Defne Joy Foster'ın ölümünün medyada yer alma şekliyle ilgili tartışma sürüyor. Medya etiğinin ilkeleri evrensel. Indiana Üniversitesi'nden gazetecilik etiği uzmanı Prof. Sherry Ricchiardi'ye, Defne'yle ilgili tartışmaları özetledim ve görüşünü sordum. İşte yanıtı: "Defne Foster gibi spot ışıklarının altında yaşamayı seçtiğinizde, özel yaşamın dokunulmazlığından bir yere kadar vazgeçmiş olursunuz. Bu elbette, medyanın dilediği gibi dedikodu ve spekülasyon yazabileceği anlamına gelmez. Ama ünlüler, özel hayat konusunda sıradan insanlarla aynı kategoride yer almaz. Foster, sağken halkın ve medyanın ilgisiyle şöhret kazanmıştı. Bu ilgi, öldüğü anda sona ermez. Hele ortada böyle esrarengiz bir ölüm varsa... Bu haberde gazetecilerin üstesinden gelmesi gereken zorluk, doğruları yazmakla, Foster'ın itibarına ve ailesine gelebilecek zarar arasında bir denge kurmaktaydı. 'Cinsiyetçi' dil tartışmasına gelince... Ölen kişi kadın değil erkek olsaydı ve yaşamını yitirdiği gece karısı yerine başka bir kadınla gece kulübüne gittiği ortaya çıksaydı, yine aynı ilgiyle karşılaşır mıydı? Benim tahminim, evet. Medya aynı gerekçelerle yine aynı tepkiyi verirdi. Eğer böyleyse, Foster'ın ölümüyle ilgili haberlere cinsiyetçi söylemin hakim olduğunu söylemek de kolay değil."
Komşunun kablosuz internetini kullanmak etik mi?
İnternet kotamı doldurduğum aylarda basit işlemler için bazen komşuların kablosuz internet ağını kullanıyorum. Etik mi? (S.N.) Şifreli bir ağı kırmaya kalkmak elbette etiğe aykırı. Peki şifresiz bir ağı, e-posta gibi basit işlemler için kullanmak? Bu konu bütün dünyada tartışmalı. Teknoloji yazarı Eric Bangeman, Ars Technica sitesindeki yazısında şöyle diyor: "Şifresiz WiFi ağını kullanmak, radyo dinlemek ya da TV seyretmekten daha fazla hırsızlık değil. Eğer WiFi dalgaları size kadar geliyorsa ve bilgisayar korsanlığına başvurmadan erişim sağlıyorsanız, bunun yasal ve ahlaki açıdan doğru olduğu net. Komşunuz bahçesini sulamak için kullandığı fıskiyeyi açıp kazara sizin bahçenizi de sularsa ona borçlu mu olursunuz? Elbette hayır." Bangeman'ın görüşüne bir yere kadar katılıyorum. Komşunun internet bağlantısını kullanmanın kabahati biraz da kablosuz ağına şifre koymayan komşuda. Şifresiz bir ağı, email gibi basit işlemler için kullanmak etiğe aykırı değil.
BAZEN ETİK
Patrondan habersiz iş aramak etik mi?
Bir işte çalışırken, patrondan habersiz iş görüşmesi yapmak ve nedenini açıklamadan işyerinden izin alıp şehir dışında mülakatlara gitmem etik midir? (S.İ.) İlginç bir durum: Ortada bir yalan yok. Ama doğru da yok! İngilizlerin bu tür durumlar için kullandığı zekice bir söz var: Doğrunun ekonomik kullanımı. Sizin durumunuza uyuyor: Yöneticilerinize yalan söylemiyorsunuz. Ama doğruyu da saklıyorsunuz. Ortada yalan olmadığına göre, bence bunda etiğe aykırı bir durum yok. Son durum: Konyalı okurumuz, yeni bir iş bulmayı beklemeden istifa etti. Fakat patronlar ısrarcı olunca geri döndü. Şu anda aynı işyerinde devam ediyor.
ETİK