Erzurum Jeofizik Mühendisleri Odası Doğu Anadolu Bölge Başkanı Rufai Çınar, Erzurum'daki tarihi camilerin kıble yönünü mercek altına aldı. Uydu koordinat sistemi kullanarak özellikle Yakutiye ilçesi sınırlarında yer alan camileri tek tek inceleyen Çınar, tarihi 40 caminin kıble yönünde 5 ila 30 derecelik doğuya doğru sapmalar olduğunu belirledi. Camilerin konumu, koordinatları ve Kabe'ye olan uzaklıklarını tek tek hesapladığını belirten Rufai Çınar, Türkiye'deki birçok tarihi camide kıble yönünün yanlış olduğunu iddia etti. Camilerde 10 derecenin üzerinde olan sapmaların düzeltilmesi gerektiğini kaydeden Çınar, şunları söyledi:
'Ulu Cami'yi örnek vermek istiyorum. Kabe'ye olan uzaklığımız 2 bin 45 kilometre. 5 derece sapma olduğunda 177 kilometre fark ettiriyor. Zaten genelde camilerimiz hep doğuya doğru kaymış. 10 derece olduğu zaman 354 kilometreye çıkıyor. Ulu Cami'de de 10 derecelik bir sapma var. Zaten 24 dereceden sonrası Suudi Arabistan'ın da dışına çıkıyor. O zaman Birleşik Arap Emirliklerine doğru yönelmiş oluyoruz. Aynı hata payında doğuya değil de batıya doğru 28 derecelik açıyla yönelirsek, eski kıblemiz olan Kudüs'e yani Mescid-i Aksa'ya yönelmiş oluruz. Bu kritik bir sınır ama Erzurum'daki tarihi camilerin birkaçı hariç çoğu doğuya yönelmiş durumda. Bu ilk bakışta küçük bir oran gibi gelebiliyor ama 15 - 20 derece Kabe'den çok uzaklaştırıyor. Son dönemde yapılan camilerde böyle bir hata yok. GPS ve Navigasyon sistemiyle yön belirlendiği için yeni camilerde bu kadar sapma olmuyor. Ayrıca günümüzde cep telefonlarına namaz programları yüklenebiliyor, ancak cep telefonları manyetik alanlardan etkilenebilen cihazlar bu nedenle cep telefonlarına güvenmemek gerek. En ideali koordinat sistemi, GPS ve uydu görüntüleri.'
'HALILARIN YÖNÜNÜ DEĞİŞTİREBİLİRİZ'
Yaptığı araştırmayı Erzurum Müftüsü Hasan Çınar'a ileten ve kıble yönü tartışmalarının yaşanmaması için cami isimlerini açıklamayan Rufai Çınar, çare olarak da camilerdeki halıların yönünün değiştirilmesini tavsiye etti. Jeofizik Mühendisleri Odası'nın araştırmasını inceleyeceğini belirten Müftü Hasan Çınar ise Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu'nun bu konuda verdiği fetvayı anımsattı. Din İşleri Yüksek Kurulu'na göre, K'be'nin bulunduğu noktadan 45 derece sağa ve sola sapmalar kıbleden (K'be yönünden) sapma sayılmaz. Sapma derecesi daha fazla olursa "kıbleye yönelme" şartı aksamış olur. Kıblenin ne tarafta olduğunu bilmeyen kimse, soracak birini bulamadığı takdirde yıldız, güneş, rüzgar gibi birtakım doğal alametlere dayanarak kıble yönünü bulmaya çabalar ve kanaat getirdiği tarafa yönelerek namazını kılar. Namazı kıldıktan sonra kıblenin kendi yöneldiği tarafta olmadığı ortaya çıksa bile, kendisi bu yöne ictihad ederek, yani birtakım alametlere dayanarak bu sonuca ulaştığı için, namazı yeniden kılması gerekmez. Fakat namaz esnasında kıble yönünü anlaması halinde, namazını bozmadan o tarafa yönelir ve namazını tamamlar.
