Mevsim grip mevsimi; domuzu, mevsimseli derken neredeyse kışı yatağa düşmeden atlatabilen kalmayacak. Bir de buna bademcik iltihabıydı, soğuk algınlığıydı diğer enfeksiyon hastalıklarını eklersek siz seyreyleyin hengameyi. Tüm ateşli hastalıkların ortak özelliği vücudun genel direncini düşürmesi. Savunma sistemi ana hastalıkla uğraşırken diğer mevzileri biraz boş bırakır ve fırsatçı mikroplara gün doğar. Bunların en başta geleni uçuk virüsü yani Herpes Simpleks Virüs Tip I (HSV). Bu nedenle kim bir enfeksiyon hastalığına yakalanmış ya da bir nedenle bağışıklığı zayıf düşmüşse o, uçuk çıkarmaya adaydır. Uçuk virüsü vücuda genellikle dudak çevresindeki çatlaklardan girer. Hasta kişi ile direkt temas, onun salyası ya da salyasının bulaştığı yerle temas, bulaşma için yeterlidir. Mikrop vücuda girer girmez hastalık belirtileri hemen ortaya çıkacak diye bir kural yoktur; çünkü uçuk mikrobu zamanı ve zemini kollayan fırsatçı bir virüstür. Ne zaman ki bağışıklık zayıf hale gelir, o zaman ilk belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Döküntüler genellikle kaşıntıyla başlayıp daha sonra sulanan küçük kabarcıklar halindedir. Bir santim çapında olabilen döküntüler önce sulanır sonra kabuklanır. Eğer her şey beklenildiği gibi giderse de 7-10 gün içerisinde iyileşir. Fakat bu iyileşme tam bir iyileşme olmayıp, daha doğru söylenişle uykuya yatmadır. Hastaların yüzde 95'inde belirtiler ve seyir böyleyken bazen diğer organlara da yayılmış Herpes enfeksiyonlarına rastlanır ki artık bunlara uçuk demek hastalığa haksızlık olur. Çünkü bunlardan bazıları yaşamı bile tehdit eden ciddiyete bürünebilir. Örneğin Herpes virüsünün beyinde yaptığı iltihap bunlardan biridir ve ciddi hastane tedavisi ve antiviral ilaç kullanımı gerektirir.
Kimler risk altında
Daha önce Herpes virüsüyle karşılaşmış biri, uçuk çıkarmak için risk altında demektir. Fakat insanların çoğu virüsü aldığı halde ömrü boyunca hiç uçuk çıkarmaz. Bağışıklıkları zayıflamış olanlar daha uzun ve şiddetli ataklar geçirmeye aday kişilerdir. Herpes virüsünün bir formu, 1-3 yaş arasındaki çocuklarda hastalığa sebep olup ağızda yaygın yaralar yapabilir.
Tedavi ederken zamanlama önemli
Eğer geç kalınmazsa uçuk tedavisinde çok etkili yöntemler mevcut. Aslına bakılırsa uçuğu tamamen tedavi edip bir daha çıkmamasını sağlayacak hiçbir tedavi yok, bütün yöntemlerin amacı şikâyetlerin çabuk geçmesini sağlamak ve tekrar etme sıklığını azaltmak. Normal şartlar altında çoğu uçuk hiçbir şey yapılmasa bile en geç iki hafta içinde kendi kendine geçer, fakat etkili tedavi yöntemleriyle bu süreyi kısaltmak mümkün. Ağız yoluyla her gün alınan antiviral ilaçlar çok sık hastalananlarda uçuğun ortaya çıkmasını baskılamak için de kullanılır. Antiviral ilaçlar doktor tarafından reçeteyle verilirken ağızdan kullanılanların yanında krem formları da mevcut. Kremleri uçuk çıkmaya başladığı sırada sürmeye başlamak gerçekten etkili olmasını sağlar. Geç kullanılmaya başlanan antiviral kremlerden fazla fayda beklemek doğru olmaz. Eğer uçuk üzerine bakteriler de eklenip sorun çetrefil hale gelirse, tedaviye bir de antibiyotik krem eklenmesi iyileşme süresini kısaltır.
Uçuk çıkaran sebepler
Grip, soğuk algınlığı gibi mikrobik hastalıklar
Stres
Yorgunluk
Gıda alerjileri
Kuvvetli güneş ışığı
Diş tedavileri
Dudak ya da diş eti yaralanmaları
İlaç kullanımı yüzünden baskılanmış bağışıklık
Lazer uygulamaları ya da cilt soyma gibi kozmetik girişimler
Kadınlardaki hormonal değişiklikler
Gebelik
Evde ne yapabilirsiniz?
Günde üç kez 20'şer dakika uçuğun üzerine soğuk ve nemli bir havlu uygulamak kızarıklığı ve şişliği azaltmakta yardımcı olur.
Reçetesiz satılan ağrı kesicilerin faydasını görebilirsiniz.
Karbonatlı gargaralar ağız içindeki yaraları rahatlatır.
Limon, portakal ya da domates gibi asitli yiyeceklerden kaçınırsanız uçuk acımaz ve tahriş olmaz.
Bebeklerin dişleri çıkarken ağızlarına sürülebilen jeller uçuğun ağrısını kesmekte fayda sağlar.
Uçuk bazılarını hastaneye yatırır
Uçukları yaygın ve ciddi olanlar
Uçuk enfeksiyonu, göz, beyin gibi diğer organlara sıçrayanlar
Bağışıklık sistemi ilaçlar ya da AIDS gibi enfeksiyonlar yüzünden zayıf olanlar
Ağızdan alamadıklarından damar yoluyla sıvı ve besin alması gerekenler
Altı haftadan küçük olanlar