Çocukluk çağı obezitesi, şu anda dünyadaki en büyük sağlık sorunlarından biri. Yeme alışkanlıklarının değişmesi, hareketlilik düzeyinin azalması, televizyon ve bilgisayarlar karşısında geçirilen sürelerin artmasıyla birlikte, çocuklar şişmanlamaya başladı. Hazır gıdaların bu kadar yaygınlaşması, yağı ve şekeri yüksek yiyeceklerin ucuz ve kolay ulaşabilir olması yüzünden, çocukların yeme alışkanlıkları tümüyle değişti. Yüzyılın gizli tehlikesi olan obezite, çocuklarımızı esir almaya başladı. Sekiz yaşında bile diyet yapan çocuklar var! Kan yağı yükseklikleri, karaciğer yağlanması, özellikle erişkinlik diyabeti dediğimiz tip 2 diyabet ve insülin direnci gibi yetişkin hastalıklarına, kilolu çocuklarda sık rastlanır oldu... Şişmanlıkla mücadele için çocuk kilo almadan ona doğru beslenme alışkanlığını öğretmek şart. Çocukların, sekiz yaşından itibaren sağlıklı beslenmesi gerekiyor. Eskiden "Çocuğun yediği kâr, giydiği haram" denirdi. Çocuğa yemek yedirmek için her türlü yol denenirdi. Hatta çocuk iyi beslensin diye "Tabağındakileri bitirmezsen arkandan ağlar" denirdi... Ancak artık, çocuğun çok yiyerek değil, dengeli yiyerek ve aynı zamanda hareket ederek büyüdüğünü biliyoruz. Ailelere, çocuklarına yemek konusunda ısrar etmemesini tavsiye ediyoruz.
BEYAZ EKMEK YEDİRİN
Kendi kilosuna özen gösteren birçok anne, evde kepekli ekmek tercih eder. Çocuklarına da özellikle kepek ekmeği yedirir ve çocuğun sağlıklı beslendiğini düşünür.
DEMİRİ AZALTIR
Oysa kepek ekmeği, yemeklerle birlikte çok sık tüketildiğinde çocukta demir eksikliği yapar. Demir, kan yapımında kullanılan en önemli elementtir. Böylelikle çocukta kansızlık ortaya çıkar. Bu durum büyüme- gelişmeyi olumsuz yönde etkiler. Bu yüzden, çocuklarınıza beyaz ekmek yedirebilirsiniz.
HAYVANSAL YAĞLAR ÇOCUK İÇİN GEREKLİ
Çocuklara yağ yedirmekten korkmayın. Bazı anneler "Aman çocuğumuz yağ yemesin, yağ çok zararlı" diye düşünerek, yemeklere hiç yağ koymaz; sütün, yoğurdun, peynirin sıfır yağlısını alır.
AZI KARARDIR
Her şeyin çoğu zarar olduğu gibi yağın da çoğu zararlıdır. Ama özellikle beyin gelişimi için çocuklarda tam doymuş yağlar dediğimiz hayvansal yağların yeteri kadar alınması önemlidir.
Esansiyel yağ asitleri dediğimiz Omega-3 ve Omega- 6'nın da yeteri kadar tüketilmesi önemlidir. Özellikle Omega-3 yağ asidi, vücut ve beyin için elzemdir. Balık ve cevizde bu yağ asidi bol bulunur. Haftada iki gün balık ve kahvaltıda her gün iki adet ceviz yedirerek çocuğun yağ ihtiyacı karşılanabilir.
Ergenliğe kadar, çocuklarınıza normal yağlı günlük süt ve yoğurt yedirmeniz daha sağlıklıdır. Sebze yemeklerine bir kilo için üç yemek kaşığı zeytinyağı koyabilirsiniz. Pilavlarınızda bir çay bardağı için iki silme tatlı kaşığı tereyağı kullanabilirsiniz.
YEMESİ İÇİN ZORLAMAYIN BIRAKIN ACIKINCA YESİN
Anneler bazen çocuklarını tıka basa doyurmak ister ve itirazla karşılaştığı zaman "Ayşe Hanım'ın oğlu önüne ne konsa silip süpürüyor" diye dertlenir. Oysa her çocuğun metabolizma hızı ve vücut yapısı aynı olmadığı için, aynı miktarda yemek yemeleri doğru olmaz. Yiyeceklerin mideyi terk etme süresi de her çocukta farklılık gösterir.
BESİN ÇEŞİTLİLİĞİ ÖNEMLİ
Doğru olan çocuğun gösterdiği açlık hissini rehber alarak onu beslemektir. Acıktığı zaman kendisi yemek isteyecektir. Ayrıca çocuğa istemediği yiyeceği zorla yedirmemek gerekir. Yiyeceklerin miktarından çok çeşitliliğine önem verilmelidir.
Çocukluk döneminde kazanılan alışkanlıkların sonraki yaşamda da devam edeceği göz önünde bulundurulmalıdır. Çocuklara düşük kalori ile diyet yaptırmak ve yediklerini diğer çocuklarla kıyaslamak, son derece yanlıştır. Çocuğun sofraya oturması, başka şeylerle ilgilenmeden yemek yemesi gerekir. Çocukların, oyun oynarken veya televizyon seyrederken beslenmesi sağılıksız alışkanlıklardır.
ENERJİ İÇİN SADECE MAKARNA YETMEZ
Çocuklar; erişkine göre daha hareketli oldukları için pilav, makarna, patates gibi karbonhidrat oranı yüksek besinleri sever. Anneler de sık sık bu yiyecekleri pişirir. Bu durumda çocuk, diğer gıdalara olan ilgiyi azaltır ve tek yönlü beslenir.
KAS GELİŞİMİ İÇİN PROTEİN
Tek yönlü beslenme, çocukta büyüme ve gelişme yetersizliklerine neden olur. O nedenle, kas yapımına destek için besin çeşitliliğini artırıp protein alımını desteklemek gerekir. Her yemeğin yanına yoğurt veya ayran eklendiği zaman, çocuğun günlük kalsiyum alımı da sağlanmış olur.
DOĞUM GÜNÜNÜ EV YAPIMI HAMBURGERLE KUTLAYIN
Çocukların en sevdiği yiyeceklerden biri hamburger ve patates kızartmasıdır. Ancak bu yiyeceklerde kullanılan yağlar çocuklar için tehlikelidir. Bu gıdalarda trans yağ asitleri dediğimiz kimyasal yapısı değişmiş yağ asitleri vardır.
Hamburgerin yanında içilen gazlı içeceklerin asidik düzeyi de yüksek olduğu içi, çocuğun kemik yapısına ve mide-bağırsak sistemine zarar verebilir.
Çocuklarınıza evde hamburger hazırlayın. Yağsız dana etinden köfte yapın, içine bolca domates ve yeşillik koyun, patatesi elma dilimleyip azcık yağ püskürterek fırınlayın ve yanında yapacağınız güzel bir ayranla birlikte yedirin. Doğum günlerini evde yapacağınız hamburger, kek ve böreklerle kutlayın.
ÇOCUK KAHVALTIYI ASLA ATLAMAMALI
Büyüme çağındaki kızlar, görüntülerine çok önem verdikleri için bilinçsizce az ve dengesiz beslenir. Sabah kahvaltılarını yapmadan okula giderler, açlıklarını besin değeri düşük gıdalarla geçiştirirler.
Bunun sonucunda da büyüme gerilikleri, boy kısalıkları, kansızlık gibi sorunlar ortaya çıkar. Bu çocukların okul başarıları da düşer. Son derslere doğru halsizlik ve dikkat dağınıklığı görülür.
Çocuğun gelişme çağındaki ruhsal durumunu göz önüne alınarak, ona dengeli beslenme alışkanlıkları kazandırılmalıdır. Günün en önemli öğünü olan kahvaltı asla atlanmamalıdır.
Düzenli beslenme alışkanlık haline getirilmelidir. Çocuğun şeker ve yağ içeriği yüksek yiyecekleri azaltıp taze sebze ve meyve yemeye özendirilmesi gerekir. Yemeklerin yanında süt veya ayran tercih edilmelidir.
