Türkiye'de organ nakli ve bağışının istenilen düzeye ulaşmamasının en önemli nedenlerinden biri bilgi eksikliğiyle toplumdaki yaygın fakat yanlış inanışlardır.
Bu yanlış yargılar nedeni ile yaşamını yılarca diyalize bağlı olarak sürdüren ya da hayatını kaybeden pek çok insan bulunmaktadır.
Beyin ölümünün geri dönüşü var mıdır?
Beyin ölümü; hayatın sonlandığı, vücuttaki organların yalnızca makineler yardımı ile fonksiyonlarını sürdürdüğü anlamına gelmektedir.
Tüm desteklere rağmen organ fonksiyonları kısa bir süre daha devam ettirilebilmektedir.
Bu süre organ bağışı hakkında düşünmek için fırsat olarak görülmelidir. Yoğun bakım uzmanı, nörolog, kardiyolog, ve beyin cerrahından oluşan bir ekip tarafından beyin ölümü tanısı konulduğunda bu durum hastanın hayata geri dönüş şansının olmadığı anlamına gelmektedir.
Beyin ölümünün dört uzman hekim tarafından onaylandığında kişi tıbben ve kanunen ölmüş kabul edilir.
Organ nakli günahtır
Organ nakli hasta insanların yaşamlarını sürdürmesini sağlayan ve hayat kalitelerini yükselten bir operasyondur. İnsanlara yardım etmeyi emreden ve insan hayatını kutsal sayan dinimiz de organ bağışını teşvik etmektedir.
Organ naklinin dinen uygun olduğu İslam Dininin yanı sıra tüm büyük dinler tarafından da açıklanmış bir konudur.
Günah olması bir tarafa insanların hayatlarını kurtarmak sevap kabul edilmektedir.
Organ bağışı ile hayata döndüm ama artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak
Organ bağışı kişinin yaşam kalitesini düşürmez, aksine yükseltir. Kronik organ yetmezliği olan hastalar yıllarca yıpratıcı bir tedavi süreci yerine nakil oldukları takdirde rahatlıkla iş ve sosyal yaşamlarına dönebilmektedirler.
Örneğin böbrek hastaları diyalize bağlı yaşamaktan kurtulurken, karaciğer hastaları da hayati riski atlatarak rahatlıkla eski hayatlarına kavuşabilmektedir.
Bebek sahibi olmak, spor yapmak ve yoğun bir iş temposuna kalındığı yerden devam etmek mümkündür
. Bu ameliyatların amacı hastaların normal toplumsal hayata dönmelerini sağlamaktır.
Organlarını bağışladığımız yakınımızın cenazesinin bütünlüğü bozulur
Kadavradan organ çıkarma işlemi herhangi bir canlı ameliyatı kadar büyük bir özenle yapılır.
Organlar çıkarıldıktan sonra mümkünse estetik dikişlerle dikilerek, kadavranın hiçbir şekilde zarar görmemesine büyük özen gösterilir. Bu bedenler organların kıymetini çok iyi bilen hekimler için kutsaldır ve gerekli saygıyı görmektedir. n
Organlarımı bir kere bağışlarsam bu durumdan vazgeçemem Organ bağışından vazgeçtiğinizi yakınlarınıza söylemeniz yeterlidir. Çünkü günü geldiğinde bağışınızı değerlendirecek olanlar yakınlarınızdır. Bugün ülkemizdeki uygulamaya göre bağış kartınız olsa bile yakınlarınız izin vermedikçe organlarınız alınamaz.
Böbreğimi bağışlarsam öldükten sonra karaciğerimi de alabilirler
Organ bağışı görüşmesi esnasında, vakanın yakınları bağışlanacak veya bağışlanmasını istemedikleri organlarla ilgili isteklerini belirtirler. Hangi organların bağışlanacağı tamamen ailenin rızasına bağlı olan bir konudur.
Bağışladığım organları para ile satabilirler
Bağışlanmış organlar üzerinden herhangi bir maddi çıkar elde edilemez.
Bir insan hayatını kaybettikten sonra organları bağışlandığında bir koordinasyon sistemi devreye girmektedir. Bu sistem gereğince bağışlana organlar Sağlık Bakanlığı'nın Bölge Koordinasyon Merkezi (BKM) ve oradan da Ulusal Koordinasyon Merkezi'ne (UKM) bildirilir.
Organların merkezlere dağıtımı Ulusal Koordinasyon Merkezi tarafından yapılır.
Kaçırılan çocukların organları çalınıyor
Ülkemizde organları için kaçırılmış tek bir vaka örneği yoktur. Organ nakli yapacak kişi ve ekip sayısı çok sınırlıdır. Bu ameliyatlar tam donanımlı hastanelerde, modern ameliyathanelerde yapılmaktadır.
Naklin başarılı olması için ameliyattan sonra üst düzey bir yoğun bakım hizmeti şarttır.
Böyle büyük ameliyatlardan sonra her an ortaya çıkabilecek sorunlarla ilgili uzman kadrolar olmalıdır. Bir organ nakli ameliyatından bahsedebilmek için 50 civarından iyi yetişmiş hekim ve yardımcı personelin uyumlu çalışması gerekir. Dolayısıyla bu ameliyatlar her yerde yapılabilecek düzeyde işler değildirler
Prof. Dr. Münci Kalayoğlu
