Sosyalist sistemde özel teşebbüse yer vermeyen Kuzey Kore, ekonomik olarak her şeyi devlet elinden sağlıyor. Kore Savaşı'nın ardından büyük zorluklarla ayağa kalkmaya çalışan ülke ekonomisi, Küba ve birçok diğer sosyalist ülke gibi Sovyetler Birliği'nin çökmesiyle birlikte mali açıdan darboğaza girmiş. Ülke yönünü önce Çin'e ardından da hiçbir diplomatik ilişkisi olmayan güneyindeki Güney Kore'ye çevirmek zorunda kaldı. Her iki ülkenin de burada birçok yatırımı bulunuyor. Resmi para birimi Kore won'u. 1 ABD Doları yaklaşık olarak 900 won'a denk geliyor. Ancak ülkedeki yabancılarla halkın kullandığı para birimleri birbirinden farklı. Oteller parayı, şehir merkezindeki ofislerden 40 kat daha düşüğe bozuyor. Ayrıca alışverişlerde veya takside euro ile dolar kullanmayı tercih ediyorlar. Bize verilen bilgilere göre, ülkede un, mısır unu, yağ ve pirinç gibi temel gıdalarda halen karne sistemi uygulanıyor. Üç kişilik bir aileye günde bir kilogram pirinç ücretsiz sağlanıyor. Daha fazlasına ihtiyaç duyulduğu taktirde hayli yüksek miktarda satılıyor. Kuzey Kore'de 3 bin-4 bin Won'la en yüksek maaş öğretmen ve doktorlara veriliyor. Bu da yaklaşık 4 ABD dolarına denk geliyor. Ülkede kişi başına düşen milli gelirse 2010 yılı verilerine göre bin 800 dolar (Türkiye'de bu rakam 10 bin doları buluyor).
KAPKARANLIK KENTLER...
Ülkede en fazla elektrik ve ısınma sorunu yaşanıyor. Büyük yeraltı kaynaklarına sahip olan Kuzey Kore, son yıllarda Çin'in desteğiyle kömür çıkarmaya ve hatta ihraç etmeye başladı. Ülkenin halen en büyük finansal destekçisi yılda 3 milyon dolarla kuzeydeki tek komşusu Çin. Eski bir atasözüne göre Çin ile Kuzey Kore "diş ile dudak" kadar birbirine yakın. Yabancı gazetecilere göre, özellikle Çin, Kuzey Kore'ye verdiği destekle güney "sınırına" ABD askerinin yaklaşmasını engelleyebiliyor. Başkent Pyonyang'da gece ilerlediğinizde kapkaranlık bir kentle karşılaşıyorsunuz. Akşamları hemen hemen hiç ışık yanmıyor. Bazı açık pencerelerden, evlerde tek tip floresanlı, ancak oldukça kısık yuvarlak lambalar dikkatimi çekiyor. Sokaklarda sadece liderlerin posterleri ve de devleti yücelten büyük panoların parlak ışıkla aydınlatılıyor. Rehberim, ülkede Çin sınırında Yalu Nehri üzerinde bir adet hidroelektrik santralin bulunduğunu söyledi. Akşamları yaşanan karanlığın nedeni ise elektriğin evler yerine fabrikalara verilmesi.
EMLAK VE OTOMOBİL ATAĞI
Son yıllarda büyük atağa geçilen alanlarsa emlak ve otomobil. Bir önceki lider Kim Jong-il, 17 yıllık yönetiminde büyük bir kentsel yenilenmeye gitti. Türkiye'dekine benzer bir dönüşümle eski ve alçak katlı binalar yıkılıp yerlerine çok katlı gökdelenler dikildi. Rehberim, bu inşaatlarda çalışmak için öğrencilerin bir yıl okula gitmediğini, geri kalan halkın da "devrim ruhuyla" gönüllü olarak çalıştığını anlatıyor. Sosyalist Kore devleti, her vatandaşa bedava konut sağlıyor. Hatta konutların içine buzdolabı, koltuk, lamba gibi eşyaları da ücretsiz veriyor. Elektrik ve su da bedava.