Bisiklet
kimine göre, çevreye zarar vermeden şehir içinde bir yerden bir yere gitmenin en güzel yolu, kimine göre spor, kimine göre özgürlük aracı... Arabada ya da toplu taşıma aracında yol alırken fark edemeyeceğiniz pek çok güzelliği bisikletle giderken fark etmeniz mümkün. İşte bu ulaşım aracı, Türkiye'de de gün geçtikçe yaygın hale geliyor. Nasıl mı? Bisiklet parkurları artıyor, farklı şehirlerde belediyeler cüzi ücretlerle ya da ücretsiz olarak bisiklet kiralanabilecek istasyonlar kuruyor, dünyanın 30 şehrini gezen Bycle Film Festivali artık Türkiye'ye de uğruyor, her geçen gün bisikletseverler artıyor birleşip gezilere gidiyorlar. Biz de bisikletin Türkiye serüveninin izini sürdük.
BİSİKLETİN PÜF NOKTALARI
* Bisiklet alırken dikkat edilmesi gereken ilk nokta bisikletin boyutları. Kendinize uygun bir bisiklet almazsanız, eklem problemleri yaşayabilirsiniz. ? Bisiklet sürerken kask takmayı unutmayın. Ayrıca dikkat edilmesi gereken bir nokta da kıyafetler. İçlerinde kalın pedler olan anti-bakteriyel taytlar tercih ederseniz, selenin yarattığı ağrılardan kurtulabilirsiniz. Nefes aldıran kumaşlardan üretilmiş tişörtler giymekte de fayda var.
* Uzun mesafeli sürüşlerde sık sık su içilmeli. Vücut çok su kaybettiği için azar azar, dudakların kuruması beklenmeden su tüketilmeli.
* Uzmanlar, uzun mesafeli sürüşlerden önce, azami karbonhidrat depolaması yapabilmek için, kalorisinin yüzde 70'ini ekmek, tahıl, makarna, meyve ve sebzelerden alan bir beslenme tarzını öneriyor. Bisiklete binmeye başlamadan 30 dakika öncesinden itibaren şekerli ya da nişastalı yiyecekler yemekten de kaçınmak gerek. ? Bisiklet özellikle bacak, kalça ve basen kaslarını çalıştırıyor. Bu kas grubu, dizlerin korunması için önemli.
* Saatte 20-25 km hızla, bir saat boyunca düz bir parkurda bisiklet sürdüğünüzde ortalama 500-600 kalori yakmanız mümkün. Ancak bu tip değerlerin pek çok değişkeni var. Kilonuz, sürüş hızınız, parkurunuzda tırmanışlı bölümler olup olmadığı, nabzınızın dakikada ne kadar attığı da önemli.
ŞEHİR ŞEHİR ROTALAR
MUĞLA: Turizmle buluştuğu adres Bisiklet yolu: 21 km
* Muğla'da günlük hayat içinde önemli bir yere sahip olan bisiklet, turizmde de rol oynuyor. Bisikletle şehri gezmek isteyen yerli ve yabancı turistler, Muğla için ayrı bir önem taşıyor. 2009 yılında kurulan Muğla Bisiklet Derneği, 2007 yılındaki adıyla 'Muğla Bisiklet Platformu', Türkiye'deki ilk kamplı bisiklet gezisini düzenledi. Bu etkinlik her yıl Gökova Bisiklet Turu adıyla düzenleniyor ve beş gün sürüyor.
* 49 yıldır düzenlenen Cumhurbaşkanlığı Bisiklet Turu kapsamında dünyanın farklı ülkelerinden gelen yüzlerce bisikletçi, Muğla, Bodrum, Marmaris ve Fethiye'nin tarihi ve doğal güzellikleri arasındaki etaplarda kıyasıya yarışıyor.
KONYA: En çok bu şehirde var Bisiklet yolu: 223 km
* Yaklaşık 800 bin adet bisikletle Türkiye'nin en fazla bisikletine sahip şehri olan Konya'da, 2005 yılında başlanılan bisiklet yolu çalışmalarıyla, sekiz yılda 223 kilometrelik bisiklet yolu yapıldı. Kent, Türkiye'nin en uzun bisiklet yoluna sahip.
* Konya aynı zamanda en fazla bisiklet kazasının yaşandığı kent.
* Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından geçtiğimiz yıl hayata geçirilen Akıllı Bisiklet uygulamasıyla şehrin 40 ayrı noktasına kurulan istasyonlarda 500 bisiklet, şehir içinde gezinti yapmak isteyen vatandaşların hizmetine ücretsiz olarak sunuluyor.
İZMİR: Bisikletle dolaşılacak bir kent Bisiklet yolu: 15 km
* İzmir'de bisiklet yolu sadece 15 km civarında. Ancak İzmir yine de Türkiye'nin en çok bisiklete binilen kentlerinden. İnsanlar bisiklete daha çok hobi amaçlı binmeyi tercih ediyor. Şehirde yediden 70'e, her yaş grubundan bisikletsevervar.
* İzmir'in en çok bisiklete binilen bölgeleri Aliağa civarı, Menemen ve Mavişehir.
* Kiralanabilen bisikletler İzmir'de de var. Karşıyaka Belediyesi tarafından başlatılan uygulamayla kiralık bisikletler İzmirlilerin hizmetine sunulmuş.
BURSA: 116 yıldır kullanıyorlar Bisiklet yolu: 60 km
* Bursa'nın İnegöl ilçesinde tam 116 yıldır bisiklet kullanılıyor. İnegöl'ün coğrafik yapısı bisiklet kullanımına uygun. Şehirde yaklaşık 60 kilometrelik bisiklet yolu bulunuyor. 1980'lı yıllara kadar, otomobil kullanımı yayılmadan önce İnegöl'de bisikletle ulaşım daha çok tercih edilirmiş. İnegöl yakın zamana kadar bir bisiklet şehri olarak anılıyordu. Yapılan araştırmalar neticesinde de İnegöl, Konya'dan sonra en çok bisiklet kullanılan ikinci yerleşim yeri olarak dikkat çekiyor. İnegöl Kent Müzesi kaynaklarına göre, İnegöl ilk bisikleti 1897 yılında görmüş. İstanbul'da yaşayan Ahmet Tevfik Bey, 1897'de bir arkadaşıyla birlikte bisikletle Mudanya, Bursa, İnegöl ve Yenişehir'i gezmiş.
ANTALYA: Yoğun trafikten kaçıyorlar Bisiklet yolu: 10 km
* Antalya'da Hasan Subaşı Caddesi'nin tadilat çalışmaları sırasında yapılan bisiklet yoluna, caddenin devamındaki Milli Egemenlik ve Teomanpaşa caddeleri de eklenerek, yaklaşık 10 kilometrelik bir parkur oluşturuldu. Bisiklet kullanıcıları şehrin tam merkezinde oluşturulan parkur sayesinde trafiğin yoğun olduğu caddelerde güven içerisinde seyahat etme şansını yakaladı.
* Antalya Büyükşehir Belediyesi'nin bisiklet kullanımını yaygınlaştırmak için planladığı Antalya Bisiklet Sistemi (ANTBİS) projesi, Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı tarafından kabul edildi. Projenin hayata geçmesiyle şehrin altı farklı noktasında oluşturulacak bisiklet istasyonları sayesinde Antalyalılar, kredi kartı ve toplu ulaşım kartıyla bisiklet kiralayabilecek.
İSTANBUL: Şehir böyle daha güzel Bisiklet yolu: 50 km
* İstanbul'da bisikletine binip işine gidenlerin sayısı az. İşe bisikletle gitmek isteyenlere Bisikletliler Derneği Başkanı Murat Suyabatmaz'ın tavsiyesi, katlanabilir bisiklet alıp, dolmuşa ya da toplu taşıma araçlarına bunlarla binmeleri.
* Hafta sonu ise bisikletini alanlar sahil yollarını dolduruyor. Bu amaçla İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 2011'de bisiklet kiralama noktaları kurmaya başladı. Burada kredi kartınızla önce bisiklet için belirli bir ücret ödüyorsunuz. Bisikleti geri bırakınca tekrar kartınızı okutup kira bedeli hariç paranızı geri alıyorsunuz. Kiralama noktaları Anadolu yakası sahil şeridinde, Kartal ve Kadıköy arasında bulunuyor.
* İstanbul'da bisikletini alıp Adalar'a gidenlerin sayısı az değil. Ayrıca Adalar'daki dükkanlardan da bisiklet kiralanabiliyor. Bisikletliler Derneği'ne göre Adalar'da toplam kiralabilir 2 bin 200 bisiklet bulunuyor. Bahar döneminde, hafta sonları bunların hemen hepsi kiralanıyor.
GELENEKSEL ADRES: HAŞİM İŞCAN GEÇİDİ
İstanbul'da, içinden geçerken özellikle küçük çocukların iç geçirdiği bir geçit var: Haşim İşcan Geçidi. Yıllardır birçok farklı renk ve modelde bisikletin satıldığı bu geçit, 1972'den önce otomobil parçalarının satıldığı bir yermiş. Bu geçit artık 'Bisikletçiler Çarşısı' olarak biliniyor ve İstanbul'da bisiklet almak isteyenlerin aklına gelen ilk yer olarak dikkat çekiyor. Recep Kılıç, Saraçhane'deki bisiklet satıcılarının oluşturduğu derneğin başkanı ve 30 yıldır bu geçitte bisiklet satıyor. Geçidin avantajlı yanları olduğunu anlatan Kılıç "Buraya gelen müşteriler istedikleri kadar bisikleti deneyebiliyor ve montajlı olarak evlerine götürüyor. Herkesin cebine uygun seçenekler ve samimiyet var burada," diyor. Tabii bu geçidin birçok avantajı var. Mesela Haşim İşcan Geçidi'nden bisiklet alanlar, aksesuvarları da ek ücret ödemeden edinebiliyor. Üstelik burada ikinci el bisikletlerde satılıyor.
UYGUN FİYAT VE SAMİMİYET
Uzun süredir Haşim İşcan Geçidi'nde bisiklet satan bir başka isim de Özcan Özgül. Özgül "Bisiklet en çok mayıs ve ağustos ayları arasında satılıyor. Bu dört ay içinde yaklaşık 2 bin kadar bisiklet satabiliyoruz," diyor. Geçit, saat 20.00'ye kadar açık.
KÖPRÜ'YÜ 10 BİN BİSİKLETLİ GEÇECEK
Bisikletliler Derneği'nden aldığımız bilgiye göre, 22 Eylül Dünya Otomobilsiz Kentler Günü'nde, bisikletliler büyük bir etkinliğe hazırlanıyor. Bu özel gün için planları, 10 bin bisikletliyle Boğaz Köprüsü'nü geçmek.
ARAÇ SÜRÜCÜLERİNE PROTESTO
* Bisikletlilerin imza attığı en son protesto, geçtiğimiz hafta yaşandı. Kısa bir süre önce geçirdikleri kaza sonucunda hayatını kaybeden Meril Çiğdem Durmuş ve Tolga Beyenir için İstanbul Caddebostan'da düzenlenen eylemde bisikletliler, bisiklet yollarının azlığını, kazalara zemin hazırlayan mazgalları ve bisikletlileri insan yerine koymayan araç sürücülerini protesto etti.
* Aydın Kent Hastanesi Kurucu ve ortaklarından Dr. Yalçın Yarar, ağustos ayında obeziteyle mücadele etmek için yaptığı eylemde bisikletin faydalarını anlattı. Dr. Yarar, "Maalesef Aydın'da bisiklet kullanma alışkanlığı çok düşük. Birçok kişi spor yapacak zaman bulamamaktan şikayetçi oluyor ama kimse işine bisikletle gitmiyor. Birçok kişi de gurur meselesi yapıp bisiklet binmiyor. Bu nedenle kendim bisiklet binmeye başladım," açıklaması yaptı. Obeziteyle savaşta bisikleti kullanan sadece Aydın değil. Yozgat'ta da aynı durum söz konusu. Şehir sakinleri haftada bir gün bisikletleriyle 20 kilometre yol kat ederek obeziteyle mücadele ediyor.
** Ekolojik dengenin bozulmasına dikkat çekmek isteyen eylemcilerin tercihi de bisiklet. Bunun için 30 kişilik bir grup, Tunceli'den Irak'ın Erbil şehrine kadar bisiklet turu yaptı.
BİSİKLET FİLM FESTİVALİ GELİYOR
Geçtiğimiz yıl ilki düzenlenen Bicycle Film Festivali, bu yıl ikinci kez İstanbul'da, 14-16 Eylül arasında düzenlenecek. Tüm dünyada 30'a yakın şehri gezen festivalde, bisiklet temalı filmler gösteriliyor, bisikletsever müzisyenler konser veriyor.
PEDALA BASTI SİGARAYI BIRAKTI
Adana'da yaşayan 56 yaşındaki Hasan Alpay, Ufobis adını verdiği bisikletiyle her yere gidiyor. 13 yıl önce emekli maaşıyla aldığı bisikleti sayesinde sigarayı bırakmış. Alpay, süsleyip püslediği bisikletine gözü gibi bakıyor.
ULAŞIMA ENTEGRE ETMEK MÜMKÜN
BİSİKLETLİLER DERNEĞİ BAŞKAN YRD. HALİL ATALAY: "Son yıllarda bisiklet satışlarında büyük bir artış yaşandı. Önceki yıllarda en fazla 1000 adet bisiklet satan firmalar, şimdi 5 bin kadar bisiklet satıyor. Son bir yılda bir buçuk milyon bisiklet satıldığını tahmin ediyoruz. Bu ilgiyi Bisikletliler Derneği'nin üye sayısından da anlayabiliriz. Derneğimizin üye sayısı 450. Fakat son yıllardaki artışla birlikte fahri üye sayımız 30 bini aştı. Biz bisikleti ulaşım aracı olarak da kullanıyoruz. En büyük amacımız, bisikletin toplu taşıma olanaklarına entegre edilmesini sağlamak. Araçların önüne takılacak aparatla iki-üç bisiklet taşınabilir."
İKİ TEKER ÜZERİNDE 800 KM YOL YAPTIM
GÖKHAN KUTLUER (AKTİF PEDAL PAZARLAMA MÜDÜRÜ): "İlk bisikletimi beş yaşında almıştım. Fakat iş hayatına girdikten sonra bisikletle ikinci dönemim başladı. Bisikletle ilgili forumlara üye olup, neler yapıldığına baktım. Bisikletle dünyanın pek çok ülkesinde tura çıkan insanların paylaştığı fotoğraflar ve yazılar, en büyük motivasyon kaynağım oldu. Bir şehir/tur bisikleti aldım. Dört ay sonra da Norveç, İsveç ve Danimarka'yı kapsayan 800 kilometrelik bir bisiklet turuna çıktım."
