VELDUR, Hindistan - Mumbai'nin yaklaşık 160 kilometre güneyindeki bu küçük köyün ileri gelenlerinden ve aynı zamanda balıkçılık yapan Bava Bhalekar, "Nerede ışık yanıyorsa onun altında karanlık vardır" diyor. "Köyümüzün böyle bir projesi varken kendi elektriğimizin olmayışı bir trajedi" diye ekliyor. "Bu proje" Enron'un inşa ettiği bir elektrik santrali. Enron'un projeden geri çekilmesinden 10 yıl sonra, Hindistan hükümeti ve iki Hindistan şirketi bu tesisi tam kapasite çalıştırma sözü verdi. Buradaki sorun, Bhalekar ve arkadaşlarının fark ettiği gibi, santralin tamamen faaliyete geçmesinden sonra bile şu anda saat 15.00 ile 19.30 arasında olan elektrik kesintilerinin, sadece birkaç saatlik bir azalmayla yine de devam edecek olması. Devlet yetkilileri santrali yüzde 100 kapasiteyle faaliyete geçirme sözü verdiler. Ancak santral, iflas eden Amerikan şirketi Enron'un sorunlarının göstergesi değil. Hindistan yolsuzluk, adam kayırma ve zayıf ekonomik politikaların bir esiri. İşte bu yüzden gittikçe güçlenen bölgesel rakibi Çin'in hep gerisinde kalıyor. Hindistan'ın enformasyon teknolojisinde ve servis sektöründe yaptığı tüm ilerlemeye rağmen, ülke 1,2 milyarlık nüfusuna hâlâ elektrik, su, ulaşım ve diğer temel altyapı hizmetlerini sunma konusunda yetersiz kalıyor. Örneğin ülke nüfusunun yüzde 40'ı elektrik şebekesine bağlı değil. Enerji açığı ülkenin gelişimine bir engel teşkil ediyor. Ülkenin ticari merkezi Mumbai'nin olduğu Maharashtra eyaletinde elektrik arzı ve talebi arasındaki fark bu sene yüzde 30 olacak. 1992 yılında bu fark yüzde 4,5'ti. Enron'a ait olan Dabhol Santrali'nin 2001'de kapanması eyalet için bir dönüm noktası oldu. O tarihten sonra Maharashtra'da büyük kapasiteli elektrik santrali inşa edilmedi. Maharashtra'nın Valisi Ashok Chavan geçen yılın sonunda yönetimin, Mumbai dışında eyaletin büyük bir kısmının başına bela olan elektrik kesintilerinin üç yıl içinde biteceğini söyledi. Enron tarafından yapılan santral son dört yıldır düşük kapasitede çalışıyor. Santralin tam kapasiteyle çalışması ihtimali Veldur'daki köylüler için olumlu bir gelişme. Üretim artırıldıkça, santralde çalışmak üzere insanlar işe alınıyor. Ancak elektriğin sürekli kesilmesi, köydeki balıkçıların günlük avlarını muhafaza etmek için ihtiyaç duydukları buzun kamyonlarla getirilmesi anlamına geliyor. Uzmanlar Chavan'ın hedefinin Hindistan'daki siyasetçilerin genelde verdikleri birçok söz gibi, gerçek bir eyleme dayanmadığını söylüyor. Şimdi Ratnagiri Gaz ve Elektrik olarak bilinen santralin tam kapasiteyle çalışması için hükümetin, iç rezervlerden buraya daha fazla doğal gaz aktarması gerekiyor. Hükümet bunu onaylasa bile santral doğal gaz için diğer santrallerle, gübre ve kimyasal fabrikalarıyla rekabet etmek durumunda. Hindistan'ın 1990'ların başında Enron ve başka uluslararası şirketleri ülkeye davet etmesinin nedeni elektrik sorununu çözmek istemesiydi. Hindistan, sosyalist ekonominin uyuşukluğundan kurtulmak amacıyla son derece hızlı bitirilecek sekiz projeye odaklanmıştı. Bu projelerden bir tanesi dışında hepsi başarısızlıkla sonuçlandı. Aralarındaki en büyük başarısızlık kuşkusuz Enron'un Dabhol projesiydi. Projenin kâr yapabilmesi için elektriğin satış fiyatının arttırılması ve kaçakların önlenmesi gerekiyordu. Ancak devlet ikisini de yapmadı. Devlet tüketicilere elektriği birim başına 1,89 rupiye satarken, Enron'a 4,67 rupi ödüyordu. 2001 yılında kimin ne kadar borcu olduğuna dair Maharashtra eyalet yönetimi ile anlaşmazlığa düşen Enron, santrali kapattı. Zamanın Enerji Bakanı Suresh Prabhu, "Olay ne yapılmaması gerektiği konusunda örnek teşkil ediyor" diyor. Eyalet ve firma arasında görüşmeler devam ederken santral beş yıl kapalı kaldı. 2006 yılında santral, devlete ait iki firmanın himayesi altında Ratnagiri Gaz ve Elektrik ismiyle tekrar açıldı. Ancak santrali işler haline getirmek düşünülenden daha zor oldu. Santrali çalıştırmak için gerekli planlar ve dosyaların kayıp olduğu anlaşıldı. Ayrıca santralin donanımı üç defa büyük çapta tamirden geçmek zorunda kaldı. Santralde önümüzdeki günlerde başlayacak bir büyüme planlanıyor. Dabhol projesinin finanse edilme talebini geri çeviren eski Dünya Bankası yetkilisi Surya Sethi geçenlerde, Hindistan'ın bu fiyaskodan çok sayıda ders çıkardığını söyledi. Ancak Sethi ülkenin elektrik sektörünü zora sokan çok sayıda zorlukla başa çıkmasının zaman alacağını da sözlerine ekliyor. "Hindistan'ı bir anda Çin yapamazsınız" diyor.