Kadınlar her ay regl dönemlerine yakın, fiziksel ve ruhsal gerginlikler yaşıyor. İşyeri ve aile içi tartışmalar en çok bu dönemde baş gösteriyor. Çünkü kadınların hoşgörüsü, sabrı, dayanma gücü en aza iniyor. Gece sürekli delinen uyku, şiddetli baş ve karın ağrıları, halsizlik, aşırı tatlı yeme isteği, mutsuzluk ve karamsarlık kadınları esir alıyor.
DANIŞIN!
Uzmanlar regl öncesi sendromu yaşayan kadınların bunu kabullenip her ay şiddetli ağrılar çekmek yerine kadın doğum doktorlarına danışmalarını tavsiye ediyor. Acıbadem Hastanesi Adet Öncesi Gerginlik Sendromu Kliniği Sorumlusu Kadın Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Özkan Öztürk, regl öncesi dönemde her 100 kadından 95'inin fiziksel ve ruhsal gerginlikler yaşadığını söylüyor. Öztürk'e göre kadınların yüzde 40'ı ise bu gerginlik yüzünden günlük yaşamda sorunlarla karşı karşıya kalıyor. Bunların da yüzde 5-10'u, çok ciddi boyutlarda rahatsızlık duyduğunu ifade ediyor. Eğer bu belirtiler kişinin günlük yaşantısında ciddi bozukluklara neden olmuyorsa, tedaviye gerek duyulmuyor. Çünkü bu, normal iletişimi bozmuyor. Ancak hasta bundan rahatsız oluyorsa, ilişkilerinde kopukluklar yaşıyorsa, mesleki yaşamı etkileniyorsa; regl öncesi gerginlik sendromu yaşıyor anlamına geliyor.
SARA ATAKLARI ARTAR
Regl öncesi dönemde tanı konmuş birçok tıbbi rahatsızlık (sara, migren, astım nöbetleri, alerjik reaksiyonlar gibi) regl döneminde artabiliyor. Bu hastalıklar kendilerine özgü tedavilerinin yanı sıra, regl öncesi gerginlik sendromunun tedavisinden de yarar görebiliyorlar. Yani sara hastası bir kadın, regl öncesinde hastalığıyla ilgili bir alevlenme yaşıyorsa, regl öncesi gerginlik sendromu tedavisinden de sara adına yarar görebilir.
VÜCUDUN DÜZENİ BOZULUR
Regl öncesi dönemde salgılanan progesteron hormonuna vücut ve beyin uygunsuz tepkiler gösterebiliyor. Tamamen doğal ve fizyolojik olan bu biyolojik süreç, bir anlamda, vücudun progesteron hormonunun azalıp yükselmesine verdiği uygunsuz tepkiler oluyor. Kültürel yapı da ağrının algılanmasında önemli bir etken. Kadının ekonomik ve sosyal özgürlüğüne kavuştuğu kültürlerde bu bulgular daha çok ruhsal yönden ortaya çıkıyor. Ruhsal bulguların ortaya konmasının kabul görmediği kültürlerde, fiziksel bulgular ortaya çıkıyor. Örneğin, kadının eşine bağırmasının hoş karşılanmadığı kültürde, bu kendisini bel ağrısı olarak gösterebiliyor.
REGL GÜNLÜĞÜ TUTUYORLAR
Regl sendromu tanısı, hastanın dikkatle dinlenerek bulguların regl düzeniyle karşılaştırılmasıyla konuyor. Biriki ay süresince hastanın tuttuğu günlükler doktora yardımcı oluyor. Böylece her gün hangi bulguları ne şiddette hissettiği ölçülebiliyor. Altta yatan bir hastalık yoksa, yapılacak testlerin tanıda fazla faydası olmuyor. Ancak birtakım rahatsızlıkların olmadığından mutlaka emin olmak gerekiyor.
* * *
ANTİDEPRESANLAR YÜZDE 40 ORANINDA ETKİLİ OLUYOR
Acıbadem Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Kültegin Ögel, regl döneminde kullanılan antidepresan ilaçların, bu döneme etkileri hakkında bilgi verdi: Ülkemizde yapılan bir çalışmada; kadınlarda regl öncesi dönemde ruhsal belirtilerin daha sık ortaya çıktığı ve bu belirtilerin şiddetinin, regl öncesi dönemde regl sonrası döneme göre daha yüksek olduğu saptandı.
ŞİKAYETLER AZALIYOR
Bedensel belirtilerde ise o kadar belirgin değişiklikler bulunmadı. Bu bulgular, ağrılı reglde ruhsal belirtilerin belirleyici olduğu ve bu nedenle ruhsal yaklaşımların yararlı olacağını gösteriyor. Regl döneminde, antidepresan ilaçların yüzde 40 oranında etki ettiği, vakaların yüzde 20'sinde ise şikayetleri azalttığı görüldü. Şiddetli regl sendromu olan kadınların antidepresan ilaçları uzun süre kullanması yarar getiriyor. Bunun için 12 aylık bir kullanım süresi öneriliriyor. Sendromu hafif şiddetli olanlarda dört aylık bir kullanım yeterli görülüyor. Antidepresanlar özellikle ağır sorunu olan vakalarda daha yararlı oluyor. Regl sendromunda, ilaç dışında stresle başa çıkma, farkındalık artırma, nefes egzersizleri, beden kontrolü gibi tekniklerin de yararlı olduğu biliniyor. Bu duruma eşlik eden ruhsal sorunların çözümü de, ağrılı reglin şiddetini büyük oranda azaltıyor.
* * *
KAFEİNLİ VE GAZLI İÇECEKLERDEN KESİNLİKLE UZAK DURMALISINIZ
Tedavide ilk nokta, kadının regl sendromu konusunda bilgilendirilmesidir. Bunun bir hastalık olmadığını, tedavinin kendi yaşam kalitesini ve sağlığını artırmak için verildiğini bilmesi gerekiyor. Hastaya, bu sendromdan kurtulması için aşağıdakiler önerilebilir...
Sağlıklı bir beslenme önemli. Daha az işlemden geçmiş doğal yiyecekler, sebze, meyve tüketilmesi gerekiyor. Pirinç, patates, yulaf gibi besinler, düşük yağ oranlı beyaz etler, baklagiller, doymamış yağ karbonlarını içeren bitkisel yağlar, sağlıklı beslenmenin temelini oluşturuyor. Regl döneminde buna daha da çok dikkat etmek gerekiyor.
Çikolatadan, çok şekerli, tuzlu yiyeceklerden uzak durulması şart. Doğal isteğe karşı kan şekerini dengede tutmak lazım. Çikolata yenilince şeker yükseliyor ve sonra aniden düşüyor. Vücut da bu ani artış ve azalmaya olumsuz tepki veriyor.
KOLA İÇİLMEMELİ
Özellikle regl öncesi dönemde kafein içeren ve gazlı içeceklerden uzak durulmalı, diyet kola bile içilmemeli. Bol bol su içilmeli.
Kadına eşinin, arkadaş ve dostlarının anlayış ve desteği çok önemli. Kadınlar bu zamanı kendilerine ayırmak istiyor. Ev işleri, çocuk bakımı, iş hayatının yoğunluğu nedeniyle hoşgörülü olmak gerek.
İki tedavi seçeneği var: Hormonal iniş ve çıkışların engellenmesi lazım. Bu, doğum kontrol haplarıyla sağlanıyor. Bu hapların kullanılışı çok önemli. İki-üç aya yayılarak kullanılırsa belirtiler azalıyor. Her ay kullanmaya ve arada boşluk vermemeye dikkat!
Hormonal tedavi uygun değilse ya da kadın bu konuda olumsuz düşünüyorsa; bu hormonal iniş çıkışların beyindeki etkisini kontrol altına almak için serotonin maddesini artıran ilaçlar kullanılabilir.
Fiziksel bulgulara yönelik olmak üzere de özgün tedaviler verilebilir. Göğüs sancısı, dolgunluğu için doğal içerikli bir madde kullanılabilir. Bu, çok ileri boyutlardaysa ilaç da kullanılabilir.
Vücuttaki su toplanması ve ödemle gelen kilo artışları, diyetle kontrol altına alınamıyorsa, doktor tarafından kontrollü ilaç tedavisi de uygulanabilir.
* * *
REGL DÖNEMİ BELİRTİLERİ:
Baş ağrısı
Göğüslerde hassasiyet ve dolgunluk hissi
Karında şişkinlik ve ağrı
Vücutta ödeme bağlı şişkinlik oluşması
Tatlı ve tuzlu yeme isteği
Ruhsal bir gerginlik hali
Sabırsızlık
Duygusal dalgalanmalar
Gülerken, bir anda ağlamak
Hoşgörüsüzlük
Sinirli ve sert davranışlar
