Bir ismi de Bali Beğ olan bu mahallenin kuruluşu çok eskilere dayanır. Ortaçağdan itibaren zamanla Kaleiçi'ne sığmayan nüfus, kısmen kale dışına taşmış; yeni yerleşim birimleri yapılmış ve yeni mahalleler kurulmuştu. Bunlardan Değirmenönü ve Yenikapı, Rumların kurduğu mahallelerdi. Türkler ve Araplar Balbey, Elmalı, Kışla mahallelerini kurmuşlardı. Adını, yaklaşık 500 yıl önce Osmanlı Valilerinden Bali Bey tarafından yaptırılan camiden alan mahallede, Bali Bey Camisi, Balbey Hamamı, Çifte Hamam, Ekmekçibaşı-Loncaaltı Camisi önemli eserler bulunmaktadır
EVLİYA ÇELEBİ ANLATIYOR
1671 yılında Antalya'yı ziyaret eden Evliya Çelebi, Antalya'nın surları dışında 500 dükkânı olan bir bedesten ile 600 dükkânı olan Dizdar Cafer Ağa Hanı'ndan söz ettiğine göre, bugün Kalekapısı olarak adlandırdığımız alan, o yıllarda da önemli bir Pazar yeri idi. Balbey Mahallesi konusunda eski kaynaklarda araştırma yapan Antalya Üniversitesi, Tarih Bölümü Yard. Docenti Muhammed Güçlü, Balbey Mahallesi hakkında yazdığı bir makalede şu bilgileri bize aktarmaktadır: Bali Beğ Camii (Balı Beğ Medresesi ve Balı Beğ Hamamı ile bir külliye olmalıdır. Osmanlı Devleti'nin son döneminde de varlığını muhafaza ederek günümüze Balbey Mahallesi adıyla intikal eden Bali Beğ Mahallesi'nin 1339 (1920-1921) senesinde muhtarı Mehmed, a'zâsı Ali Efendi İbn-i Mehmed ve imamı Hafız İsmail'dir. Sonuç olarak Balıbey mahallesi kale dışında kurulmuştur. Mahallenin ilk nüvesi Selçuklular tarafından atılmıştır. Balıbey mahallesi muhtemelen Balı Zaviyesi=Balı Baba Zaviyesi'nin sakinleri tarafından Balıbey Camisi etrafında kurulmuştur. Daha sonra mahallede Balıbey Cami Vakfı kurularak, mahallenin ve aynı adı taşıyan külliyenin devamı ve imarı sağlanmıştır. Mahallenin adı XIX. Yüzyıla ait kaynaklarda Balibey mahallesi ve Balibey cami olarak geçmekte ise de Cumhuriyet döneminde Balbey şekline dönüştürülmüştür. Ancak doğru şeklinin Balıbey olması gerekir. Bugün Kalekapısı, Hanlar Bölgesi olarak adlandırılan bölge geçmişten günümüze kadar Antalya kentinin en hareketli merkezi olmuştur. Balbey Mahallesi de bu ticari merkezin hemen kuzeydoğusunda yer almaktadır. Antalya'nın ilk mahallelerinden olan Balbey'de büyük bir tarihi miras yatıyor. Büyükşehir Belediye Başkanı Hasan Subaşı döneminden başlayarak, çeşitli planlama aşamalarından geçmiş olsa da SİT alanı olduğu için bu planlar uygulanamamıştır. Antalya Kent Merkezini oluşturan Kalekapısı çevresinin sorunlarına çözüm bulunması amacıyla 1990 yılında Antalya Mimarlar Odası ve Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığınca "Kalekapısı ve Çevresi Kentsel Tasarım Yarışması" adı altında bir yarışma düzenlenmiştir. Antalya'nın geleneksel konut dokusunu yansıtan 3 kentsel sit alanından biri olan Balbey Mahallesi'nin koruma amaçlı imar planı ise ancak 12 yıl sonra 1994 yılında tamamlanmıştır. Bu plan uygulamaya geçmiş olmasına rağmen yapıların boş ve bakımsız kalmasının önüne geçilememiş, çöküntü alanına dönüşmüştür. Sonraki yıllarda Antalya'nın çok hızlı büyüyen turistik bir kent oluşu, "Kentsel Kimlik" yaratma yolunda yeni planlamalar yapılmaya çalışılmıştır. Buna göre; kentlinin kent merkezinde yaşamasını sağlayacak ve kente kimlik kazandıracak, aynı zamanda büyük bir turizm kentine hizmet verebilecek bir merkezin tasarlanması yönünde planlar yapılması yönünde bazı yarışmalar açılsa da; Balbey Mahallesi alanı, konumu sebebiyle uzun bir dönem çevresel baskıların etkisi altında kalmıştır. Alanda çıkmaz sokak, bahçe kullanımı, çeşme, kuyu ve sivil mimari özelliğinde yapılar bulunmaktadır.
YENİ BİR UMUT
Balbey Mahallesi'nde eski evler artık bakımsızlıktan ve ihmalden dolayı bir bir yıkılıyor. Antalya'nın tam merkezinde yer alan ve geçmişi 500 yıla dayanan bu mahallenin artık bir an önce ayağa kaldırılması gerekiyordu. Ne mutlu ki; Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Menderes Türel, kentteki onlarca büyük projeler yoğunluğu içinde, bu konuya da el attı. Büyükşehir Belediye Başkanı Menderes Türel'in en çok önem verdiği projelerden bir tanesi olan tarihi Balbey Mahallesi Kentsel Yenileme Projesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından imzalanarak onaylandı ve 24 Nisan 2015 tarihli Resmi Gazete'de yayınlandı. Mahalle sakinleri ve sivil toplum kuruluşlarının görüşleri alınarak hayata geçirilecek proje ile Balbey Mahallesi, Antalya'nın ikinci Kaleiçi'si olmaya aday gözüküyor.
BALBEY VE BAZI TARİHLER
1562: Yeni kurulan kent merkezindeki Balbey Mahallesi'nde 12 hanede 60 kişi yaşamaktadır. 1606: Balbey [Cumhuriyet] Hamamı yeniden inşa edildi. 1798/99: Napolyon'un katliamından korkarak Mısır'dan kaçan Arap kökenli mülteciler Antalya'ya geldi. Kaleiçi, Balbey semtleri ile Arap Suyu mevkiine yerleştirildiler. 1835: Balbey Mahallesi'nde muhtarlık teşkilatı kuruldu. 1837: Yapılan sayıma göre, kentin 47 mahallesindeki nüfusu 12.000 idi. Balbey Mahallesinde 15 Hane, 93 ev ve 540 nüfus var. 1846: Balbey Mahallesi'nde Arap Mescidi Çeşmesi inşa edildi. 1862: Bu yılın Ekim ayı ortalarında Antalya'ya gelen E. Sperling, adındaki seyyah, "Çarşı, Paşa Konağı ve şehrin en güzel hanı şehir dışında inşa edilmiştir" demektedir. E. Sperling'in bu bilgisi bize; Balbey Mahallesi'nin kalbi olan çarşı ve bedestenin etkin olduğunu ve yabancıların dikkatini çektiğini göstermektedir 1860: İki kapılı Han inşa edildi. 1870: Balbey Camisi karşısındaki ulu çınar, Demirci Osman Bey tarafından dikildi. 19 Yüzyıl sonu: Zincirli Han, Kışla hanı, Kızılkaya hanı ile Tatoğlu hanı inşa edildi. 4 Mart 1924 - 1927 Selanik ve Kesriye'nin kent yaşamından gelen mübadillere Antalya Kaleiçi'nde; Balbey, Elmalı Mahalleleri ile Yenikapı gibi sur dışı semtlerde evler verildi. 1997: Antalya Kalekapısı semtinde yer alan Tek Kapılı Han, İki Kapılı Han ve Pazar Hamamı, Antalya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nca koruma altına alındı. 13 Mart 2004: Balbey Mahallesi'nde restore edilen bir binada 'Antalya Evleri Araştırma Merkezi' açıldı.