Osmanlı'nın Bizans İmparatorluğu'ndan ilk fethettiği, Osman Bey'in da adına ilk hutbeyi okuttuğu rivayet olunan Karacahisar Kalesi'nde Osmanlı tarihçilerinin kutbu sayılan Prof. Dr. Halil İnalcık'ın 10 yıl önceki girişimiyle başlatılan kazı çalışmalarına, 4 yıl aradan sonra yeniden başlandı. Eskişehir Valisi Mehmet Kılıçlar, kazı çalışmalarının dünyada ve ülkede Osmanlı İmparatorluğu'nun başlangıcını ortaya çıkartacak ilk bilimsel kazı özelliği taşıdığını söyledi. Vali, "Burası 1288'de Osman Bey tarafından ilk fethedilen ilk Bizans hisarıdır. Kazının sonucunu bütün dünya bekliyor. Buradan çıkacak sonuçlar çok önemli. Uluslararası sonuçlar yaratacak bir kazı çalışması. Prof. Dr. Halil İnalcık'tan kazı çalışmalarını incelemesini istedik" dedi Kazı çalışmalarının başındaki isim Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Erol Altınsapan öncelikli hedeflerinin kale içindeki yerleşim dokusunu ortaya çıkartmak olduğunu söyledi. Altınsapan, şu bilgiyi verdi: "Kalenin iç suruna dayalı iş atölyelerini bu iç surun kulelerini ortaya çıkarttık. Daha sonra kalenin ana kısmına geçip, yapacağımız sondajlarla çalışmalara devam edeceğiz. Yüzey araştırmasında, çevrede onlarca yapının temel izlerini gördük. Mezarlık olduğunu düşündüğümüz yerler de var.''
1999'DA ÖNCÜLÜK ETTİ
Prof. Dr. Halil İnalcık ise Osmanlı tarihi araştırmalarında Karacahisar'da bir arkeolojik kazı yapılması için ilk defa 1999'da Milli Eğitim Bakanlığı Eski Eserler Genel Müdürlüğü'ne başvurduğunu ve mali destek aldığını söyleyerek, "Bunun üzerine Anadolu Üniversitesi'nde arkeolog Taciser'le ilk yüzey araştırması yapıldı. Bundan sonra Anadolu Üniversitesi kazı işlerini devam ettirmiştir" dedi.
OSMAN'IN PAYİTAHTI
Prof. Halil İnalcık, kazıların yeniden başlamasıyla ilgili özetle şunları söyledi: "Yalova'da Osman Gazi'nin Bizans'a karşı 1302'de kazanmış olduğu Bapheus zaferi dolayısıyla toplanan sempozyumda Eskişehir Valisi bir heyetle beraber beni huzuruna davet etti. Kendisiyle konuştuk ve Karacahisar kazısına devam edilmesi kararlaştı. Selçuklu-Bizans sınır bölgesinde Eskişehir'e 7 kilometre mesafede yöreye hâkim yüksek tepe Bizanslı bir tekfurun elindeydi. Tekfur Selçuk sultanını tanıyor ve haraç gönderiyordu. Bu sebepten o tepede varlığını sürdürmekteydi. Eskişehir'de oturan İlhanlı-Selçuklu valileri ona karşı bir şey yapamıyordu. Osman, gaza faaliyetine başlamış olup, Söğüt'ten geldi ve bu sarp kaleyi 1288'de fethetti. Osman, kaleyi payitahtı yani başkenti yaptı. Tüm Eskişehir kendisine itaat etti. Böylece Karacahisar Kalesi Osman'ın ilk merkezi bir Müslüman şehri olarak gelişti. Nüfus arttı, kiliseler camiye çevrildi ve rivayete göre ilk hutbe orada okundu. Hutbe okunması beyliğin bir işaretidir.
BENİM İÇİN BİR ÖDEV
Kuşkusuz Osman Gazi, Karacahisar'da beyliğinin temelini atmıştır. Karacahisar ve Eskişehir, Bilecik ve Yenişehir'den önce Osmanlı Beyliği'nin ilk merkezi olarak önemli tarihi bir yerdir. Karacahisar'daki kazılarda özellikle kiliseden çevrilmiş camileri bulmak önemliydi. Fakat şimdiye kadar buna ait bir iz bulunmadığı anlaşılıyor. Araştırma faaliyetine yardım etmek ödevimdir."
