Antibiyotiklere dirençli "süper mikroplar"la karşı karşıya kalan devlet görevlileri, ilaç şirketleri ve tıp uzmanları, yeni antibiyotiklerin onay sürecini hızlandırmak için baskı yapıyor. Ama buna karşı çıkan bazı uzmanlar endişelerini dile getiriyor. Onay sürecinin hızlandırılmasını savunanlara göre yeni antibiyotik ihtiyacı o kadar acil ki, uzun süreli araştırmalardan vazgeçilip yeni antibiyotiklerin ağır hastalar üzerinde denenmesi gerek. ABD Sağlık ve İnsani Hizmetler Dairesi Mayıs'ta, önde gelen ilaç şirketlerinden GlaxoSmithKline ile imzaladığı anlaşma kapsamında, antibiyotiklere dirençli bakterilere ve teröristlerin kullanabileceği biyolojik savaş maddelerine karşı ilaç geliştirmesi için şirkete 40 milyon dolar vereceğini açıkladı. Plana göre ABD önümüzdeki beş yılda, şirkete 200 milyon doları bulan hibe sağlayacak. Gıda ve İlaç Dairesi'ne (FDA) bağlı İlaç Değerlendirme Merkezi'nin Müdürü Doktor Janet Woodcock, "Dünya çapındaki bir krizle karşı karşıyayız ama hazırlık aşamasında olan antibiyotikler yok. Durum kötü ve bulaşıcı hastalıkları tedavi eden doktorlar öfke içinde. Ama asıl kötü olan, bundan 5-10 yıl sonra ne durumda olacağımıza dair düşünceler" diyor. Doktorlar hastaların hayatını kurtarma konusunda çoğu kez acı verici seçeneklerle yüz yüze kalıyor. Bazı doktorlar, böbreklere verebileceği hasar nedeniyle yıllar önce terk edilen daha eski tür antibiyotik Colistin'i yeniden kullanıyor. Bulaşıcı hastalık uzmanı Doktor Helen Boucher, "Aşırı toksik olduğu için, günümüzde Colistin gibi ilaçlar üretilmiyor" diyor. Amerikan Bulaşıcı Hastalıklar Derneği'nin önerdiği plan uyarınca, hızlandırılmış testlerden sonra onaylanan yeni antibiyotiklerin üzerinde sadece ağır hastalarda kullanılacaklarına dair etiket bulunacak. Ama planı eleştirenlere göre ilaçların üstüne etiket koymak yeterli değil. Eskiden FDA'da antibiyotikleri inceleyen Doçent Doktor John Powers, "Bu ilaçların ne kadar işe yarayacağını bilmenin gerçekten hiçbir yolu yok" diyor. Aşırı antibiyotik kullanımı, dirençli bakterilerin ortaya çıkmasının önemli bir sebebi olarak görülüyor. Yeni ilaçların üretimi buna ayak uyduramadı. İçlerinde GlaxoSmithKline ve AstraZeneca'nın da olduğu birkaç büyük ilaç üreticisi geçenlerde, Avrupa hükümetleri ile sektörün yeni antibiyotikler geliştirmek için başlatt ığı ortak girişime katıldı. Şirketler kayna k la r ı ve araştırma verilerini p a y l a ş ı y o r . ABD'li yetkililer kısa süre önce GlaxoSmithKline'a verdikleri hibe d ışı nda, yeni a n t i b i y o t i k l e r g e l i ş t i r m e maliyetini karşılamak amacıyla ilaç üreticilerine on milyonlarca dolarlık yardım sağlıyor. Ayrıca ABD Kongresi geçen yıl, ilaç üreticilerine etkili ilaçlar için beş yıl daha piyasa imtiyazı veren bir yasa çıkardı. FDA'nın yeni antibiyotikleri daha hızlı onaylamasını da öngören yasa, ayrıntıya girmiyor. Amerikan Bulaşıcı Hastalıklar Derneği'nin desteklediği plan uyarınca, normal bakterileri öldürebileceğini göstermek için sağlıklı hastalardan oluşan küçük bir grupta test edilen yeni antibiyotikler daha sonra, ilaca dirençli bakterileri taşıyan hastalarda denenecek. Woodcock hızlandırılmış testi, nadir hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlara uygulanan teste benzetiyor. Ama sonuçta bir antibiyotik milyonlarca kişide kullanılabilir. Bu yüzden, hızlandırılmış testleri savunan uzmanlar bile sorunlar yaşanabileceğini kabul ediyor. Bulaşıcı hastalık uzmanı Doktor Vance Fowler'a göre, dirençli bakteri taşıyan hastalarda bir ilacı test etmek o ilaç hakkında sağlam çıkarımlar yapmayı sağlamayabilir; çünkü hastanın ölümünün veya iyileşmesinin ilaçla bağlantılı olup olmadığını belirlemek zor. Ama bu çalışmaların titizlikle yapılması halinde bazı yanıtlar sunabileceğini söyleyen Fowler, "Testler mükemmel olmasa da, sınırlı seçeneğin bulunduğu durumlarda bazı kanıtlar sağlayabilir" diyor.
BARRY MEIER
