Memede kitle, meme kanseri olan kadınların en sık yakınmasıdır. Diğer belirtiler; memede büyüme, asimetri, meme başı değişikliği, meme başının içeri çekilmesi veya meme başından kanlı veya renksiz bir akıntının gelmesi, deride ülserasyon, kırmızılık, ödem ve koltukaltında kitledir.
SİMETRİYE BAKILIR
Kollar yanda ve yukarıda iken yapılan muayenede memenin büyüklüğü, simetrisi, göğüs kasları hareketleri, renk değişikliği ve çekinti olup olmadığı izlenir. Hasta oturur durumdayken koltukaltlarında, yatar durumda ise memelerinde kitle veya lenf bezi olup olmadığı araştırılır.
Riski olmayan kadınlar 20 yaşından itibaren iki-üç yılda bir kez, 40 yaşından sonra ise yılda bir kez meme muayenesi yaptırmalıdır.
Teşhis için yapılan mamografi, üç yönlü olarak çekilir. Verilen radyasyon dozunun meme kanseri riskini artırmadığı şimdilik kabul görmektedir. Tarama mamografisi ise genellikle iki yönlü yapılır. Memedeki şüpheli alan veya mikrokalsifikasyonlar (küçük kireç odakları) 1.5 kat büyütülerek tanıya gidilmelidir.
ULTRASON ETKİLİ
Ultrasonografi, mamografiden sonra en sık kullanılan tanı yöntemidir. Özellikle genç kadınlarda tercih edilir. Kistik ve solid kitle ayrımında rol oynar. Kitlenin içinde sıvı varsa 'kistik kitle', katı doku varsa 'solid kitle' diye tanımlanır.
Hastanın tedavi seçeneklerinde; menopoz, tümörün büyüklüğü, âdet görüp görmediği, reseptörler ER ve PR ve HER- 2'nin durumu rol oynar.
Âdet görmeyenlerde TSH hormonuna bakılır; 50 ünitenin üzerindeyse hasta menopozda kabul edilir. Âdet görenlerde tedavi icin tamoksifen, menopozda olanlarda ise aromatöz inhibitörleri kullanılır.
YENİ TEDAVİ CİHAZLARI HEDEFE ODAKLANIYOR
Kemoterapideki gelişmeler, hastalara büyük şans getirmiştir. Kemoterapide pek çok ilaç kullanılır ama standart tedaviler şöyledir: 4 kür doksarubisin, siklofosfamid; 4 kere taksan grubu. 6 kür taksan, doksarubisin ve siklofosfamid yapılan gruplar da mevcuttur.
METASTAZ VARSA
İleri evrelerde ve metastatik vakalarda, pek çok ilaç sıralı olarak kullanılır ve hastalar tedaviden çok yarar görür. Son zamanlarda hedefe yönelik tedaviler de büyük önem kazanmaktadır.
Akciğerde ve karaciğerde tek metastazı olanlarda cerrahi girişim; karaciğer metastazlarında cerrahi veya kemoembolizasyon (cerrahi olmayan bir kanser tedavisi) düşünülebilir. Beyin metastazlarında nodül, üç taneyi geçmiyorsa çok yeni tedavi cihazları olan cyberknife (uzay neşteri) ile bu küçük tümörler yok edilebilir.
KEMOTERAPİ ALIRKEN BUNLARA DİKKAT EDİN
Kemoterapi veya hormon tedavisi gören meme kanseri hastalarına, greyfurt ve sarı kantaron otu yasaklanmalıdır. Östrojen (+) olanların ise kızıl yonca, şerbetçiotu, keten tohumu ve soya yağı tüketmemesi gerekir.
Yer elması, meyan kökü, zencefil, sarımsak ve ginseng az tüketilmelidir.
L-Karnitin, Koenzim Q10, Omega-3, Maitace, Shark liver-oil kullanılabilir.
Zencefil düşük doz alınabilir, akupunktur ise bulantılara yardımcı olur.
SEBZELERİ SİRKE İLE TEMİZLEYİN
Hastaların ağız bakımı için buz tabletleri, şekersiz dondurma, karbonatlı su, papatya özü, yeşil çay, kara dut şurubu kullanılabilir.
Radyoterapi esnasında maydanoz, bergamut, patlıcan, incir ve asitli gıdalar az tüketilmelidir.
Çamaşırlar zeytinyağı ya da defne yaprağı sabunuyla yıkanmalı, bulaşık makineleri dikkatli kullanılmalıdır.
Katı yağlar, katkı maddeli gıdalar, beyaz un ve şeker tüketiminden kaçınmalıdır.
Her türlü sebze ve meyve; elma sirkesi veya zeytinyağlı sabunla dezenfekte edilmelidir.
Hormon tedavisi sürecinde tamoksifenle birlikte yeşil çay ve böğürtlen çayı kullanmalı, soya ve keten tohumu yağından uzak durmalıdır.
YAPMAYIN, KORUNUN!
Meme kanserinden korunmak için yapılması gerekenler şöyle sıralanır:
Stresten uzak durmak.
Kilo almamak, yağlı gıdalardan kaçınmak.
Hormonlu turfanda ve nitrit içeren korumalı gıdalardan uzak durmak.
Her gün sebze- meyve tüketmek ve gökkuşağı renkleriyle beslenmek.
Hormon ve koruyucu ilaçlardan kaçınmak
Alkol ve sigara kullanmamak.
Parafen içeren sprey, güneş yağı ve makyaj malzemeleri kullanmamak. (Parafenler; östrojen hormonunu taklit ederek meme dokusunda birikme yapar!)
Karanlıkta uyumak.
İyonizan radyasyondan kaçmak.
BESLENME ÖNERİLERİ
Meme kanserinden korunmak için beslenmenizde dikkat etmeniz gerekenler ise şöyle:
Soya türevleri tüketmek, keten tohumu kullanmak.
Sütü azaltmak. Yoğurt, çökelek, yağsız peynir ve türevlerini bol bol tüketmek.
Yer fıstığı, arpa, biberiye, yeşil çay, enginar, nar, elma kabuğu, pırasa ve soğan yemek.
Günde 5 fincan kahve içmek.
FAYDALARI BÜYÜK
Kemoterapi gören hastalara haftada iki kez kırmızı et, balık, hindi tüketmeleri önerilir. Diğer faydalı besinler şunlardır: Yumurta akı, avokado, ananas, limon kabuğu, yeşil çay, böğürtlen, domates, kara erik, kara üzüm, kayısı, karadut, havuç, biberiye, karahindiba, fesleğen, kuşkonmaz, ısırgan yaprağı, probiyotik yoğurt, yağsız beyaz peynir, çökelek, şekersiz ve sütsüz kahve.