukarıdan geliyor. 61 Anayasası en demokratik anayasalardan ama onu da asker dayatıyor. Yani halk, 'Sendikal haklar, kadın hakları istiyoruz, çok partili rejim istiyoruz,' demiyor. Halk bunun için sokaklara dökülmüyor. Kadın hakları gelişmiş olsa kimse şimdi kadınlara el kaldıramazdı. Şimdi kadınları çatır çatır öldürüyor. Töre cinayetleri vs. biraz kul kültürü ile ilgili. O yüzden geçmişi, tarihi bilmeden, bugünü anlamamız çok zor.
- Yeni roman için de seyahatlere başladınız mı? - Edirne'ye gittim, Fatih'in doğduğu şehir. Acı bir olayla karşılaştım Edirne'de. Fatih'in doğduğu saray yıkıntı halinde. Orada şarapçılar şarap içiyor. Lafa gelince Fatih bizim gurur duyduğumuz, Fatih Sultan Mehmet Han diye ballandırarak konuştuğumuz kişidir ama gidin şu an fotoğraflarını çekin.

FİLM İÇİME SİNDİ
- Adı belli mi yeni romanınızın? - Adı önce 'Tanrının Gölgesi'ydi. Çünkü Fatih kendisini Tanrının gölgesi olarak adlandırıyor: Zillullah. Fakat bir yabancı yazarın yazdığı kitap çevrildi Türkiye'de Tanrının Gölgesi diye. Başka bir isim bulacağıma şimdi.
- Sinemaya uyarlanan kitabınızla ilgili ne hissediyorsunuz? - Bir Ses Böler Geceyi romanım filme uyarlandığı için heyecanlıyım. Çekim bitmek üzere. Şubat gibi gösterime girecek. Ersan Arseven, yıllardır İsviçre televizyonunda çalışmış bir yönetmen çekiyor. Beni buldu, 'Ne olur, ben bu romanı filme çekmek istiyorum,' dedi. Başrolde Cem Davran, Ali Sürmeli var.
- Ne kadar müdahale ettiniz filme? - Benden yardım istedikleri sürece; ki çok istediler (gülüyor)! Bir sahnesinde beni de oynattılar, hatta türkü de söylettiler bana filmin içinde.

- Oynamak yazmak kadar zevkli mi? - Yapacağım bir şey değil ama yönetmen istiyor; 'Sen de görün, bir anıdır,' diye. O nedenle göründüm o sahnede, bir de türkü söyledik. Çok güzel bir film oluyor. İçime sindi.

FOTOĞRAFIMI KİTAP KAPAĞINA KOYMAM
- Romanlarınızda cinayet işleyenlere kızamıyor insan. Garip bir haklılık duygusu hissettiriyorsunuz... - Katili yazarken de kendi içime bakıyorum ve kendi içimdeki kötüyü anlatmaya çalışıyorum. Romanlarda çok öldürdüğüm için bu duygum törpülenmiş oluyor. Daha hoşgörülü oluyor insan. Kendinizi uzaktan seyrediyorsunuz. Yazarken içimdeki o şiddeti, öfkeyi görüyorum ben.
- Neden içinizde bu kadar öfke var? - Bütün insanların içinde var. Dostoyevski'nin bir lafı var: 'İnsanın yüreği iyi ile kötünün savaş alanıdır.' Sürekli devam eder bu. Doğduğumuzda insan olarak değil, yaratık olarak doğuyoruz. Ölümümüze kadar giden süreyi değerlendirdiğinizde ne kadar insan olduk, o şiddetten, bencillikten ve kötülükten ne kadar uzaklaştık, o cahillikten ne kadar uzaklaştık... Bunu anlamak lazım. Her insanın kendi içindeki o karanlığı görmesi ve onunla yüzleşmesi gerek. Ancak o zaman iyileşebiliriz.
- Roman mı ehlileştiriyor? - Mesela 19 yaşındayken her şeyi bildiğimi zannediyorum. Benim doğrularım en doğruydu herkes yanlıştı. Şimdi biliyorum ki öyle bir şey yok. Benim doğrularım var ama test edilmeye çok muhtaç. Bu ülkede biz hep suçlulukla yetiştiriliyoruz. Ruhu toparlamak için çok zaman lazım. Çünkü o ruh bir kere yaralandı mı dikiş de tutmaz.

AŞK ÖLDÜRSE BİLE PEŞİNDEN GİDERİM
- Komiser Nevzat dizi olarak çekiliyor, daha önce de dizileştirilmişti. Hiç bir gün kendi filminizi çekmek gibi bir fikir aklınızdan geçti mi? Çünkü her romanınız film gibi aslında; sinematografik... - Çok yakında bir romanımı ben çekeceğim: Aşk Köpekliktir. Aşkı çok iyi anlatır. 2005'te yazdım, Türkiye'nin en çok satan hikaye kitabıdır. Hikaye şu: Bir seri katil var, bir kadın. O kadar güzel ki, polis onu yakalamak için gizli göreve çıkıyor. Kadını görüyor görür görmez anlıyor seri katil olduğunu ama âşık oluyor kadına. Hikaye, Almanya ve Türkiye'de geçiyor.
- Aşk köpeklik mi? - Dünyada cinayet nedenlerinin başında aşk gelir. O muhteşem duygu, sadece güzelliklerden, iyiliklerden oluşan bir şey değil ki. Korkuncu da muhteşem. Dehşeti de muhteşem. Yıkıcılığı da muhteşem. Her şeyi sıra dışı, olağanüstü. Ama hep olağanüstülüğü olumlu olarak gösteriyoruz, yanlış! Onun için 'Aşk köpekliktir,' dedim...
- Polis ile kadın filmde nasıl karşılaşıyor? - Film sahnesini anlatıyorum: Gece saat iki. Herkes gitmiş, polis yorgun, votkasını içiyor. Umudunu kesmiş galiba 'Bu katili yakalayamayacağım,' diye oturuyor. Önce bir yasemin kokusu geliyor. Hafif bir koku, böyle rüzgarla beraber. Bir kadın giriyor içeri. Görüyor kadını, görür görmez onun seri katil olduğunu anlıyor. Kendisi için geldiğini biliyor, çünkü kızıl saçlıları öldürüyor. Ondan sonra kadına bakıyor ve 'Ben bununla giderim, beni öldürebilir,' diyor ve onunla gidiyor.
- Ama kadın öldürmüyor... - Evet onu anlatmayalım. Kafamdaki kadın Türkan Şoray'ın 25-30 yaşı... Hani Kadir İnanır ile Selvi Boylum Al Yazmalım'ı çektikleri dönemi.