Amerika'da geniş alanları etkileyen sellerden sonra Pakistan'da yaşanan tufan 20 milyon insanın hayatını altüst etti. Bu yaz, sıcak dalgaları ABD'nin doğusunu, Afrika'nın bazı kesimlerini, doğu Asya'yı, ama hepsinden çok, Rusya'yı kavurdu. Tarihteki en kurak günlerini geçiren bu ülke, milyonlarca hektarlık buğdayını ve kötü hava koşulları yüzünden binlerce insanını yitirdi. Birbiriyle ilgisiz ve uzak görünen bu afetler aynı soruyu tekrar gündeme getirdi. Acaba hava durumundaki bu aşırılıklara küresel ısınma mı neden oluyor? Bilim dünyasının cevabı tek bir kelimeyle özetlenebilir: Belki. Kuzey Carolina, Asheville'deki Ulusal İklim Veri Merkezi'nin İklim Analizi Birimi'nin başında bulunan Jay Lawrimore, "İklim değişiyor. Olağandışı iklimsel olaylar daha sık ve birçok örnekte görüldüğü gibi daha şiddetli yaşanıyor" diyor. Lawrimore'a göre aşırı sıcaklar iklimin sera gazlarına verdiği tepkiyle ilgili beklentilerimize uygun. Bilimsel kuram, sera gazları yüzünden ısınan bir dünyada daha sert yağmur ve kar fırtınalarının, daha şiddetli kuraklıkların, daha büyük rekorlar kıran sıcak hava dalgalarının görüleceğini gösteriyor. Gerek bilim insanları, gerek resmi raporlara göre bunların birçoğu şimdiden başladı. Fakat ortalamalara bakarak, belli bir hava olayını genel iklim değişikliğine bağlamak kolay değil. Bilim insanlarının birçoğu o kadar ileri gitmek istemiyor ve hava koşullarının fosil yakıtlardan önce de ciddi değişimler göstermiş olduğuna dikkat çekiyor. Amerikan Ulusal Uzay Ajansı'ndan (NASA) İklim araştırmacısı Gavin Schmidt, "Rusya'daki sıcak dalgası iklim değişikliğiyle ilgili midir diye kişisel görüşümü sorarsanız cevabım 'evet' olur" diyor. "Fakat bir bilim insanı olarak bunu kanıtlayıp kanıtlamadığımı sorarsanız, cevabım 'hayır'. En azından şimdilik" diye ekliyor. İklim değişikliğini sınırlama konusundaki küresel müzakerelerde Rusya uzun süredir isteksiz, hatta bazen engelleyici bir rol oynuyor. Belki bunun sebeplerinden biri de, engin Sibirya topraklarının ısınmasından ekonomik bir yarar ummasıydı. Fakat normalde serin olan orta Rusya'daki aşırı sıcak dalgasıyla, buna eşlik eden kuraklık ve orman yangınları, kafalarda hızlı bir değişim yaratabileceğe benziyor. Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, Rusya Güvenlik Konseyi'ne, "Bugün herkes iklim değişikliğini konuşuyor. Orta bölgelerimizde olanlar maalesef bu küresel iklim değişikliğinin bir kanıtıdır, çünkü tarihimizde hiç böyle hava koşulları görmedik" dedi. Termometre ölçümlerine göre dünya, insanoğlunun atmosfere muazzam miktarlarda karbondioksit (ısıyı hapseden bir sera gazı) pompaladığı Sanayi Devrimi'nden bu yana ortalama 0,8 derece ısındı. ABD Ulusal Okyanus Ve Atmosfer İdaresi'nin bu ayki raporuna göre ise, Ocak'la Temmuz arasında kaydedilen ortalama sıcaklıklarda bir rekor kırıldı. İklim değişikliğine şüpheyle bakanlar bu istatistiklerin güvenilirliğini tartışıyorlar. Onlara göre iklimbilimciler, küresel ısınmayla hava koşullarındaki aşırılıklar arasında kesin bir bağ kuracak kadar uzun vadeli verilere sahip değiller. Fakat son zamanlardaki bazı hava olayları o kadar aşırıydı ki, önceleri herhangi bir afeti küresel ısınmaya bağlamak istemeyen kimi bilim insanları artık bu fikirlerini değiştiriyor. 2003'te Avrupa'da tahmini 50 bin kişinin hayatına mal olan sıcak dalgasının ardından bilim insanları ayrıntılı bir analiz yayınlamış ve sera gazlarından etkilenmeyen bir iklimin bu kadar aşırı davranmayacağını belirtmişlerdi. Colorado, Boulder'daki Ulusal Atmosfer Araştırmaları Merkezi'nde İklim Analizi Birimi'nin başında bulunan Kevin Trenberth de Katrina Kasırgası üzerine yayımladığı bir çalışmasında, küresel ısınmanın fırtınayı şiddetlendirdiğini ve Meksika Körfez Kıyısı'na bu yüzden normalden fazla yağış düştüğünü aktarıyor. Trenberth, "Şu veya bu fırtınaya küresel ısınmanın neden olup olmadığını veya bunun doğal değişkenlik sınırları içinde mi yer aldığını sormak yanlıştır. Çünkü bugünlerde her ikisinin de mutlaka payı var" diyor.