Her anne, çocuğunu dikkatle inceleyip ondaki farklılıkları yakalamak ister. Bunun temelinde kendisi için özel olan çocuğunun herkes için de özel olması arzusu yatar. Bazı çocuklar gerçekten diğerlerinden daha farklı olabiliyor. Bazılarını da biz farklı sanıyoruz, çükü çocukların neler yapabileceğini bilemiyoruz. Çok fazla ve değişik uyarıcılarla yetişen çocuklar, eski dönem çocuklarına nazaran çok daha çabuk gelişiyorlar. Değişik oyuncaklar, kitaplar, bilgisayar ve televizyon sayesinde pek çok şeyi önceden görüyorlar. Bu uyarılardan bazılarının olumsuz etkilerinin yanı sıra çocuklara kazandırdıkları da oluyor şüphesiz.
SİNYALLERİ TAKİP EDİN
Sizin de 2-3 yaşındaki çocuğunuz diğerlerinden farklı mı? Farklı ise hangi alanda daha yetenekli? İşte bu sorulara cevap vermenizi sağlayacak birtakım notlar:
* Artistik becerilerini ya da sayılarla arasını takip edin. Olması gerektiğinden daha fazla realist resimler çiziyorsa ya da basit matematik işlemlerini kafasında yapabiliyorsa, çocuğunuzda biraz farklılık olduğunu düşünebilirsiniz.
* Konuşma ve yabancı dil konusunda hızlı bir gelişim kaydedebilir. Yeni konuşmaya başlamış olsa bile kelime haznesi çok çabuk genişler. Fazla kelimeden cümleler kurmaya başlarlar.
* Çok meraklı ise ve sürekli sorular soruyorsa... Gerçi 3 yaş, çocukların bol soru sormaya başladığı bir dönemdir ama özel çocukların soruları hiçbir zaman bitmez.
* Hiperaktif değillerdir ama son derece hareketli çocuklardır. Aradaki fark da şurada: Hiperaktif olan çocuklar çok hareketlidir ama konsantrasyon zorluğu çekerler ve bir şeye çok kısa süre dikkat gösterirler. Ama bu çocuklar çok hareketli olsalar bile uzun süreli dikkat bütünlüğü sağlayabilirler. Hatta çok ilgili oldukları bir konu ile ciddi bir süre ilgili kalırlar.
* Geniş, karışık ama çarpıcı hayal güçleri vardır. Ve bu özellikleri sayesinde çevrelerinde kendileri gibi çocukları bulur, onlarla diğerlerine nazaran daha yakın olurlar.
* Her çocuğun yaşadığı gelişim aşamalarını çok daha hızlı yaşarlar.
* Kitap, televizyon ya da filmlerden öğrendikleri bilgileri unutmazlar, aksine her zaman hatırlar ve bu bilgileri kullanırlar. Hatta siz, çocuğunuzun bu bilgiyi nereden, nasıl edindiğini bilemezsiniz bile...
ÖĞRENME ZORLUĞU ÇEKEBİLİR
Uzmanlar 3 yaşından itibaren çocuklara zeka testinin yapılabileceğini söylüyor. Ancak elde edilen sonuçların kesinliği yok. Daha doğru sonuçlar elde etmek için 5 yaşın beklenmesi gerektiği belirtiliyor. Uzmanlar çok zeki ya da özel yetenekleri olan çocuklar arasında da öğrenme zorluğu çekenlerin olduğuna dikkat çekiyorlar. Dolayısı ile özel çocuk olmak demek mutlaka her alanda her şeyi çok çabuk kavrayıp yapabilmek anlamına gelmiyor.
BİLGİSİNE SAYGI GÖSTERİN
* Onların çocuk olduklarını unutmayın. Diğer çocuklar neye ihtiyaç duyuyorsa, onlar da ihtiyaç duyar. Karşılaştığı bazı sorunlarda yol gösterici olunmalı, doğru yönlendirilmelidir.
* Mutluluk için tutarlılık şart. Aile içindeki ana-baba arasındaki tutarlılık, sağlıklı gelişim için en önemli etkendir.
* Çocuklarınıza değerli bir ödül verin: Onlara zaman ayırın. Çocuklar fikirlerini, düşüncelerini, projelerini paylaşacakları anne-babaya ihtiyaç duyarlar. Toplumsal normlara göre çocuğunuzu yargılamayın, ona yol gösterici olun.
* Çocuğunuza baskı yapmayın. Sorduğu sorularla ilgili olarak, nasihat etmeyin. Sorularına karşılık cevabı araştıracağınızı söylemelisiniz.
DESTEKLEYİN
* Çocuğunuzu kendini geliştirmesi için teşvik edin. Var olan yeteneklerini geliştirmek, zihinsel faaliyetlerini artırabilmek için; yeteneğine uygun kitaplar alın, geziler yapın, sergilere gidin.
* Destekleyici olun, hobilerini keşfetmek için fırsatlar yaratın.
* Küçümseyici sorular sormaktan ve yanlış tutumdan kaçının. Hayal ürünü, sıra dışı, hayali oyun arkadaşı, olağandışı zihinsel işlemler karşısında doğrudan ya da dolaylı yoldan olumsuz tavırlardan kaçının.
* Çocuğun bilgisine saygı duyun.
ÜSTÜN ZEKALI ÇOCUĞU NASIL TANIRSINIZ?
Fiziksel özellikler
Fiziksel gelişim ve sağlığı diğer çocuklardan daha iyidir. Çok enerjiktir. Aşırı duyarlı sinir sistemine sahip olması, normal yaşıtlarına oranla daha fazla hareketli olmasına yol açar. Bebeklerde battaniyeleri üzerinden atma, giyim eşyalarındaki etiketlerden rahatsız olma, altlarının ıslanmasına ve gürültüye aşırı tepki gösterme şeklinde kendini belli eder. İki ayrı fabrikanın ürettiği meyve suyu arasındaki farkı hemen anlar.
Sosyal gelişim özellikleri
Kendisinden büyük çocuklarla karmaşık oyunlar oynamak ister. Karşısındakilerin duygu, düşünce ve isteklerini tahmin edebilir. Lider olma özelliği vardır. Espri yeteneği gelişmiştir.
Kişilik özellikleri
Bağımsız olma özelliği gösterir. Eline yeni bir oyuncak verdiğinizde saatlerce o oyuncakla ilgilenebilir. Yaşamındaki olayları denetim altına alabileceğine inanır, kaderci değildir. Özgüveni yüksektir. Aşırı duygusal olabilir. Nesli yok olabilecek türler, enerji kaynaklarının azalması, kirliliğin artması gibi sorunlara aşırı duyarlıdır.
Zihinsel özellikler
Kolay ezberleyip, bu bilgileri uzun süre hafızasında saklayabilir. Kelime haznesi geniştir. Erken konuşmaya başlar. İki kelimeli cümleleri yaşıtları iki yaşında söyleyebilirken; o, bir yaşında söyleyebilir.
