Ben son 25 yılı ikiye ayırarak analiz etmeyi doğru buluyorum. Rus pazarının açılması olan 1997 öncesi ve sonrası.
Yani "Ruslardan önce ve Ruslardan sonra" diyerek geçen haftaki yazımı sonlandırmıştım.
Asla milletler arasında bir ayırım olarak görülmesin.
Bugün Kitle turizmi potansiyelimizin içinde sayısal olarak Almanlar ve Ruslar tam eşit durumdadır. Bu iki pazar bizim turizmimizin omurgasıdır. Rakiplerimiz , bu iki pazarın birlikte gelişebileceğini bizden öğrendiler ve son yıllardaki kendi ülkelerindeki krizi, Rus pazarı ile çözebileceklerini düşünüyorlar, diye belirtirsem, bu arada yararlı olur.
Neden ayırım yapıyorsunuz sorusuna bir başka cevabım var. Bize Almanlar turizmi öğretti ve biz de Ruslara turizmi öğrettik. Evet, gerek seyahat acenteciliğini, tur operatörlüğünü, otelciliği, animasyonu hatta papaz gruplarındaki grup liderlerinden rehberliği de Almanlardan öğrendik.
Türk Uçakçığı konusu Sivil Havacılık tarihinde gerçekten bir "case study" dir.
Charter uçaklarına işçi bileti satan bir yapıdan Özel Havayolu filoları kuran bir yapı bütün defolarına rağmen, gerçekten bir başarı öyküsüdür.
Almanya'da kazandığımız turizm tecrübemizi, Sovyetler rejiminin değişmesi ve dışarı açılmasıyla oraya taşıdık.
Bunu yapanların hepsinin bir Almanya geçmişi, tecrübesi vardı.
Yani bir noktada biz "know- how" transferi yaptık.
Ama bir tarafta disiplinli ve katı normlara sahip Almanya diğer tarafta daha kuralları bile belirlenmemiş Rusya ve bağlı devletleri.
Bu atılım hiçbir ülkenin cesaret edemeyeceği hatta reaksiyon (hız)olarak rekor sayılabilir.
Bugün Rus pazarını Türkiye kökenli tur operatörleri yönetiyorsa, kendi kurallarını piyasaya kabul ettirmelerindendir.
Rusya'da bundan sonraki gelişmeler nasıl olur?
Yani Almanya'da yaşanan, büyük kartellerin Türkiye kökenli tur operatörleri hakimiyeti ortadan kaldırma gibi bir süreç yaşanır mı, bilemiyorum. Almanya'daki Türkiye kökenli Tur operatörlerinin doğuş ve kayboluşunun ana nedenleri neydi? Sadece Almanya olarak ele almamak daha doğru olur.
İskandinav operasyonunda bir Tursem efsanesi var, Avusturya'da Gulet, İngiltere'de Metax, Hollanda'da Sonar,İtalya'da Turbanİtalia, Fransa'da Marmara, Pashatour ve Almanya'da Delta, Aquarius, Sonnen Reisen, Nazar, Öger, doğuş nedenlerini teke indirgersek; Memleketimi ben daha iyi tanır ve satarım… Kayboluş nedenini de; Sermaye şirketleri olamadıklarından gibi ekonomik nedene bağlayabiliriz.
Bu ana nedene ek, bir çok yan nedenler sıralanabilir. Analiz yapanlar bilirler ki, nedenlerin fazlalığı, sonucu daha çabuk doğurur. Burada bir önemli saptamamı atlamadan geçmek istemiyorum. Yurtdışındaki Türkiye kökenli tur operatörleri, dün de bugünde, Türkiye'deki konaklama sektöründen aldıkları büyük destekle hayatlarını sürdürmüşlerdir.
Kredi anlamındaki bu desteğin maddi anlamı zaman, zaman inanılmaz boyutlara ulaşmıştır.
Türk kökenli tur operatörlerine konaklama sektörünün ve Turizm Bakanlığı'nın kredi tanıma olayı özellikle Alman tur operatörlerini kıskandırmış ve kızdırmışt
