1999'dan başlayarak 13 yıl boyunca müzik endüstrisi sürekli küçüldü. Endüstrinin elde ettiği gelirler her sene daha da azaldı. Yıllar size bir şey anımsatmıyorsa şöyle söyleyeyim; endüstri Britney Spears'ın 1999'da ortalığı yıkıp geçen
...Baby One More Time'ından bu yana küçülüyor. Onca yıldır gelen hiçbir sanatçı ya da yeni 'sistem' bu kötü gidişatı durduramadı. Ama sonunda, geçtiğimiz hafta açıklanan Uluslararası Müzik Endüstrisi Federasyonu (IFPI) raporuna göre gelirler 2012'de, bir önceki seneye oranla yüzde 0.3 artış gösterip 16.5 milyar dolara yükseldi. 1999'daki 27.8 milyar dolarlık gelirden hayli uzak olsa da en azından artık yeni düzende işlerin daha da kötüye gidemeyeceğinin altı çizilmiş oldu. Zira 16.5 milyar dolarlık gelirin 5.6 milyar doları, sadece dijital müzik servislerinden elde edilmiş. Yani endüstrideki gelirlerin neredeyse yarısı dijital ortamlardan elde ediliyor. Düşünün ki
Billboard listeleri artık sadece satışlara göre değil YouTube'daki dinlenme oranları da baz alınarak belirleniyor. Peki 1999'da hayatımıza giren ve tüm endüstriyi yıllar sürecek bir düşüşe sürükleyen şey neydi hatırlıyor musunuz? Cevap vereyim: Napster.
NASIL DİJİTALLEŞMİŞTİK?
Benim ve muhtemelen birçoğumuz için dijital devrim Napster'la başladı. Sean Parker ve Shawn Fanning'in yarattığı Napster hayatlarımızı geri dönülmez bir biçimde değiştirdi. 20 milyona yakın üyesiyle Napster bizlere sınırsınız, limitsiz ve üstelik bedava olan bir müzik deneyimi sundu. Sistem basitti, 'bu saadet zincirine' üye olan herkes birbirinden şarkı alabiliyordu. Yüzlercesini bedava dinleyebilecekken kaç kişi tek bir CD'ye 30TL'ye yakın para verirdi ki? Üstelik Parker ve Fanning gibi daha 20'lerinize yeni girdiğiniz bir dönemdeyseniz bu rakam size daha da batıyor. Napster bu fikrin üzerine kuruldu. Anında, evinizden, bedava müzik. Elbette çok kısa bir süre sonra 36 milyon dolarlık bir tazminat ödemek ve sonunda eski işlevini kaybetmek zorunda kaldı. Ama o kapı bir kere açıldı. Napster'ın ardından onlarca, yüzlerce, binlerce 'korsan' paylaşım sitesi ve sistemi türedi. Müzik endüstrisi yıllar boyunca gelir kaybetmeye devam etti. Tesadüf, önümüzdeki hafta Napster'ın hikayesini anlatan hayli bir sağlam bir belgesel, müzik endüstrisinin geleceğini şekillendiren Amerikan festivali South by Southwest'te (SXSW) görücüye çıkıyor. Tam da endüstrisin yıllar sonra ilk defa büyümeye başladığının açıklandığı hafta. Belgesel birkaç ay sonra VH1'da izlenebilecek.
TEŞEKKÜRLER NAPSTER
Peki şimdi durum ne? Bugün cep telefonlarınızda, tabletlerinizde, bilgisayarınızda her türlü müziğe yasal yoldan ulaşabiliyorsanız, bunda Napster'ın büyük payı var. Üstelik artık sınırsınız müziğe yüksek paralar ödemek zorunda da değilsiniz. Ayda 5-10 TL'ye bu işi çözebiliyorsunuz. Hatta bazı servisler size bu işi tamamen ücretsiz de sağlıyor. Napster açtığı o yolla, endüstrinin silkinmesine ve tamamen yeni bir modele geçmesini sağladı. Daha tüketici dostu, elbette yasal bir modele. Sonunda müzik endüstrisi tekrardan büyümeye başladığına göre herhalde sorun yok. Hayatımızı değiştiren Naspter'a bir teşekkür etmek yerinde olur.