Frambuazın en sevdiğim özelliği ne biliyor musunuz? Bir değil birçok minicik meyveden oluşması. Hani üzerinde top top tanecikler var ya, işte onların her biri ayrı bir meyve tanesi. Böylece, bir adet frambuaz birçok meyveden oluşuyor. Küçüçük bir meyvenin, içerisinde birçok benlik bulundurması belki de bana kendimi hatırlatıyor. Mitolojik efsaneye göre Olimpos Dağı'ndaki Yunan tanrıları tarafından çok sevilen bu meyve, Zeus'un doğum yeri olan İda Dağı'nda ortaya çıkmış. Girit kralı Melissos'un kızı bir su perisiymiş ve Zeus'un bakıcılığını yapıyormuş. Bir gün Zeus'u sakinleştirmek için frambuaz toplamaya başlamış. Efsaneye göre, sadece beyaz renkte olan frambuazlar, İda'nın göğsüne bitkinin dikenlerinin batmasıyla kan kırmızısına boyanmış. Frambuazın, 18. yy'da ortaya çıkan Latince adı 'Rubus Idaeus' da adını bu dağdan alır. 18. yy'da, frambuaza Latince ismini veren botanik bilimci, 1. yy'da Gaius Plinius Secundus tarafından kaleme alınan ve insanlık tarihinin ilk ansiklopedisi sayılan 37 kitaplık
Doğa Tarihi'ni esas almıştır. Yaklaşık 500 Yunan ve Romalı yazarın kitaplarının derlemesi olan eserde, Ida Dağı, frambuaz bitkisinin anavatanı olarak gösterilmektedir. Gülgiller ailesinden olan frambuaz, ahududu olarak da bilinir. Ahududu, ceylan anlamına gelen, ahu ve dut kelimelerinin birleşmesiyle türetilmiştir. Bütün kırmızı meyveler gibi, frambuaz da tam bir antioksidan deposu. Boğürtlen ile frambuaz türlerinin oluşturduğu 'rubus' ailesinde yaklaşık 200 değişik tür olduğu biliniyor.
MUTFAKLARA GEÇ GİRDİ
En çok Avrupa topraklarında yetişen frambuazın en yaygın cinsi kırmızı olanları, ancak sarı , turuncu, beyaz, mor ve pembe tonlarında olanlarına da rastlamak mümkün. Haziran ayı ortasından ekim ayı başına kadar, ahududu yetişiyor. Çok nazik bir meyve olduğundan dolayı, toplandıktan sonra kısa süre içinde tüketilmesi gerekiyor. Çok eski zamanlardan beri yabani türlerinin bilinmesine ve tüketilmesine rağmen, meyvenin üretimine 1500'lerden sonra başlanıyor. Bu dönemlerden kalma bazı eserlerde, sirkesinin ve şurubunun tedavi edici, organizma yenileyici özelliği olduğu söyleniyor. Avrupa topraklarında, ilaç, içecek ve parfüm yapımında sık kullanılan ahududunun 19. yy'dan sonra mutfakta kullanımı artıyor. Ekşitatlı tadı ve harika kokusu sayesinde, tek başına bile damakları şenlendiriyor. Çikolataya çok yakışan meyve, en çok tart ve kremalı tatlıların yapımında kullanılıyor. Klasik Fransız mutfağında, özellikle av etlerine eşlik eden sos tariflerinde karşımıza çıkıyor. Bazı yenilikçi mutfak akımlarında, deniz ürünlerine eşlik ediyor. Beyaz etli ya da peynirli salatalarda garnitür olarak kullanımı ise bir trend şeklinde karşımıza çıkıyor. Salatamı sade sevdiğim için bu bana çok çekici gelmiyor. Ama kızarmış cavdar ekmeği üzerinde keçi peyniri eritip, üzerine dolaptan yeni çıkmış birkaç frambuaz ve boğürtlen serpiştirip, halis zeytinyağı ve limon sulu marul salatam eşliğinde yemeye asla hayır demem!
FRAMBUAZ ŞERBETİ
500 gr frambuaz
100 gr toz şeker
1 adet vanilya çubuğu
1 lt su
HAZIRLANIŞI
Frambuazlar şekerle karıştırın ve en az iki-üç saat, mümkünse bir gece kapalı bir kapta, buzdolabında bekletin. Vanilya çubuğunu boydan ikiye kesip içindeki tanecikleri küçük bir bıçak yardımıyla kazıyın. Frambuazlara, suyu, vanilya çubuğu ve taneciklerini ekleyip kısık ateşte kaynamaya bırakın. Kaynadıktan beş dakika sonra ocaktan alın. Oda sıcaklığında soğumaya bırakın, ince telli süzgeçten geçirin. Servis etmeden önce buzdolabında bekletin.
FRAMBUAZ REÇELİ
MALZEMELER
500 gr frambuaz
300 gr toz şeker
Yarım limon suyu
1 vanilya çubuğu
HAZIRLANIŞI
Bu tarifi vanilya çubuğu kullanmadan da yapabilirsiniz. Ama sanırım benim vanilyaya karşı bir zaafım var, bu zarif lezzeti özellikle de kırmızı meyvelere çok yakıştırıyorum. Klasikleşmiş reçel tariflerini baz alırsak, bu tarifte 400 gr şeker kullanmak gerekir ancak çok şekerli lezzetlerin, asıl malzemenin lezzetini maskelediğini düşündüğüm için 300 gr kullanma kararı aldım. Vanilya çubuğunu boydan ikiye kesip içindeki tanecikleri kazıyın. Bütün malzemeleri bir kaba alın ve bir spatula ya da kaşık yardımıyla karıştırın. Eğer vaktiniz varsa, iki-üç saat, bu karışımı kendi haline bırakın ki aromalar ve mükemmel sonuç için gerekli kimyasal reaksiyonlar gerçekleşsin. Eğer vaktiniz yoksa, hemen de ateşe koyabilirsiniz. Kısık ateşte yaklaşık 45-60 dakika pişirin. Arada sırada karıştırmayı unutmayın. Reçelin olup olmadığını anlamak içın, bir bardak soğuk su dolu kaba birkaç damla damlatın. Eğer reçel koyu bir kıvam alıp, dağılmıyorsa, işlem tamamlanmış demektir. Reçeli kaynar suda sterilize edilmiş kavanozlara koyun. Kapakları da kaynar sudan, bir maşa yardımıyla alıp hemen kavanozların üzerine kapayın. Sıkıca kapadıktan sonra, ters çevirin ve oda sıcaklığında soğumaya bırakın. Reçelleri çok ışık almayan, rutubetsiz bir ortamda saklayın.
FRAMBUAZLI CHEESECAKE
MALZEMELER
20 cm çapında, kelepçeli kalıp için:
200 gr yulaflı bisküvi
100 gr tereyağı
800 gr labne
1 + 1/3 su bardağı şeker
1/2 su bardağı mısır nişastası
2 yumurta
20 ml krema
HAZIRLANIŞI
Fırını 180 dereceye ısıtın. Fırın kabını yağlayın ve yağın sertleşmesi için kısa bir süre buzdolabında bekletin. Bisküviyi mikserden geçirip iyice parçalayın, toz haline getirin. Oda sıcaklığında yumuşamış tereyağını ekleyerek bir hamur elde edin. Bu hamuru el yordamıyla bastırarak kalıba yerleştirin. Kalıbı tekrar buzdolabına koyun. Labne peynirini, şekeri ve mısır nişastasını çırpma teliyle iyice birbirine yedirin. Yumurtaları ve kremayı ekleyin, homojen bir karışım elde edinceye dek karıştırın. Bisküvili hamurun üzerine dökün. Kıvamının yumuşak kalması için klasik cheesecake'ler nemli bir ortamda pişmeli. Bu nedenle, bain-marie usulü pişirme uygulanır. Kek kalıbını içine oturtabileceğiniz ve fırına girebilen bir tepsiye ya da kalıba ihtiyacınız var. Kek kalıpları genellikle sıvı sızdırmazlar ama emin olmak için, kek kalıbınızın etrafını alüminyum folyoyla sıkıca kaplayın. Cheesecake kalıbını, geniş tepsiye yerleştirin ve tepsiye 2 cm kadar kaynar su döküp, fırına verin. 1 saat 15 dakika boyunca, fırının orta kısmında pişirin. Oda sıcaklığında soğumaya bırakın. Ardından buzdolabın alın. Kalıptan çıkarmadan ve tatmadan önce en az dört saat buzdolabında bekletin.
5 DAKİKADA FRAMBUAZLI DONDURMA
MALZEMELER
200 gr dondurulmuş frambuaz
60 gr pudra şekeri
60 ml krema
HAZIRLANIŞI
Frambuazları ve şekeri, iyice karışana dek mikserden geçirin. Kremayı ekleyip, mikserden geçirmeye devam edin. İyice karışan frambuaz püresi ve krema, İtalyan dondurması kıvamını alacaktır. Bu dondurmayı hemen tüketmeniz gerekiyor. Eğer hazırlayıp tekrar buzluğa koyarsanız kristalleşecektir.
