Günümüzde Fransa, İspanya, İtalya, Yunanistan gibi Akdeniz ülkelerine özgü pek çok yemek dünyanın her yerinde neredeyse her mutfakta pişiriliyor. Domates, patlıcan, kabak gibi sebzeler ve nane, kekik, biberiye, fesleğen gibi bölgeye has otlar Akdeniz menüsünün olmazsa olmazları. Ama bir malzeme var ki Akdeniz mutfağını onsuz düşünmek neredeyse imkansız. Zeytinyağı hem sağlık hem de lezzet kaynağı olarak pek çok yemeğin ana malzemesi.
TÜRKİYE ZEYTİN ÜRETİMİNDE DÖRDÜNCÜ
Akdenizliler için büyük önem taşıyan zeytinyağı, onlar için sağlık iksiri gibi. Örneğin İtalyanlar yemeklerinde taze, aromalı otları eklemeyi sever, elbette zeytinyağıyla beraber. İspanyol yemekleri için sarımsak vazgeçilmez bir malzeme. En ünlü sosları aioli sarımsak, zeytinyağı ve tuzdan yapılan bir kremadan başka bir şey değil. Yunanlar basit olanı tercih ediyor; kekikli kuzu eti, üzerine zeytinyağı gezdirilmiş taze domates ve bir dilim ekmek. Fransız aşçılar ise ratatouille veya bouillabaisse gibi karışık malzemeleri yan yana getiren tencere yemeklerinde usta. Hepsinin bir diğer ortak noktası da gece yarılarına kadar süren dost sohbetleriyle zenginleşen sofralar. Dünyada 37 ülkede zeytin üretimi yapılıyor. Toplamda 9,8 milyon hektar zeytin üretim alanının %95'i kuzeyde Akdeniz bölgesinde yer alıyor. Yaklaşık 13 milyon ton olan dünya tane zeytin üretiminin %86'sı, altı Akdeniz ülkesinde yoğunlaşıyor. Sırasıyla, üretimin %26'sı İspanya, %23'ü İtalya, %15'i Yunanistan, %9'u Türkiye, %8'i Tunus ve %5'i Fas tarafından sağlanıyor.
SEBZELİ KUSKUS (Tunus) 4 kişilik
2 su bardağı kuskus
Birer adet kabak, kırmızı biber, havuç, çarliston biber ve patates
2 diş sarmısak
9 çorba kaşığı Yudum zeytinyağı
Birer tatlı kaşığı karabiber ve kimyon
1 çay kaşığı tarçın
1 tatlı kaşığı zerdeçal
Yeteri kadar tuz
Sebzeleri jülyen doğrayıp, 5 çorba kaşığı zeytinyağında soteleyin. Ayrı bir yerde, 4 çorba kaşığı zeytinyağında kuskusu 3 dakika kavurun. 3 su bardağı su ekleyip yumuşayana dek pişirin. Karabiber, kimyon, tarçın, zerdeçal ve tuz ilave edin. Sebzeleri ekleyip karıştırın. Harissa sos ile servis yapın.
MOZZARELALI PİZA (İtalya) 2 kişilik
İki buçuk su bardağı un
Yarım su bardağı su
2 çorba kaşığı Yudum zeytinyağı
1 çay kaşığı tozşeker
2 çay kaşığı tuz
5 gram yaş maya
Domates sosu için:
1 adet soğan, 3 adet domates
2 çorba kaşığı Yudum zeytinyağı
1 çay kaşığı tozşeker
1 su bardağı su
Yarım çay kaşığı kekik, karabiber
Pizza üstü için:
İki buçuk su bardağı mozzarella
8-10 dilim dana carpaccio
4-5 dal roka
Yarım su bardağı parmesan
Derin bir kaba alarak ortasını havuz gibi açtığınız una, zeytinyağı, tozşeker, tuz ve maya ilave edip yoğurun. Üzerini nemli bir bezle örterek 20 dakika mayalanmaya bırakın. İki eşit parçaya bölerek 20 dakika daha dinlendirin. Yuvarlak şekilde açıp kenara alın. Sosu hazırlamak için, soğan ve domatesi mutfak robotunda kıyın. Daha sonra zeytinyağı, tozşeker ve su ilave ederek pişirin. Baharatları ekleyin. Hamurlarının üzerine sosu gezdirin. Üzerine mozarella serpiştirin. 250 derece fırında pişirin. Dana carpaccio, kıyılmış roka ve parmesan peyniri ekleyerek servis yapın.
DAMLA SAKIZLI KURABİYE (Girit) 4 kişilik
1 çay kaşığı damla sakızı
2 su bardağı un
Yarım su bardağı tozşeker
1 kahve fincanı süt
Bir buçuk kahve fincanı Yudum zeytinyağı
Yarım çay kaşığı kabartma tozu
Damla sakızı, un, tozşeker, süt, zeytinyağı ve kabartma tozunu yoğurup kulak memesinden daha sert bir hamur elde edin. Hamurdan bezeler koparıp, elinizde dilediğiniz şekli verin. Yağlanmış fırın tepsisine dizip, önceden ısıtılmış 180 derece fırında yaklaşık 15 dakika pişirin. Soğuk olarak servis yapın.
MİDEYİ HAZIRLAYAN ZEYTİNYAĞLI BAŞLANGIÇLAR
Zeytinli tapas (İspanya)
200 gram kıyılmış siyah zeytin
3 diş kıyılmış sarmısak
4 çorba kaşığı kıyılmış maydanoz
1 tatlı kaşığı kıyılmış kişniş
2 çorba kaşığı Yudum zeytinyağı
2 çorba kaşığı sirke
1 çay kaşığı pulbiber
Servis için: Kızarmış ekmek dilimleri
Öncelikle derin bir kaba zeytini alın. Üzerine sarmısak, maydanoz, kişniş ve zeytinyağını ekleyin. Sirke ve pulbiberi katıp, karıştırın. Karışımı ekmek dilimlerinin üzerine sürüp servis yapın.
Domatesli bruschetta (İtalya)
2 büyük domates
6 çorba kaşığı Yudum zeytinyağı
8 dilim ekmek
3 diş sarımsak
2 çorba kaşığı taze fesleğen
Tuz, karabiber
Domateslerin kabuklarını soyun. Sulu olan çekirdekli kısımlarını çıkarıp, tuzunu ekleyin. Ardından bir kaba koyup, üzerine fesleğenleri, 3 yemek kaşığı zeytinyağını, karabiberi ve 1 diş ezilmiş sarmısağı ekleyin. Fırını 200 derecede ısıtın. Ekmek dilimlerinin önce bir yüzünü, daha sonra diğer yüzünü 5 dakika kızartın. Sarmısakları ortadan keserek, dilimlerin üzerine iyice sürtün. Ardından bir fırça yardımıyla 3 çorba kaşığı zeytinyağını ekmeklerin üzerine sürün. Servis yaparken, ekmek dilimlerinin üzerine domatesli karışımı koyun.
