SAM
Mendes bu...
Amerikan Güzeli (2000'de beş Oscar Ödülü; En İyi Erkek Oyuncu - Kevin Spacey ve En İyi Yönetmen Ödülü de dahil),
Azap Yolu (2002'de bir Oscar),
Hayallerin Peşinde (2009'da üç Oscar) filmlerinin yönetmeni... Ve de 400 TL'lik biletleri ilk elde tükenen İstanbul Kültür Sanat Vakfı'nın, İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında getirdiği Kevin Spacey'li tiyatro oyunu
III. Richard'ı da yöneten Britanyalı.
SABAH Ekler Yayın Yönetmeni Elçin Yahşi, Venedik Film Festivali sırasında Kate Winslet'la konuşunca ben de geri kalmamak için eski kocasının peşine düştüm. Oscar'sa Oscar, onda da vardı. Hayır, bunun için kalkıp Londra'ya ya da New York'a gitmedim. Yeni çekilecek James Bond filmini de yönetecek olan Sam Mendes prodüksiyon öncesi İstanbul'a mekan bakmaya, Ankara'ya da mekan ve çekim için gerekli görüşmeleri yapmaya gelmişti. Özel uçağı ile Türkiye'nin iki şehri arasında gidip gelirken havaalanı kapısında da yakalamadım. 5-6-7-8-9 Ekim'de, İstanbul'da sahnelenecek olan
III. Richard için de gelmemişti buraya.
Mendes ve Spacey,
III. Richard ile ilgili röportaj vermiyor; Sam Mendes turne kapsamındaki ülkelere (Haziran 2011'de Londra'da prömiyer yapan oyun bir yıl içinde Atina, İspanya, Hong Kong, Singapur ve New York'ta festivalleri gezecek) bile gitmiyor. Tek röportajı, oyunun Old Vic'teki gösteriminden önce, Kevin Spacey'le beraber BBC Radio için yaptığı 10 dakikalık görüşme olmuş. Oscar Ödüllü yönetmen Sam Mendes'i yakaladığım için çok şanslıydım.
İKSV, bu söyleşi için çok çaba harcadı. Kevin Spacey hiçbir kentte bu gösteri nedeniyle söyleşi vermiyordu.
III. Richard'ın ilk haberi
Hürriyet gazetesinde çıkmış, Londra'da Old Vic'te sergilenen oyunda Lady Anne rolündeki Annabelle Scholey ile söyleşi sağlanmış ve şimdi sıra diğer gazetelere gelmişti. Sam Mendes, tam 20 dakikasını ayıracaktı. Tek başına, bana!
Evet, halkla ilişkiler, medyayı ve haberciliği kuşattığından beri işler böyle yürüyor. Konu kültür sanat olunca, yapılmasında bir sakınca görmüyoruz.
Ancak bu sefer işler planlandığı gibi gitmedi. Mendes, görüşmesi uzayınca Ankara'dan İstanbul'a yetişemedi. İKSV, mail ya da telefon görüşmesi için çaba harcadı, söyleşiyi mail yoluyla yaptık. Yani önceden soruları gönderdik, o da istediği sorulara kısa cevaplar gönderdi. Yeni James Bond filmiyle ilgili sorulan soruların hiçbirini yanıtlamadı. Sultanahmet Meydanı'nda çekim yapılacağı zaten duyulmuştu; diğer mekanlar, filmin oyuncuları, oyuncularla ilgili ve aksiyon filmi yönetmeni olmadığı için Bond hayranlarının memnuniyetsizliğine yönelik sorularımız yanıtsız kaldı. Zaten asistanı, Mendes'in yönetmenliği dışında hiçbir soruya yanıt vermeyeceğini söylemişti. Ben de efendilik yapıp ne Kate Winslet, ne Calista Flockhart, ne de Rachel Weisz ile ilişkisini ve bunların nasıl sona erdiğini sordum. O da yanıtlarının altına "Tanışamadığımız için çok üzgünüm," mesajını ekledi. Böylece ödeştik! Sonuçta hepsini olmasa sorularımızı yanıtladı mı, yanıtladı. Ama gerçekten SABAH'a konuştu mu? Siz karar verin!
- III. Richard'ın dediği gibi 'hoşnutsuzluğumuzun kışı'nı mı yaşıyoruz? Arap Baharı, yaz güneşi etkisi yaptı mı? III. Richard'ı sahneye koyarken ilham için Ortadoğu'ya, Arap Baharı'na baktığınızı söylemişsiniz.
III. Richard gibi tiranları, kötü ve alçak liderleri sadece Arap dünyasında mı aramalıyız, Batı demokrasilerinden tamamen hoşnut musunuz? - Demokrasiden hiçbir zaman tam anlamıyla hoşnut olamadım. Siz olabildiniz mi? Olan var mı? Hata bulmak yapımızda var. Ama yakın zamanda, Arap Baharı sürecinde şahit olduklarımız, kendi kendimizi yönetme konusundaki yeteneğimize olan inancımızı yenilemeli diye düşünüyorum.
III. Richard, bir tiranın yükselişi ve halktan biri tarafından alaşağı edilmesinin hikayesidir. Modern paraleller bulmak için çok uzağa bakmak gerekmiyor.
- III. Richard'ı tarihsel bağlamından, Güller Savaşı'ndan kopartarak sahnelemeyi tercih ettiniz. Neden? - Oyunu okuduğumda gördüğüm bu oldu ve bunun üzerinde çalıştım.
Uzaklaştırdığımı düşünmüyorum.
Yaptığım daha çok, bazı açılardan yaşadığımız dünyaya yakınlaştırmak olarak adlandırılabilir. Evet, modern askeri üniformalar var ama Richard hâlâ bir kılıçla öldürülüyor. Bu nedenle umarın izleyici oyunun zamansız olduğunu düşünür.
- Sinemada ne tür oyunculuk özelliklerine bakarsınız? Önceliğiniz nedir? Bu durum tiyatroda oyunculuk için değişiyor mu? - İyi bir oyuncu hem sinemada hem de tiyatroda oynayabilmeli ve zaten oynayabilir de.
- 'Filmlerin yönetmen işi olduğuna inanıyorum; tiyatro ise bir oyuncu işidir.
İyi, canlı performansları tercih ederim.' Bunlar sizinle yapılmış söyleşilerden alıntılar.
Gerçekten, bir oyuncu ortamı olan tiyatroyu yönetmeyi, sinema yönetmeye tercih ediyor musunuz? - Hem balık hem tavuk severim.Dengeli bir beslenme mönüsünde her ikisine de yer bulunur.
