Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Türkçapar diyabet ve obezite ameliyatlarıyla ilgili soruları yanıtladı:
Obezite tedavisinde diyetin yeri nedir? Diyet yaparak zayıflanamaz mı?
Vücut kitle indeksi 30'un üzerinde olanlarda diyetle kilo vermek mümkün. Fakat yüzde 95'i iki-üç yıl içinde kilolarını daha fazla olarak geri alırlar. Egzersiz ve sporun kilo verilmesinde kalıcı hiçbir etkinliği yok. Her türlü diyetle kilo verilebilir. Ama morbid obezlerde diyet tedavisi 'çıkmaz sokak'tır. Çünkü kalıcılığı yoktur. Amerikan Obezite Cemiyeti rakamlarına göre hastaların yüzde 95' i eski kilolarına iki yıl içinde tekrar dönerler. Sadece yüzde 5'i korur.
YÜZDE 80'İ DÜZELİR
Mide by-pass'ı kan şekeri yani diyabet hastalığını nasıl düzeltiyor?
Mide by-pass'ı yapılanlarda şeker hastalığı yüzde 80 hastada tamamen düzeliyor. Hastanın herhangi bir ilaç ve insülin kullanmasına gerek kalmıyor. Yüzde 20 hastada ise kısmi düzeliyor, yani insülin ihtiyacı azalıyor.
Bu durum hemen mi ortaya çıkıyor, yoksa zamanla mı oluşuyor?
Bu düzelme ameliyattan sonraki üçüncü gün, hastanın ağızdan ilk gıdasını aldığı anda başlıyor... Şekerin komplikasyonlarını da önlüyor ve ortadan kaldırıyor.
HÂLÂ ARAŞTIRILIYOR
Şeker hastalığı nasıl birdenbire ortadan kalkıyor?
Şeker hastalığının düzelmesinin mekanizması 'hormonel'dir. Gıdalar, insülin salınımını azaltan bağırsak kısmı atlanarak (by-pass edilerek) sindirildiği için insülin salınımı dengeye kavuşuyor. Sonuç olarak by-pass sonrası hastanın kilo vermesi başlamadan şeker hastalığı düzeliyor. Bu durumun aşırı kiloların verilmesi ile çok ilişkisi yok. Yani hasta kilo verdiği için şeker hastalığı düzelmiyor. Bağırsakta yapılan by-pass'ın etkisi ile bağırsağa uğramayan bazı maddelerin salınımını ortadan kaldırdığı için şeker hastalığı düzeliyor. Bu oldukça ilginç bir konu ve bilimsel mekanizma halen araştırılıyor.
KİLOLAR GERİ ALINMAZ
Ameliyat sonrası hastalar ne kadar kilo veriyor?
Fazla kilosunun yüzde 90'ını veren hastalarım var. Verilen kilolar çok ender durumlar hariç asla geri alınmaz. Hastanın ameliyat sonrası hiçbir vücut aktivitesi de azalmıyor. Mesela benim bir postacı hastam vardı. Şeker ve yüksek tansiyon hastasıydı ve postacılık mesleğini yapamıyordu. Bütün bu sorunlarını giderdik. Şimdi çok sağlıklı...
Daha çok hangi yaş grubundaki insanlar ameliyat oluyor?
18 ile 50 yaş grubunu tercih ediyoruz. Ama 13-18 yaş arasına da önerenler var. Genç hastaları seviyoruz, kilo verme hızları daha iyi oluyor.
ZAYIFLAYINCA YÜKSEK TANSİYON DA KALMAZ!
Gastrik by-pass ameliyatının şekeri sona erdirmesinden başka hangi olumlu etkileri var?
Yüksek tansiyon yüzde 60 oranında kaybolur.
Şişmanlığa bağlı reflü hastalığı tamamen kaybolur.
Diz ve eklem bozuklukları düzelir.
Ortalama yaşam süresi 15 yıl uzar. Kanser riski azalır.
Diğer şişmanlık ameliyatlarında da diyabet düzelir mi?
Tüp mide ameliyatında da yüzde 60 civarında şeker hastalığı kayboluyor. Mide kelepçesinde sadece yüzde 40 hastada, kilo verildikten sonra düzelir.
By-pass ameliyatı yapacağınız hastalarınızı neye göre seçiyorsunuz ?
18-60 yaş arası hastalar.
Obezitenin en az üç yıldır olması.
Hormonal hastalıkların olmaması.
İlaç ve diyet tedavisine rağmen, bir yıldır kilo veremeyenler.
Alkol bağımlısı olmaması.
