Pİşçiler geçenlerde 14,6 metre yüksekliğinde ve 27,2 ton ağırlığındaki bronzdan yapılmış bir Büyük İskender heykelini Makedonya'nın başkenti Üsküp'ün merkez meydanındaki bir kaidenin üzerine yerleştirdi. Makedonya'daki kimlik politikaları üzerine çalışan New York Eyalet Üniversitesi'nden antropolog Vasiliki Neofotistos, "Bu Makedonya'nın ulusal bir kimlik yaratma çabası" diyor. Heykel siyasal ve toplumsal mühendisliğin kusursuz bir şekilde ayarlanmış tezahürünü temsil ediyor. Makedonya, Komünizm sonrası dünyanın en çetrefilli ihtilaflarından birinin tam merkezinde. Yunanistan, Makedonya isminin kendi kuzey bölgesine ait olduğunu ve Yunan tarihinin bir parçası olarak gördüğünü belirterek komşusunun diplomatik ilişkilerini son 20 yıldır adeta rehin almış durumda. Yüzde 31 işsizlik oranının olduğu iki milyonluk bir ülke olan Makedonya ise uluslararası tanınma peşinde. Antik çağın en ünlü lideriyle birlikte anılmak Makedonyalılar için çok önemli. 48 yaşındaki Petko Bozhinovski, "İskender'le gurur duyuyoruz. Nihayet İskender'imiz kendi vatanına geri dönüyor" diyor. Tartışmalı bir proje bu. Yaklaşık 13 milyon dolara mal oldu fakat heykeli destekleyenler onun değerine paha biçilemeyeceğini söylüyor. 32 yaşındaki etnograf Alexander Ristevski, "Kimliğinizi kaybederseniz siz bir hiçsiniz" diyor. Makedonya'ya 2008'de NATO üyeliği teklif edileceği vaat edilmişti. Ama isim konusu hâlâ çözülmediği için Yunanistan üyeliği veto etti. 2005'te Makedonya Avrupa Birliği üyeliği adayı oldu fakat Yunanistan'ın ayak diremesi nedeniyle üyelik müzakereleri henüz başlamadı. Makedonya'yı 135 ülkenin tanıdığını söyleyen emekli diplomat Alex Trajanovski, "Yunanistan yüzünden niye ismimizi değiştirelim ki?" diye soruyor. Yunanistan da aynı oranda inatçı. Geçen ay Dışişleri Bakanı Stavros Lambrinidis, heykeli "provokasyon" olarak niteledi. Makedonya 1991'de Yugoslavya'dan bağımsızlığını ilan ettiğinde Yunanistan ismini ve bayrağını protesto etti. İki ülke 1995'te geçici bir anlaşma imzaladı. Makedonya uluslararası alanda 'Eski Yugoslav Cumhuriyeti Makedonya' diye anılacaktı. Yunanistan da karşılığında ülkenin uluslararası kurumlara üye olmasını engellememeyi kabul etti. İki taraf hâlâ yeni bir isim üzerinde müzakere yürütüyor. Makedonya Lahey Uluslararası Adalet Divanı'nda, 1995 anlaşmasını ihlal ettiği gerekçesiyle Yunanistan aleyhine dava açtı. Eylül'de bir karar çıkması bekleniyor. Makedonya İskender'in ismini Üsküp'teki havaalanına, bir otoyola ve bir stadyuma verdi. İskender heykelinin açılışı 8 Eylül'deki Bağımsızlık Günü'nde yapılacak. Kültür Bakanlığı'nda çalışan Arkeolog Pasko Kuzman, İskender'in ülke için bir kimlik yaratılmasına katkıda bulunduğunu söylüyor ve ekliyor: "İskender dünyayı fethetti. Böyle bir liderden vazgeçer misiniz? Hiç sanmıyorum."