Yılbaşı arifesindeki izinsiz bir gösteriye liderlik eden Lyudmila M. Alexeyeva'yı gözaltına almakla görevlendirilen polisi görseniz, acırdınız. Söz konusu olan, sadece 82 yaşında bir porselen çay bardağı kadar kırılgan görünmesi ya da Rus masallarından fırlamış Kar Bakiresi karakteri gibi giyinmiş olması değil. Bu, hikâyenin sadece bir bölümü. Diğer bölümüyse şu; Alexeyeva genç bir kadınken KGB tarafından o kadar sorgulandı ki, artık kaç kez gözaltına alındığını saymıyor ama canının sıkıntıdan patladığını söyleyebiliriz. Zira, onu gözaltına almaya gelen polislerin ebeveynleri ilkokuldayken, o yetkilileri kızdıracak planlar yapıyordu. Alexeyeva'nın hayatını konu alan "Gözü Açılan Nesil: Stalin Sonrası Dönemde Reşit Olmak" kitabını onunla beraber kaleme alan Paul Goldberg, Alexeyeva'nın gözaltına alınmasının detaylarını öğrendiğinde gülmeye başladı. Washington'da editörlük yapan Goldberg, "Onların aslında Lyudmila Alexeyeva'nın fotoğraflarını basıp tüm güvenlik güçlerine, 'Bu kişiyi gözaltına almayın' notuyla dağıtmaları gerek" diyor. "Bu kişiyle uğraşmak eğlenceli bir şey değil. Kendinizi kirli hissetmenize neden olur" diyen Goldberg, "Bu provokasyonları kendi isteğiyle yapmıyor. Siz kirli olduğunuz için yapıyor" şeklinde konuşuyor. Güçlükle yürüyen Alexeyeva protestolara hâlâ liderlik yapabiliyor. Kendi hesabına göre, 43 yıldır Kremlin'i provoke ediyor. Bugünlerdeki düşmanı, Vladimir V. Putin'in denetimindeki "yumuşak otoriter" hükümet. Ancak bundan uzun süre önce düşmanı, Leonid Brejnev'in Sovyetler Birliği'nde nefes almakta zorlanmamıza neden olan ortamıydı. Alexeyeva fısıltılarla dolu bir dünyada büyüdü. 19 yaşındayken yasaklanmış bazı şiirleri toplum içinde okuduğu için bir Komünist Parti sekreterine ispiyonlandı. 40 yaşına geldiğinde Günlük Olaylar adlı bir dergide gönüllü olarak çalışmayı kabul etti. Dergi öylesine gizli hazırlanıyordu ki, dergiyi hazırlayanlar birbirlerinin ne yaptığını bilmiyordu. Alexeyeva, 1970'lerde KGB merkezinin yolunu tutarken jambonlu sandviç, portakal ve çikolatalı pasta alırdı. Bunlar, gri külbastılı öğle yemeği için lokantaya giden bir müfettiş için lüks lezzetlerdi. Alexeyeva öğle yemeğini paketten çıkarıp müfettişlerin önünde nasıl yediğini anlatıyor. Alexeyeva, "Jambonun kokusunu almaya başladıklarında biraz tedirginleşirlerdi. Sonra portakalı yemeye başlardım. Portakal kokusu odanın içinde yayılırdı" diyor tatlı bir gülümsemeyle. Etki gerçekten hipnotize ediciydi. "İşte kendimi böyle eğlendiriyordum" diyen Alexeyeva ekliyor, "Bu onların sinirleriyle oynamanın bir yoluydu." Ölüm tehditleri de alan Alexeyeva, geçen yıl cinayete kurban giden iki arkadaşını toprağa verdi. Yasal riskler de büyük. Örneğin, Sovyetler Birliği zamanında savcıların suçlama için en az iki tanığa ihtiyaçları olduğunu bilen muhalifler, kendilerini korumanın stratejisini çizebiliyordu. Suç vakalarının tamamen uydurulabildiği Sovyet sonrası dönemde ise bu numaraların hiçbir geçerliliği kalmadı. "Şimdi ne isterlerse onu yapıyorlar" diyen Alexeyeva, "O zamanlar kurallar vardı. Aptalca bir şeydi ama yine de vardı. Bunları bildiğiniz sürece kendinizi koruyabiliyordunuz" diyor. Yeni Yıl akşamı düzenlenen gösteride Alexeyeva, yanındaki 50 kişiyle beraber gözaltına alınıp bekleyen polis otobüslerine bindirildi. Polisin hata yaptığını anlaması çok uzun sürmedi. 40 dakika sonra biri Alexeyeva'ya gitmekte serbest olduğunu söyledi. O reddetti. Dünya ise kamuflaj kıyafetleri içinde bir polisin dehşet içindeki bakışlarıyla zayıf ve yaşlı bir kadınla konuşurkenki fotoğraflarını gördü. Alexeyeva tutuklanacağını düşünüyordu. Bu yüzden evine sıcak etli börek gönderilmesi için siparişi vermiş, bekçiye de Yeni Yıl misafirlerini kabul etmesi talimatını vermişti. Saat 23.00'te polis merkezinden eve vardığında, parti tam gaz sürüyordu.