ABD Federal Temyiz Mahkemesi, önceki gün önemli bir karara imza atarak 1915 olaylarında ölen Ermenilerin mirasçılarının, kendilerine ödeme yapılması için sigorta şirketlerine dava açamayacağına hükmetti. Konuyu yakından takip eden uzmanlar, kararın Türk hükümetine ve bankalarına karşı açılan davada "Türkiye'nin elini güçlendirdiğini" savundu.
EYALET YASALARI ETKİSİZ
Dava süreci, Kaliforniya Eyalet Meclisi'nin soykırımı tanımasıyla başladı. 2000 yılında da, 1915 olaylarında yaşamlarını yitiren Ermenilerin mirasçılarına, sigorta bedellerini almak için sigorta şirketlerine dava açma hakkı tanındı. ABD'de yaşayan Ermeniler önce New York'taki büyük sigorta şirketi Life Insurance'a, ardından Fransız AXA'ya dava açtı. Her iki sigorta şirketi dava sona ermeden Ermenilerle anlaştı. Üçüncü dava ise Ermeni bir rahip olan Vazken Movsesyan tarafından 10 yıl önce, Ermeni aileler adına Munich Re AG'ye karşı açıldı. Munich Re AG ise mahkemenin yetkisiz olduğunu savundu. San Francisco 9'uncu Temyiz Mahkemesi, üç yıl önce Kaliforniya eyaletinde kabul edilen yasayı iptal ederek Ermenilere dava yolunu kapattı. Ancak aynı mahkeme, Ermenilerin 2010'un aralık ayında yaptığı itirazı kabul etti. Böylece Ermenilerin dava açabileceklerini ilan etti. Kasım 2011'de bu kez Alman şirketinin itirazını incelemeye alan aynı mahkeme, kararını önceki gün açıkladı. Yargıç Susan Graber başkanlığındaki mahkemenin 11 kişilik heyeti, oy birliğiyle Alman şirketine Ermeniler tarafından açılan davayı düşürdü. Mahkeme, kararın gerekçesi olarak, "yabancı kuruluşları ABD mahkemeleri önüne çıkarma yetkisinin sadece federal hükümette olduğunu" belirtti. Gerekçede, "Dışişleri doktrinine göre, federal yetkiye müdahale eden eyalet yasaları etkisizdir" ifadesi kullanıldı. Mahkeme gerekçesinde, ABD Başkanı Barack Obama'nın 2010'un nisan ayında, 1915 olaylarına dair yaptığı konuşmada "soykırım" kelimesini kullanmaktan kaçındığının da altını çizdi. Alman Munich Re AG'nin Halkla İlişkiler Direktörü Johanna Weber ise "Hukukçularımız kararı inceliyor. Açıklamayı ancak detaylı incelemeden sonra yapacağız" şeklinde konuştu.
2 BANKAYA DAVA AÇTILAR
San Francisco Temyiz Mahkemesi'nin aldığı karar Türkiye'yi de yakından ilgilendiriyor. Zira ABD'nin Los Angeles kentinde yaşayan Ermeniler, 2010'un temmuz ayında, Türkiye devleti ile Ziraat Bankası ve Merkez Bankası aleyhine dava açmıştı. 1915'te yaşamını yitiren Ermenilerin varisleri, "milyarlarca dolar" tazminat talep etmişti. Kararı yorumlayan Türk uzmanlar, sonucun Türkiye'nin yararına olduğunu belirterek, "Mahkemelerin yetkisiz oldukları görüşünü destekleyen Türkiye'nin eli güçlendi" yorumunu yaptı.