Onlar, iki başarılı kız kardeş. Babaları Fevzi Kuvvetli'nin kurduğu FBK isimli şirket bünyesinde birçok başarılı işe imza atıyorlar. Çim işiyle uğraşan Betül Kuvvetli Fiumi ile Tuğba Kuvvetli, bu işe nasıl girdiklerini, bugüne kadar neler yaptıklarını anlattı.
Nasıl bir eğitim aldınız?
Çim işiyle ilgileniyoruz ama ikimiz de ziraat mühendisi ya da peyzaj uzmanı değiliz. Ben işletme, Tuğba iktisat mezunu. Ancak yurt dışında çim üzerine eğitim alarak kendimizi bu konuda geliştirdik. Ben İtalya'da uzun süre kaldım. Tuğba da İngiltere'de okudu.
Çim yetiştirme fikri nasıl aklınıza geldi?
FBK 2005 yılında babamız Fevzi Kuvvetli tarafından kuruldu. Onun desteğiyle yolumuza devam ediyoruz. Önce peyzaj uygulamalarıyla işe başladık. Ankara'da birçok önemli projeye imza attık. Futbol sahası altyapı ve drenaj işleri yaptık. Doğal ve sentetik çim ile saha yapımı konusunda ihtisaslaştık. Başlangıçta çimi yerli ve yabancı üreticilerden temin ediyorduk. Tecrübe edindikçe, eksiklikleri ve bunların nasıl giderileceğini gördükçe üretim kısmına el attık. Türkiye'de en iyi peyzaj ve futbol sahası çimini üretmek için yola çıktık.
ÇOK MEŞAKKATLİ BİR İŞ
Tam olarak ne yapıyorsunuz?
Kimi zaman saha yapımını bitiriyor; futbol oynamaya hazır hale getiriyoruz, kimi zaman da sürekli bakım hizmeti veriyoruz.
Yanınızda kaç kişi çalışıyor?
Yaklaşık 50 kişilik ekibimiz var. Teknik personelimiz, uygulamacılar ve çim yetiştiricileri var. Çimin boyunu ölçen de rengini, gelişimini takip eden de sulamada kullanılan suyun kimyasal yapısını analiz eden de var. Çim yetiştirmek çok meşakkatli. Gözümüz hep üzerinde. Üretim çiftliğini karış karış gezip her bir metrekaresini dikkatle takip ediyoruz. Böcek girmiş mi, yabani ot ya da hastalık belirtisi var mı kontrol ediyoruz. Hastalığı ne kadar erken teşhis edersek tedavi o kadar kolay.
HEDEFLERİ AVRUPA'DAKİ STATLARLA YARIŞMAK
Hangi spor sahalarını yaptınız?
Galatasaray Metin Oktay Tesisleri'nin hem çimini ürettik hem sahalarını yaptık hem de bakımını sürdürüyoruz. Galatasaray Teknik Direktörü Fatih Terim çok memnun. Gençlerbirliği, Eskişehirspor, Sivasspor, Kayserispor, Bucaspor ve Altınordu çalıştığımız kulüpler arasında.
Yurt dışındaki statlarda çim yaptınız mı?
Evet, yurt dışında birkaç yerde de çim uygulamamız oldu. Ama şu an için önceliğimiz Türkiye. Çünkü burada daha yapacak çok iş var. Maalesef sahalarımız istenilen düzeyde değil. Bahane de hazır: Stat güneş almıyor ya da çok yağmur yağıyor. Bu sorun sadece az güneşten veya çok yağmurdan kaynaklansaydı İngiltere'deki hiçbir saha iyi olamazdı. Sorun bu işin resmi yetkili kurumlarca belirlenmiş bir standardının olmaması ve kulüplerin çoğu futbolcunun yıllık ücretinden daha düşük bir bedeli zemine yatırmayı düşünmemesi. Ya da yatırsa bile sonrasında bakımını ehil ellere bırakmaması.
Çimin kalitesi maçı ne kadar etkiler?
İyi bir zeminde oynanan futbol hem futbolcuya hem seyirciye keyif verir. Ama sahanın yemyeşil görünmesi o sahanın futbol için elverişli olduğu anlamına gelmez tek başına. Zeminin sertliği veya yumuşaklığı, ondülasyonu, çim dokusu, nemi, boyu, drenaj kabiliyeti gibi birçok faktör oyun üzerinde direkt etkilidir. Sakatlık riski, harcanan efor zemine göre değişir. Futbolcunun performansı kusursuz bir zeminde en üst seviyeye ulaşır.
AMAÇ YARIŞMAK
Şu an neler yapıyorsunuz?
Şu an Galatasaray ve İzmir Altınordu'da bakım çalışmalarımız ve saha yapım çalışmalarımız devam ediyor. Sezonun tamamlanmasıyla doğal çim yüzeyli ve sentetik çim yüzeyli saha yapım projelerimiz de başlayacak. Üretim için yoğun faaliyet gösterilen bir dönemdeyiz, alanların bakımı ve ekimi devam ediyor. Ayaş'taki 250 dönümlük üretim çiftliğimiz enerjimizin büyük bir kısmını alıyor bu aralar.
Gelecek planlarınız neler?
Türkiye'nin tüm statlarının zeminlerini Avrupa'nın en güzel sahalarıyla yarışır hale getirmek. Ve saha zeminleriyle ilgili tartışmalara son verebilmek. En büyük hayalimiz Dünya Kupası finalinin, çiminden drenajına tamamen FBK imzası taşıyan bir sahada oynandığını görebilmek.
MAĞLUP ETMENİN KEYFİNİ SÜRÜYORUZ
İki kardeş çalışmak nasıl bir duygu?
Birbirimizi iyi tanıyor ve tamamlıyoruz. Ben daha çok idari ve finansal boyutundayım işin. Kardeşim ise üretim safhasıyla ilgileniyor.
Yeni tanıştığınız kişilere yaptığınız işi anlatırken zorlanıyor musunuz; şaşırıyorlar mı?
Şaşırıyorlar... Erkek egemen sektörün temel taşı olan bir alanda başarıya ulaşmak bizleri mutlu ediyor. Tabiri caizse erkekleri kendi sahalarında mağlup etmenin keyfini sürüyoruz.
Spor kulüpleri için çim üretmeye ilk nasıl başladınız; işin bu kısmı nasıl gelişti?
Futbol sahalarının drenaj sistemi ve çim tabakası birbirinden ayrılamaz. Sağlıklı bir altyapısı olmayan saha çime zarar verecektir, futbol sahası için uygun olmayan bir çim de drenaj sisteminde sıkıntı yaratacaktır. Biz de bu sebeple her iki işi birden yapma kararı aldık.
