Türkiye'nin sebze meyve ihtiyacını karşılayan Antalya'da, Bütünşehir Yasası ile ilçelerdeki toptancı haller de Büyükşehir Belediyesi'nin sorumluluğuna geçerken, büyük bir değişim ve dönüşümün adımları atıldı. Yapılan sıkı denetimlerle kayıt dışılığın önüne geçildi. Kontrolsüzlük geçmişte kaldı. Büyükşehir Belediyesi'nin hal gelirleri bir yılda yüzde 134 arttı. 2014 yılında 22 milyon lira olan hal gelirleri, 24 halde kontrolün sağlanmasıyla 2015 yılında 54 milyon liraya yükseldi. Sağlanan gelir artışı, önceki yönetimin 5 yılda yaptığı toplam yatırımı 1 yıla sığdıran Menderes Türel yönetiminin yatırım mucizesini nasıl gerçekleştirdiğinin göstergesi oldu.
5 KATLI KAVŞAĞA BEDEL
32 milyon liralık dev gelir artışıyla yapılabileceklerin listesi ise "Değirmenin suyu nereden geliyor" diyenlere cevap olacak nitelikte. Mevlana Kavşağı'nın 3 katlı olması ve farklı mimarisi nedeniyle özellikli bir duruma sahip olmasına rağmen 7.6 milyon liraya ihaleye çıktığı düşünüldüğünde, yapılan tasarrufun neredeyse Antalya'ya 5 yeni katlı kavşak kazandıracak büyüklükte olması, gelir artışının büyüklüğünü gösteriyor. Hal gelirlerinin artmasındaki en büyük etkenlerden biri de Türkiye'de bir ilk olan ve Antalya Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hal Müdürlüğü tarafından geliştirilen 'Hal Kayıt Çıkış Kontrol Kimliklendirme ve Elektronik Bilet Sistemi' oldu. Sistem sayesinde Antalya Toptancı Hali çıkış ücreti gelirleri yüzde 70 oranında arttı. Bu uygulama sayesinde komisyoncu dükkanlarına ara yüz yazılımları yüklendi ve esnafın halden hiç bekletilmeden hızlı ve sorunsuz çıkmaları sağlandı.
MAĞDURİYET ÖNLENDİ
Büyükşehir Belediyesi Zabıta Hizmetleri Daire Başkanı Muharrem Kavurkacı, hal gelirlerindeki müthiş artışın sırrının iyi organize olmakta olduğunu söyledi. Belde ve ilçe belediyelerinin kendi bölgelerinde haller kurduğunu, hepsinin işleyişinin farklılık gösterdiğini söyleyen Muharrem Kavurkacı, "Bazı bölgelerde iki halin arasından sadece bir yol geçiyordu. Bu haller kontrolsüz ve denetimsizdi. Yasanın çıkması ile birlikte haller büyükşehir belediyesine devredildi. 2014 yılını hallerde teşkilatlanmayla, ekip kurmayla eksiklerin giderilmesi ile geçirdik" dedi. Aynı zamanda hal esnafının da mağduriyetinin önün geçen denetimleri 2015 yılından sonra sıklaştırdıklarını dile getiren Kavurkacı, "Başkanımız Menderes Türel'in talimatlarıyla, denetimleri artırdık. Türkiye'de ilk olarak 'Hal Kayıt Çıkış Kontrol Kimliklendirme ve Elektronik Bilet Sistemi'ni hayata geçirdik. Hal işlemlerinde büyük kolaylık sağlayan sistem sayesinde çıkış gelirlerimiz yüzde 70 oranında arttı. 2014 yılında toplam 22 milyon lira olan hal gelirlerimiz, 2015 yılında 54 milyona yükseldi. Hal sayısında bir değişiklik yok. Yaklaşık yüzde 133'lük bir artış elde edildi. Bu artışı sadece kontrolleri sıklaştırarak elde ettik" diye konuştu.
HAL DIŞINA DA SIKI TAKİP
Hal içinin yanında, hal dışı denetimleri de sıklaştırdıklarına değinen Kavurkacı, "Antalya'nın değişik bölgelerden alınan mallar bildirim yapılmadan Anadolu'ya götürülüyordu. Bu da yüzde 1'lik rüsum gelirinin ödenmemesine ve kayıt dışı ekonomiye neden oluyordu. Haller dışındaki pazar yeri, depo, market ve yol denetimlerimizi sıklaştırarak kayıt dışının önüne geçip, gelirlerimizi arttırdık" dedi. Kavurkacı, "Kayıt dışını kaldırarak hem devletimize, hem de Antalyamıza kazandırdık. Hallere giren tüm ürünleri laboratuvar ortamında denetliyoruz. Uygulanan sistem ve denetlemeler ile vatandaşların sofrasına güvensiz ürün sunulmasının da önüne geçtik. İlaç kalıntısından hormana kadar her türlü sağlıksız unsuru denetliyoruz" diye konuştu.
KAYIT DIŞI AZALMALI
Antalya Toptancı Hal Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncuları Derneği Başkanı Cüneyt Doğan da, hallerin tek çatı altında toplanması ve yenilenerek modern hale getirilmesinin üyelerini de memnun ettiğini anlattı. Doğan, özellikle hallerin tek çatı altında toplanmasının denetimi artırıp, kayıt dışılığı önleyeceğini belirtti. Doğan "Antalya Hali için yapılacak çalışmalarda Büyükşehir Belediye Başkanımız Menderes Türel'in hal esnafıyla birlikte karar alacak olması çok önemli" dedi.
ÖRNEK OLACAK
Esnafın son derece memnun kaldığı sistem Antalya'daki 23 ilçe ve belde halinde de çok kısa süre içinde kullanılmaya başlanacak. Hal Kayıt Çıkış Kontrol Kimliklendirme ve Elektronik Bilet Sistemi, Antalya Büyükşehir Belediyesi'nin diğer bir çok uygulamasında olduğu gibi Türkiye'ye örnek oldu. Sistem, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yakın bir zamanda tüm Türkiye'ye yayılacak.
32 MİLYON LİRA İLE NE YAPILIR?
Sadece hallerde uygulanan modern sistem ve denetlemelerden elde edilen gelir ile Antalya'ya geçmiş dönemde 'Para yok' bahanesi ile yapılamayan bir çok hizmet kazandırıldı. 32 milyon lira ile Antalya'ya 5 yeni kavşak, Atatürk Parkı büyüklüğünde içinde onlarca işyeri olan 2 park yapılabilir. Akaydın zamanında çürümeye terk edilen belediye binası ve yine kaderine terk edilerek onlarca esnafın zor günler yaşamasına neden olan Festival Çarşısı ile Nekropol inşaatı tamamlanabilir. Yardıma muhtaç durumda olan 36 bin hastaya bir yıl boyunca evde bakım hizmeti verilebilir, 50 bin kişiye sosyal kart dağıtılabilir. 70 bin yoksul aileye maddi destek sağlanabilir, 500 bin kişiye bir ay boyunca yemek verilebilir.
