Türkiye'nin para makinesi ören yerleri ve müzelerin arkeolojik kazı çalışmalarının izinleri ve ödenekleri henüz çıkmazken, bu yıl uygulanan yeni yönetmelikle yetkileri daraltılıp sorumlulukları arttırılan kazı başkanları ne yapacakları konusunda belirsizlik yaşıyor. Haziran ortasında başlayan kazı sezonu için, geçen yıl Aralık ve Mayıs aylarında ödenekler kazı başkanlıklarının olduğu Özel İdare'lere gönderilmişti.
BÜTÇE VE İZİNLER GECİKTİ
Bu yıl ise ne kazı ruhsatlarının çıkması, ne ödeneğin belli olması, ne de kazı komiserlerinin belirlenememesi, Antalya'daki 2'si yabancı üniversitelerin yürüttüğü 16 kazı çalışmasında belirsizlik krizine yol açtı. Kazı başkanları bu durumda hiçbir planlama yapamıyor. Antalya'daki 18 müze ve ören yerini 2012 yılında ziyaret eden 3 milyon 114 bin 95 turist, gişelerde 9 milyon 850 bin 721 TL para bırakmıştı.
BÜTÇE YOK, MALİYET ÇOK
Öte yandan bu yıl uygulanacak olan Kültür ve Tabiat Varlıklarıyla İlgili Yapılacak Yüzey Araştırması, Sondaj ve Kazı Çalışmalarının Yürütülmesi Hakkında Yönerge, yetkileri daraltılıp sorumlulukları artan kazı başkanlarının tepkisini çekti. Yönergede bütün yıl kazı güvenliğinin kazı başkanlığınca sağlanması, kazı hafriyatının nereye atılacağını müze müdürlüklerine sorma şartı gibi maddeleri eleştiren kazı başkanları, "Bize günde 3 vardiya çalışacak bekçinin parasını karşılayacak bütçe mi veriyorlar da görevi ve sorumluluğu bizden istiyorlar! Ayrıca korunması istenen kültür varlığı devletin malıdır. Hafriyatın nereye atılacağını bile müzeye soracaksak, koskoca ören yerini bize niye emanet edebiliyorlar" diye dert yandı.Yönergeye yeni kazı izinleri için kamulaştırmaların yapılacağının ve kazı evinin hazır olması gibi taahhütlere de tepki gösteren kazı başkanları, "Kamulaştırmayı devlet bile yapmakta zorlanırken kazı başkanı nasıl yerel kaynaklardan bu imkanı yaratabilir" dedi.
BİZİM KAZILARA ZAMAN VAR
Bunları normal karşılayan kazı başkanları da oldu. Xanthos Antik Kenti Kazısı Başkanı Prof. Dr. Burhan Varkıvanç, kazısının temmuz ayında başlayacağını, kendisi için yeterli süre olduğunu söyledi. Rhodiapolis Arkeolojik Kazı Ekibi Başkanı Doç. Dr. İsa Kızgut da kazısının temmuz ayında başlayacağı için bir sorun olmadığını dile getirirken, "Yeni yönergede uygulama sırasında çıkacak sıkıntılarımızı genel müdürlüğe ilettik. Bize taleplerin doğrultusunda düzeltebileceklerini söylediler, bunlar çözülemeyecek sorunlar değil" şeklinde konuştu.
GÖZÜMÜZ POSTADA
Kazısında sadece devletin önceden ihale ettiği müze inşaatı ile tiyatro restorasyonu işlerinin yapıldığını anlatan Myra-Andriake Kazısı Başkanı Prof. Çevik, önceki yıllara göre izin ve bütçelerin verilmesinde gecikme yaşandığını söyledi. Kazıya başlamalarına bir hafta olduğunu belirten Prof. Çevik, "Gözümüz postada, bütçe ve izinlerimizi heyecanla bekliyoruz. Yeni bakanımız ilk kez bir kazı dönemi geçirecek. Yaratacağı bütçe ve çalışma koşullarını da merakla beklemekteyiz" diye konuştu. Yeni yönergeyle ağır olan şartların daha da ağırlaştırıldığını söyleyen Çevik, yetkileri azaltılırken sorumluluklarının arttığını söyledi.