Uyku; vücut ve zihnin tekrar doldurulduğu zaman dilimidir. Aynı zamanda, bağışıklık sisteminin en etkili şekilde çalıştığı zamandır. Araştırmalar; gece uykusunun azaldığı durumlarda, hücrelerin hasara daha duyarlı hale geldiğini ve iyileşme kapasitelerinin azaldığını ortaya koyuyor.
VARDİYA İŞÇİLERİ DİKKAT!
Rahim ağzı kanseri riski taşıyan kadınlar üzerinde yapılan bir çalışmada, uyku kalitesinin doğrudan bağışıklık fonksiyonuyla ilgili olduğu saptandı. Buna göre; ne kadar yüksek kalitede uyku uyunursa, bağışıklık fonksiyonu o kadar artar. Beynimizin içinde, birçok fizyolojik fonksiyonu koordine eden bir çeşit ana saat vardır. Uykunun bir rolü de; bu fizyolojik fonksiyonları düzenlemeye yardımcı olmaktır. Eğer ritmlerimizi ahenk içinde tutarsak, sağlıklı yaşarız. Uyku bozuklukları konusundaki en hassas grup; vardiyalı çalışan işçilerdir. Bu kişiler, çalışma ve uyuma saatleri haftalık veya aylık olarak değiştiği için uykuya dalmada güçlük yaşar. Bu kişilerin daha yüksek kanser riskine sahip olmalarının altında, uyku düzensizliklerinin yattığı tahmin ediliyor. Bazı çalışmalar; vardiyalı işçilerin, hastalıklardan daha çok zarar gördüğünü ve sabit takvimle çalışan kişilere göre daha erken yaşta öldüklerini de gösteriyor. Siz de vardiyalı çalışan biriyseniz; uyku saatinde 3 miligram melatonin, uyanınca ise metilkobalamin olarak bilinen B12 vitamini formundan almanızı öneririz.
BİYOLOJİK SAATE AYAR
Melatonin, beyin sapındaki epifiz bezinden salgılanan bir hormondur. Bu hormon; uyuma/uyanma döngüsünü kontrol etmesinin yanı sıra, hormonların doğal biyoritminin düzenlenmesinde önemli rol oynar. Vücutta melatonin salınımı; karanlık ile uyarılır, ışık ile baskılanır. Vardiya çalışması melatonin salınışının bozulmasına neden olur ve sonuç olarak da vücudun ritmi bozulur. Uyku öncesi melatonin alınırsa; biyolojik saatin yeniden ayarlanması sağlanabilir. Melatonin, kanser tedavisinde de yüksek dozlarda kullanılır. Özellikle beyin tümörü tedavisinde hastalara gece yatmadan yarım saat önce verilir.
KONSANTRASYONU VE UYKUYU DÜZENLİYOR
Araştırmalar, B12 vitamininin özel bir formunun vardiyalı çalışanlar için olduğu gibi, gündüzleri çok uyuyanlar ve geceleri sık uyananlar için de tedavi edici özellik taşıdığını gösteriyor. Bu vitaminin; gündüzleri konsantrasyonu artırdığı da bilinen etkileri arasında.
SAĞLIKLI BİR UYKU İÇİN BUNLARA DİKKAT EDİN
Kafein ve alkol gibi uykuyu kaçıran maddelerden uzak durun.
Uyku öncesi bir şeyler atıştırıyorsanız, gece boyunca kan şekeri seviyesinin sabit kalmasını sağlamak ve beyindeki serotonin seviyelerini artırmak için kepekli tahıl taneleri ve ekmek tercih edin.
EGZERSİZ YAPIN
Düzenli egzersiz yapın, ancak yatmadan iki saat veya daha az bir süre öncesinde egzersizi bırakın.
Uykuyu düzene koymak için besin takviyelerinden yararlanın.
Melatonin, uyku öncesi 3 miligram dozunda alındığında uykuyu destekler.
Uykuyu düzenlediği bilinen kedi otu gibi bitkisel ürünlerin yatmadan 45 dakika önce alınmasında yarar vardır.
Eğer uykuyu bozan kas kramplarınız varsa; geceleri 250 miligram magnezyum ve E vitamini almayı deneyebilirsiniz.
TEDAVİDE KİLİT NOKTA
Kanserli hastalarda düzenli uyku; gerek bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi, gerekse kemoterapinin etkilerinin azaltılmasında önemli bir faktördür.
